Sód jest pierwiastkiem niezbędnym w naszej diecie. Gdybyśmy chcieli całkowicie zrezygnować z jego spożycia, dość szybko doświadczyli byśmy wielu nieprzyjemnych skutków. Źródłem sodu w naszej diecie, jest przede wszystkim, dobrze wszystkim znana sól kuchenna, która niezmiennie budzi wiele kontrowersji. Mówi się, że jej nadmierne spożycie prowadzi do poważnych chorób układu krążenia, nadciśnienia oraz zatrzymania wody w organizmie. Na wszystko jednak trzeba wziąć pewną poprawkę i spojrzeć nieco szerzej.  Zapotrzebowanie na sód, będzie zależało, na przykład od stylu naszego życia. Znacznie zwiększy się w przypadku osób ciężko trenujących, zwłaszcza sportowców dyscyplin wytrzymałościowych.

Spis treści

> > Sód w organizmie

> > Sód, a sport

> > Hiponatremia-niedobór sodu

> > Nie rezygnuj z soli

Sód w organizmie

Sól składa się w około 40% z sodu i 60% z chlorku. Jego podstawową funkcją, jest utrzymanie równowagi płynów w organizmie i zapewnienie transportu wielu kluczowym substancjom.

Sód bierze udział w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej. Wraz z potasem tworzy tzw. pompę sodowo-potasową. Enzym ten, reguluje objętość komórki, uczestniczy w pobudzaniu nerwów i mięśni oraz umożliwia transport wielu związków niezbędnych dla funkcjonowania komórek organizmu. Odpowiednia podaż sodu jest niezbędna dla zachowania równowagi kwasowo-zasadowej. Niedobór sodu może powodować nieprzyjemne skurcze i drżenie mięśniowe, a nawet zaburzenia koncentracji.

Konsekwencje nadmiernego spożycia soli, zaobserwujemy przede wszystkim u osób nieaktywnych fizycznie, których dieta oparta jest głównie na przetworzonej żywności. W tym wypadku, sód może doprowadzić do retencji wody, osłabienia organizmu, a w dalszej perspektywie, chorób układu krążenia.

Sód, a sport

Sód ma szczególne znaczenie dla osób aktywnych fizycznie, zwłaszcza sportowców dyscyplin wytrzymałościowych. Sód, w największej ilości, wydalany jest z organizmu wraz z potem. Wysiłek fizyczny prowadzi do znacznych strat tego pierwiastka, co w  bardzo szybkim tempie, doprowadzić może do zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, skurczów mięśniowych, osłabienia i obniżenia wydolności.

By zapobiegać powyższym objawom, napoje dla sportowców bardzo często wzbogaca się w sód (dodając do niego chlorku sodu, czyli kuchennej soli). Pomaga to zoptymalizować proces nawadniania i umożliwia kontynuowanie wysiłku. Sportowcom, nie wolno więc rezygnować z soli.

Paradoksalnie, bardzo często osoby aktywnie fizycznie, spożywają znacznie mniej sodu, niż osoby o dużo mniejszym zapotrzebowaniu na ten pierwiastek. Sportowcy zwracają większą uwagę na to co jedzą, ich dieta bazuje w dużej mierze na produktach niskoprzetworzonych, które z natury zawierają znikome ilości sodu.

Hiponatremia-niedobór sodu

Gdy poziom sodu we krwi spada poniżej normy, możemy mówić o hiponatermii, czyli niedoborze sodu. Niedobór tego pierwiastka, może przyczyniać się zaburzeń gospodarki węglowodanowej i problemów z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego 

Nieodpowiednia ilość sodu w organizmie, może aktywować układ renina-angiotensyna-aldosteron, czyli układ hormonalno-enzymatyczny, kontrolujący objętość krwi. Aktywacja tego układu, może doprowadzić do zwiększenie ciśnienia krwi w naszym ciele i utrudnienia organizmowi wydalania wody. Ponadto, wpłynie negatywnie na wrażliwość insulinową, utrudni prawidłowy metabolizm glukozy oraz prawidłowe wydzielanie enzymów trawiennych.

Pamiętajmy, że na zwiększoną utratę sodu, będzie miała wpływ również wysoka temperatura otoczenia oraz nadmierne spożywanie wód niskozmineralizowanych, nie dostarczających organizmowi odpowiedniej ilości elektrolitów

Szacuje się, że powinniśmy spożywać około 1500-2300 mg soli na dobę. Jednak sportowcy i osoby aktywne fizycznie, nie powinny się tym sugerować. Podczas treningu utrata sodu wynosi około 400 mg, a czasem sięga nawet do 1500 mg. Każdy sportowiec powinien więc sam oszacować zapotrzebowanie na ten pierwiastek, biorąc pod uwagę intensywność swojego wysiłku fizycznego.

Nie rezygnuj z soli

Jeśli dbamy o zdrową dietę, nie powinniśmy obawiać się stosowania soli.
Śmiało możemy używać jej jako dodatek do potraw. Pamiętajmy o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Jeśli mamy możliwość, wybierajmy wody średnio lub wysoko zmineralizowane.

Autor: Karolina Krukowska