W ostatnich czasach coraz więcej pisze się i mówi o kondycji zdrowotnej naszych jelit. Ostatnie lata przyniosły nam szereg nowych odkryć dotyczących wpływu mikroflory jelitowej człowieka na nasze zdrowie i choroby. Bakterie żyjące w naszych jelitach mogą potencjalnie rzutować na stan i funkcjonowanie innych układów i narządów.  Okazuje się, że probiotyki w postaci suplementu wspierają rozwój prawidłowej mikrobioty, a w stanach jej zaburzenia,  pomagają zredukować liczbę mikroorganizmów patogennych oraz przywrócić równowagę między szczepami.

Mikroflora jelitowa w pigułce

Nie ulega wątpliwości, że zdrowa flora bakteryjna jelit stanowi podstawę silnego układu immunologicznego. Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, praca naszych jelit nie sprowadza się jedynie do procesów trawiennych, niestety nadal mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że mikrobiota jelitowa wywiera głęboki wpływ na funkcjonowanie całego naszego organizmu.

Przyjazne dla człowieka mikroorganizmy jelitowe m.in produkują witaminy z grupy B, zwalczają chorobotwórcze wirusy, bakterie, grzyby, wytwarzają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, mają również korzystny wpływ na zdrowie mitochondriów, a także pomagają regulować nasz metabolizm, np.: poprawiają wrażliwość insulinową u osób borykających się z problemem nadwagi lub otyłości.

Warto również zaznaczyć, iż nasz mikrobiom jelitowy ma dominujący wpływ na nasze samopoczucie — jelita połączone są z mózgiem za pomocą nerwu błędnego, który jest najdłuższym nerwem w naszym ciele, dlatego wszystko, co będzie działo się w naszych jelitach, będzie miało wpływ na naszą psychikę i odwrotnie Na pewno zdążyłeś (aś) spotkać się z takim twierdzeniem, że jelitowy układ nerwowy to nasz drugi mózg.

Na podstawie wyżej wymienionych informacji możemy stwierdzić, iż stan jelitowego ekosystemu jest niezwykle ważny dla właściwego funkcjonowania całego organizmu. Do najważniejszych gatunków bakterii bytujących w naszych jelitach należą bakterie z grupy Firmicutes i Bacteroidetes, tutaj pojawiają się kolejne rodzaje bakterii takie jak, chociażby lactobacillus, bacillus, clostridia, a także bifidobacterium. W znacznie mniejszej ilości zaledwie ok. 1% naszych jelit stanowią bakterie metanowe oraz grzyb candida. Flora bakteryjna ustroju człowieka potrzebuje zarówno bakterii z rodzaju Firmicutes, jak i Bacteroidetes. Problem zaczyna się w momencie, gdy naturalna równowaga w ilości oraz w składzie gatunkowym bakterii zostanie zaburzona. Do takiej sytuacji możemy skutecznie doprowadzić np: poprzez stosowanie niewłaściwej diety, nadużywanie antybiotyków czy poprzez chroniczny stres.

Probiotyki  - jakie warto wybierać

Na wstępie warto nadmienić, iż dla zapewnienia efektywności suplementacyjnej należy wybierać preparaty które zawierają minimum 10 miliardów koloni (10 miliardów CFU). Dobry probiotyk powinien cechować się odpornością na działanie kwasów soku żołądkowego, a także soli żółci. Poza tym szczepy obecne w danym preparacie powinny posiadać zdolność zagnieżdżania się w obrębie błony śluzowej jelita. Warto również nadmienić, iż u osoby z zespołem SIBO (przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego) muszą uważać na to by w preparacie nie występowały prebiotyki, gdyż prebiotyki zwykle są wtedy szkodliwe. Prebiotyki to substancje, którymi karmią się bakterie (w dużym uogólnieniu). Do najpopularniejszych prebiotyków w suplementach probiotycznych należą: fruktoza, FOS (fruktooligosacharydy), GOS (galaktooligosacharydy) fruktany, a także cukry alkoholowe (poliole). Preparaty zawierające prebiotyki i probiotyki mogą być stosowane (profilaktycznie) w przypadku osób zdrowych. W celu leczenia już obecnych zaburzeń pokarmowych takie połączenie może jedynie zaostrzyć objawy. 

Jak probiotyki wpływają na organizm?

Preparaty probiotyczne mogą m.in poprawić funkcjonowanie trawienia, prace jelit oraz wzmacniać nasz układ immunologiczny. Suplementacja probiotykami to również skuteczna ochrona przewodu pokarmowego podczas/po kuracji antybiotykowej, poza tym wspierają leczenie wielu zaburzeń, np. w przypadku IBS ( zespół jelita warażliwego), alergii czy też przy nawracającej próchnicy.

W celu osiągnięcia konkretnych korzyści zdrowotnych, należy dobrać odpowiednie szczepy bakteryjne do swoich potrzeb. Np: w leczeniu zespołu jelita drażliwego czy zaburzeń żołądkowo-jelitowych (biegunki lub zaparcia) najskuteczniejsze szczepy to: L. plantarum, L. brevis, L. lactis, L. rhamnosus GG oraz L. reuterii. Natomiast w przypadku alergii oraz przy atopowym zapaleniu skóry (AZS) przydatne we wspomaganiu leczenia są szczepy: L. rhamnosus GG (LGG) oraz L. acidophillus, zaś u niemowląt i małych dzieci w celu przywrócenia odpowiedniego składu mikroflory bakteryjnej oraz prawidłowej pracy jelit zalecane szczepy to m.in: Bifidobacterium bifidus, B. longum oraz B. animalis.

Abyśmy mieli pewność, że probiotyk który kupujemy, faktycznie zawiera szczepy probiotyczne, musi być określony: rodzaj + gatunek + oznaczenie literowo-cyfrowe np: Lactobacillus Plantarum 299v. Na odbudowanie naturalnej flory, wraz z suplementacją probiotyków warto przede wszytkim zastosować odpowiednią dietę, opartą na niskoprzetworzonych składnikach pokarmowych (zasobną w błonnik rozpuszczalny i niektóre formy błonnika nierozpuszczalnego jak skrobia oporna)

 

Spis piśmiennictwa

 1.Adriana Nowak, Katarzyna Śliżewska, Zdzisława Libudzisz, Jerzy Socha - Probiotyki Efekty zdrowotne Żywnosć. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 4 (71), 20 – 36

2. Sekirov, Russell, Antunes, Finlay. Gut microbiota in health and disease. Physiol Rev. 2010 Jul;90(3):859-904.

3. Hemarajata, Versaloviccorresponding. Effects of probiotics on gut microbiota: mechanisms of intestinal immunomodulation and neuromodulation. Therap Adv Gastroenterol. 2013 Jan; 6(1): 39–51.

4. PROBIOTYKI A WYBRANE SCHORZENIA U LUDZI Beata Tokarz-Deptuła, Joanna Śliwa-Dominiak, Mateusz Adamiak, Wiesław Deptuła 2015, 54, 2, 133–140

5. Matsuzaki T., Takagi A., Ikemura H., Matsuguchi T., Yokokura T. „The Journal of nutrition”. 2007, 3 (137), 798–802.

6. Arvola T., Laiho K., Torkkeli S., Mykka’nen H., Salminen S., Maunula L., Isolauri E.: Prophylactic Lactobacillus GG Reduces Antibiotic-Associated Diarrhea in Children With Respiratory Infections: A Randomized Study. Pediatrics, 1997, 104, 1-4. 

7. Backhed F., Ding H., Wang T., Hooper L.V., Koh G.Y, Nagy A., Semenkovich C.F, Gordon J.I.: The gut microbiota as an environmental factor that regulates fat storage. PNAS, 2004, 101, 15718-15723. 

8. Benson A., Pifer R.,. Behrendt C.L., Hooper L.V., Yarovinsky F.: Gut Commensal Bacteria Direct a Protective Immune Response against Toxoplasma gondii. Cell Host Microbe, 2009, 187-196. 

9. Szajewska H, Mrukowicz JZ. (2001) Probiotics in the treatment and prevention of acute infectious diarrhea in infants and children: a systematic review of published randomized, double-blind, placebo-controlled trials. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition.33(4):S17–S25.

10. Szajewska H, Skórka A, Ruszczyński M, Gieruszczak-Białek D. (2007) Meta-analysis: Lactobacillus GG for treating acute diarrhoea in children. Aliment Pharmacol Ther. 25(8):871-81.

11. Huang JS, Bousvaros A, Lee JW, Diaz A, Davidson EJ (2002) Efficacy of probiotic use in acute diarrhea in children: a meta-analysis. Dig Dis Sci. 47(11):2625-34