Kwasy tłuszczowe, przez wielu demonizowane, wyśmiewane. Ogromne koncerny straszą nimi społeczeństwo, produkując żywność, która zawiera ich znikome ilości. Czy jest to odpowiednie podejście do tego makroskładnika? Kolejne pytanie, które się w tym momencie nasuwa, jest następujące - dlaczego matka natura nas nimi w ogóle obdarzyła? Dlaczego wytworzyła różne rodzaje tłuszczów? Jaka jest ich rola i co najważniejsze, których należy się wystrzegać, a które są zbawienne dla naszego organizmu?

Właściwości i rodzaje tłuszczów - co należy o nich wiedzieć

Tłuszcze to najważniejszy makroskładnik w diecie człowieka, obok białka i węglowodanów. Są one zaangażowane w niezliczone procesy metaboliczne, fizjologiczne i funkcjonalne w ustroju. Dlaczego aż tak ważne?

Odpowiedź jest dziecinnie prosta. Ci, którzy odrobili lekcje na zajęciach z biologii, wiedzą, że każda komórka zwierzęca posiada błonę komórkową, której głównym składnikiem są właśnie, odpowiednio przetworzone, kwasy tłuszczowe. Bez tego makroskładnika nie ma mowy o wytwarzaniu nowych komórek. Z innej beczki -  to właśnie przy ich pomocy jest możliwe wytwarzanie wielu hormonów, enzymów i umożliwiają one transport tudzież biodystrybucję witamin w nich rozpuszczalnych. W przyrodzie występują różne rodzaje tłuszczów, wykazujące mniej lub bardziej przyjazne działanie dla naszego ciała.

Które tłuszcze przyjmować, a których należy unikać?

Każdy tłuszcz i olej jest mieszanką kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych. Proporcja ta będzie decydowała o jego stanie skupienia w temperaturze pokojowej oraz opowiadała nieco o jego roli w naszym organizmie. Rodzaje tłuszczów, które są stałe, zawierają więcej kwasów tłuszczowych nasyconych lub/oraz kwasów tłuszczowych typu trans, porównując je do olejów.

Według badań klinicznych wykazują one tendencję do podnoszenia poziomów cholesterolu typu LDL, kolokwialnie opisanego jako “zły”. Specjaliści ds. żywienia zalecają zastąpić te rodzaje tłuszczów na jedno- i wielonienasycone, które są korzystne dla naszego ciała. Oleje te są otrzymywane z roślin oraz naturalnie występują w rybach. Można je również nabyć pod popularną nazwą marketingową - omega 3.

Tłuszcze z punktu widzenia osób aktywnych

Osoby aktywne, dbające o zdrowie i wygląd nie powinny unikać tłuszczów. Ten makroskładnik jest świetnym materiałem energetycznym - zwłaszcza średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT - Medium Chains Triglicerydes). Oszczędzamy w ten sposób glikogen mięśniowy podczas treningu. Jest to doskonałe źródło energii również po wysiłku fizycznym. Badania prowadzone na ludziach wykazały, iż tłuszcze te zwiększają wydzielanie energii cieplnej. Największy pik natężenia tego procesu następuje godzinę po spożyciu tych tłuszczów. Dla utrzymywania zdrowia na odpowiednim poziomie potrzebne jest codzienne przyjmowanie kwasów tłuszczowych nienasyconych, o budowie długołańcuchowej. Najczęściej są to tzw.: omega, zwłaszcza 3,6 i 9.

  • Omega 3 to wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które w przeważającej większości występują, jako kwas alfa-linolenowy, eikozapentaenowy (EPA) tudzież dokozaheksaenowy (DHA).
  • Omega 6, której to rodziny przedstawicielem jest kwas linolowy, występuje naturalnie w olejach ze słonecznika, pestek winogron lub krokoszu barwierskim.
  • Omega 9, natomiast to kwasy z jednym wiązaniem podwójnym w obrębie łańcucha węglowego. Przykładem takiego związku jest kwas oleinowy, występujący praktycznie we wszystkich tłuszczach.

Pozwalają one na odpowiednią pracę mózgu, układu sercowo-naczyniowego oraz mięśni, pozwalając na ich swobodny rozwój.