Każdy z nas na pewno zdaje sobie sprawę z dobroczynnych właściwości treningu. To jak zmienia się nasze ciało i postrzeganie rzeczywistości, jest w istocie wypadkową wielu reakcji biochemicznych, które wyzwolone są za sprawą aktywności fizycznej. Oprócz polepszenia wyglądu sylwetki trening chroni nas przed wieloma chorobami, a niektóre z nich są naprawdę groźne! Czym tak naprawdę jest ta magia?

Walka ze stanem zapalnym

Aktywny tryb życia jest remedium na choroby związane z przewlekłym stanem zapalnym. Bezczynność fizyczna powoduje gromadzenie się tłuszczu trzewnego, a konsekwencje zdrowotne obu są związane z ogólnoustrojowym stanem zapalnym o niskim stopniu złośliwości (Handschin i Spiegelman, 2008).

Adipocyty od otyłych pacjentów charakteryzują się zmienioną czynnością hormonalną, co prowadzi do zwiększonego wydzielania prozapalnych adipokin (substancji aktywnych wydzielanych na terenie komórek tłuszczu), takich jak TNF alfa, chemeryna, MCP-1, dipeptydylopeptydaza 4 (DPP4) i inne (Lamers i wsp. 2011). Wydzielanie jest związane z chorobami metabolicznymi. Aktywacja szlaków zapalnych prowadzi do oporności na insulinę w tkankach obwodowych, takich jak mięsień szkieletowy i sama tkanka tłuszczowa, co stanowi wczesny defekt w patogenezie cukrzycy typu 2.

Różne strategie badawcze ujawniły, iż tkanka tłuszczowa jest bardzo aktywna pod względem wydzielniczym, do tej pory zidentyfikowano ponad 600 białek wydzielanych na jej terenie (Lehr i wsp. 2012). Ten niekorzystny objaw niewłaściwego sposobu odżywiania i małej ilości ruchu powoduje zawrotną liczbę zgonów na całym Świecie. Ten niekorzystny stan nie tylko jest powodem zwiększonego ryzyka wystąpienia takich jednostek chorobowych, jak: niedoczynność układu sercowo-naczyniowego, miażdżyca, udar mózgu lub rak jelita grubego, lecz również bezpośrednio odbija się na naszym zdrowiu psychicznym. Lekarze i naukowcy są co do tego zgodni, iż nawet 30 minut średnio intensywnej aktywności fizycznej zmniejsza ryzyko w.w diametralnie!

Mięśnie mają głos!

Wiele osób, które mają muskularne ciała są żywym przykładem na to, iż mięśnie szkieletowe to jedna z największych tkanek naszego organizmu. Jej procentowy udział w wielu przypadkach przekracza 40 procent masy ciała. Mają one ogromny wpływ na to jakie mamy samopoczucie i jak funkcjonuje nasz organizm (pozdrawiamy w tym momencie fanów endorfin!).

Jest niestety jeden warunek do spełnienia, aby zaszło wydzielanie wszystkich tych zbawiennych substancji mięśnie muszą pracować! Dopiero podczas skurczu i wzmożonej pracy miocyty wydzielają miokiny. Substancję wyłącznie wytwarzane i wydzielane przez tkankę mięśniową, zmieniają mikrośrodowisko w pobliżu tego narządu oraz oddziaływują na inne tkanki (tak, zwłaszcza na tłuszcz!).

Badania ostatniej dekady ujawniły, że kilka miokin jest regulowanych przez skurcz, takich jak angiopoetyna 4, neurotroficzny czynnik pochodzenia mózgowego (BDNF), czynnik wzrostu fibroblastów 21, czynnik podobny do folistatyny 1, interleukiny 6, 7, 8, 15, iryzyna, czynnik hamujący białaczkę, mionektyna, miostatyna i czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego. Kombinacją tych czynników powoduje polepszenie pracy serca, mózgu, układu kostnego, kondycji skóry (Milewska i Domoradzki, 20019).

No dobra! To czemu ja mam ćwiczyć?

Jak wynika z przeprowadzonych badań aktywność fizyczna i dieta mają wpływ na budowę i funkcjonowanie mięśni u ludzi. Fizjologiczne starzenie się, niewłaściwy sposób odżywiania się jak i brak aktywności fizycznej niosą w rezultacie zmiany w funkcji i budowie mięśni, odchyleń od właściwego metabolizmu energetycznego, zmniejszonej zdolności oksydacyjnej mitochondriów i nagromadzenia się tkanki tłuszczowej (Lucas i wsp. 2012).

W badaniach naukowych udowodniono, że u ludzi aktywność fizyczna powiększa masę jak i siłę tkanki mięśniowej, polepsza utlenianie kwasów tłuszczowych, dodatkowo usprawnia działanie wielu enzymów oraz indukuje rozwój układu krwionośnego. Udowodniono również pozytywny wpływ aktywności fizycznej na wrażliwość mięśni na insulinę oraz wzmożone utlenianie triglicerydów przez co zmniejsza się udział tkanki tłuszczowej w mięśniach szkieletowych. Potwierdzono wzrost liczby komórek satelitarnych u ludzi starszych uprawiających trening wytrzymałościowy. Na dodatek, zauważono, iż nasz umysł również korzysta z naszej aktywności. Oprócz omówionych miokin, które poprawiają jego działanie, polepszeniu ulega również transport tlenu i substancji odżywczych w obrębie tego narządu.

_____

Autor: Tomasz Domoradzki

Bibliografia:

C. Handschin and B. M. Spiegelman, “The role of exercise and PGC1 alfa in inflammation and chronic disease,” Nature, vol. 454, no. 7203, pp. 463–469, 2008.

D. Lamers, S. Famulla, N. Wronkowitz et al., “Dipeptidyl peptidase 4 is a novel adipokine potentially linking obesity to the metabolic syndrome,” Diabetes, vol. 60, pp. 1917–1925, 2011.

S. Lehr, S. Hartwig, and H. Sell, “Adipokines: a treasure trove for the discovery of biomarkers for metabolic disorders,” Proteomics. Clinical Applications, vol. 6, pp. 91–101, 2012.

Milewska M, Domoradzki T, Majewska A, Błaszczyk M, Gajewska M, Hulanicka M, Ciecierska A, Grzelkowska-Kowalczyk K, “Interleukin-8 enhances myocilin expression, Akt-FoxO3 signaling and myogenic differentiation in rat skeletal muscle cells,” J Cell Physiol. 2019 Nov;234(11):19675-19690. doi: 10.1002/jcp.28568. Epub 2019 Apr 3. PMID: 30945300

S. Lucas, S. Taront, C. Magnan et al., “Interleukin-7 regulates adipose tissue mass and insulin sensitivity in high-fat dietfed mice through lymphocyte-dependent and independent mechanisms,” PLOS ONE, vol. 7, Article ID e40351, 2012