L-karnityna została po raz pierwszy wyizolowana z mięśni w 1905 roku, stąd jej nazwa od łacińskiego carnis - mięso. Naturalnie wytwarzana jest z lizyny oraz metioniny. Wcześniej utożsamiano ją z witaminami z grupy B, jednak teraz wiemy, iż jest ona substancją witaminopodobną. Acetyl-L-karnityna - właściwości, zastosowanie oraz informację o jej roli w naszym organizmie.

 

Biogeneza oraz rola karnityny w organizmie

     Substancja będąca tematem tego artykułu, jest estrem acetylowym L-karnityny. Jej biogeneza zachodzi w komórkach naszego organizmu, uściślając w mitochondriach z udziałem enzymu acetylotransferazy karnitynowej. Karnityna posiada centralną rolę w wielu cyklach metabolicznych, np.: β-oksydacji kwasów tłuszczowych oraz przemianach energetycznych dążących do jej uwalniania.

Czynnik ten może być również donorem grupy acetylowej podczas reakcji syntezy acetylo-koenzymu A. Najnowsze badania dowodzą, iż acetyl-L-karnityna może posiadać rolę „molekularnego chaperonu” – inaczej białka opiekuńczego, który będzie nadzorował prawidłowe formowanie nowych łańcuchów białek. Bardzo ważnym jest również fakt, iż acetylacja karnityny prowadzi do aktywacji jej funkcji na terenie ośrodkowego układu nerwowego.

Właściwości acetyl-L-karnityny na terenie mózgu 

         Wyniki badań wskazują, iż acetyl-L-karnityna podnosi poziom acetylocholiny w mózgu. Zwiększała ona mózgowy wychwyt choliny, a także biosyntezę i sekrecję acetylocholiny. Poprzez wyznakowanie acetyl-L-karnityny radioaktywnym trytem udowodniono, że aminokwas ten jest donorem grupy acetylowej w wytwarzaniu acetylocholiny.

Omawiany związek wpływa również na poziom innych, występujących w ludzkim układzie nerwowym neuroprzekaźników. Podnosi ona poziom serotoniny w hipokampie oraz korze mózgowej o średnio 21%. 

Inne, ważne właściwości acetyl-L-karnityny 

         Acetyl-L-karnityna bezpośrednio wpływa na poziom białka - kardiolipiny. Jest to związek z grupy glicerolofosfolipidów, który występuje w błonie mitochondriów. Posiada on centralną rolę w łańcuchu oddechowym i zauważono, iż jego stężenie z wiekiem maleje, co prowadzi do zwiększenia przepuszczalności tej błony i obniżenia wydajności pracy komórek mięśnia sercowego.

Acetyl-L-karnityna redukuje również zbyt wysokie ciśnienie krwi, poprawia funkcjonowanie naczyń krwionośnych oraz przyczynia się do obniżenia insulinooporności.

_________________

Autor: Tomasz Domoradzki