Bardzo często, zwłaszcza w social mediach można spotkać się z wykazem najlepszych diet odchudzających. Mamy zwolenników diety wysokowęglowodanowej, low carb, ketognicznej itd. Na samym wstępie warto zaznaczyć, że dietetyka nie jest czarno-biała, aby to zrozumieć należy wyzbyć się tzw. tunelowego widzenia. W niniejszym artykule postaram się podejść do tego zagadnienia obiektywnie, a tym samym rozwiązać wątpliwości związane z tym tematem.

Uniwersalna dieta nie istnieje

Na wstępie warto zaznaczyć, że uniwersalna i idealna dieta nie istnieje. Różnimy się od siebie metabolicznie, mamy inne niedobory żywieniowe, inne geny, polimorfizmy, styl życia, preferencje czy też schorzenia np. cukrzyca II, choroby autoimmunologiczne, przerost bakterii jelita cienkiego etc. Dieta powinna brać pod uwagę indywidualne właściwości danej osoby (stan zdrowia, wyniki badań, cel, styl życia itp.) i być do nich dopasowana. Ponadto dieta odchudzająca powinna być możliwa do zrealizowania, co oznacza, że powinniśmy brać pod uwagę preferencje kulinarne, czas przeznaczony do przygotowania potraw, możliwości finansowe etc.

Weźmy za przykład 3 fikcyjne osoby:

Ania ma dużą nadwagę, boryka się z chorobą hashimoto, zespołem policystycznych jajników oraz insulinoopornością, zamierza wprowadzić lekką aktywność fizyczną.

Alicja ma kilka kilogramów na plus, jest zdrowa metabolicznie, uczęszcza na siłownie 2-3 w tygodniu, a poza treningami prowadzi pracę siedzącą.

Robert jest sportowcem, trenuje codziennie intensywnie, a jego zapotrzebowanie na energię jest bardzo wysokie.

Dieta każdego z nich będzie inna - będzie istotnie różnić się zapotrzebowaniem energetycznym, zapotrzebowaniem na pewne składniki odżywcze,  rozkładem makroskładników, doborem produktów,  smakowitością posiłków, ograniczeniami w kontekście luzowania diety i wiele innych czynników. Kontrast między tymi osobami jest dość duży. Brak indywidualnego podejścia może rzutować na stan zdrowia, wyniki sportowe, sylwetkę czy samopoczucie.

Dieta odchudzająca - podstawy

Nie od dziś wiadomo, że aby zmusić nasz organizm do sięgnięcia do rezerw tłuszczowych, potrzebny jest deficyt kaloryczny (dobrany indywidualnie - uzależniony od poziomu tkanki tłuszczowej), czyli musimy spożywać mniej kalorii, niż wydatkujemy, ale ten warunek nie wyczerpuje tematu przemyślanej redukcji.

Dieta ukierunkowana na odchudzanie powinna spełniać wymagania ustrojowe na wszystkie niezbędne składniki odżywcze, dlatego nasz jadłospis powinien być oparty na produktach nisko przetworzonych technologicznie, które są źródłem m.in. witamin oraz makro- i mikroelementów, a także bardziej sycą, z kolei produkty wysoko przetworzone są zazwyczaj ubogie w składniki odżywcze, przez co mogą spowodować lub pogłębiać ewentualne niedobory żywieniowe, co więcej są mniej termogenne i mniej sycące

Jaką dietę wybrać?

Dowiedzieliśmy się już, że głównym celem diety jest odżywienie organizmu – na tym powinniśmy się najbardziej skupić, aby każdego dnia dostarczać jak najwięcej wartości odżywczych. Wbrew temu co się wydaje dietetyka nie jest czarno-biała, nie można wskazać jednoznacznie, jaki rodzaj diety wybrać.

Dieta ketogeniczna znakomicie może sprawdzić się np: w przypadku pewnych jednostek chorobowych, np: choroby neurodegeneracyjne, ale nie tylko. Osoby względnie zdrowe również mogą odnieść korzyści ze stosowania tej strategii żywieniowej. Niestety na temat diety ketogenicznej narosło wiele mitów.

Dieta high carb (wysokowęglowodanowa) znakomicie sprawdzi się np: u sportowców, IF (okresowy post) może przynieść pewne korzyści zdrowotne u niektórych osób lub sprawdzić się m.in przy SIBO (przerost bakteryjny jelita cienkiego). Low Carb (niskowęglowodanowa) może być ciekawym rozwiązaniem np: na redukcji dla kobiet, aby nie schodzić nisko z podażą tłuszczy.

Rzecz jasna, nie mówimy tutaj o karykaturach wyżej wymienionych diet czy o kontrowersyjnych metodach, które pompowane są przez nierzetelne źródła (nie mających żadnych podstaw naukowych). Niemniej jednak tradycyjny model żywienia, z pewną przewagą węglowodanów, przy zachowaniu wysokiej odżywczości diety, u większości osób się sprawdzi, jednak w pewnych przypadkach wprowadzenie innych strategii żywieniowych może okazać się korzystne. Nie ulega wątpliwości, że dieta powinna być zindywidualizowana.

_________________

Autor: Marcin Grzelak