Brak ruchu jest czynnikiem, który przez specjalistów bywa określany jako jeden z głównych przyczyn występowania stanów patologicznych w ludzkim organizmie. Naukowcy upatrują go jako podstawowy powód występowania rozwoju demencji i pogorszenia funkcji poznawczych oraz chorób, takich jak: cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe, rak okrężnicy i pomenopauzalny rak piersi. Jak brak ruchu bezpośrednio wpływa na nasz wygląd, każdy widzi - oczywiście jeżeli towarzyszy mu brak odpowiedniej diety. Wiemy jednak mało na temat tego jak naprawdę brak ruchu wpływa na zdrowie naszego mózgu?

Nasz mózg kocha sport!

Najnowsze dowody wskazują na to, iż brak aktywności fizycznej jest niekorzystny nie tylko ze względu na odkładanie się tkanki tłuszczowej i wszystkich powikłań z nim związanych, lecz również cierpi przez to nasz układ nerwowy. Niski poziom aktywności jest niezależną przyczyną występowania demencji (Aarsland i wsp. 2010).
Istnieje coraz więcej dowodów naukowych, iż ponadprzeciętna aktywność odbija się na plastyczności umysłu, polepszeniu percepcji oraz modulowaniu nastroju. Badania naukowe przeprowadzone na gryzoniach wskazują, iż 30 minut wysiłku o charakterze tlenowym dziennie, wykrywalnie poprawiają funkcję zapamiętywania oraz parametry strukturalne mózgu, mowa tutaj o zagęszczeniu synaps, złożoności połączeń neuronalnych i neurogenezie (Wu i wsp. 2008).
Co więcej, modele zwierzęce podkreślają neuroprotekcyjną funkcję wysiłku fizycznego! Indukcja zachodzi zwłaszcza w pomniejszeniu szans na udar mózgu oraz możliwości wystąpienia chorób Parkinsona (Hayes i wsp. 2008). Dalej na kanapie? No dobra to lecimy dalej!

Ćwiczenia w liczbach!

Nie można pozostać gołosłownym! Jak mowa była wcześniej regularne ćwiczenia zmieniają nasz mózg. Przykładów jest wiele, m.in bieganie przywraca funkcję rozwoju neuronów w hipokampie, który wcześniej został zniszczony poprzez promieniowanie jonizujące (tak, takie samo, które wyemitowała eksplozja w reaktorze 4 elektrowni jądrowej w Czarnobylu).
Na modelu ludzkim wykazano, iż 12 tygodni ćwiczeń wystarczy, aby funkcje kognitywne naszego umysły się poprawiły w miarodajny sposób. Dokładniej rzecz ujmując po tym okresie u osób objętych badaniem wzrosła objętość hipokampa o 12% (Pajonk i wsp. 2010). Istnieje również wiele metaanaliz wykazujących pozytywną korelację między sprawnością układu sercowo-naczyniowego (kochane aeroby!), a wydajności funkcji poznawczych centralnego układu nerwowego (dokładnie tak jak w reklamie Orange serce i mózg, zawsze razem!).

Seniorze! Rusz się!

Aktywność fizyczna, zwłaszcza aerobowa, wydaje się chronić przed demencją starczą i pogorszeniem funkcji poznawczych u starszych osób (Liu-Ambrose i wsp. 2010). Co więcej, regularna aktywność plus dieta restrykcyjna, zmniejszają niekorzystne skutki sarkopenii (utraty masy mięśniowej spowodowanej sędziwym wiekiem) o 70 procent!
Mało? Dorzućmy jeszcze ochronę przed depresją i mamy komplet (Sui i wsp. 2009). Wisienką na torcie jest fakt, iż oprócz neuroprotekcyjnych funkcji i korzyści sportu istnieje również szansa protekcji przed wystąpieniem cukrzycy typu II, schorzeń układu sercowo-naczyniowego, raka jelit grubego oraz postmenopauzalnego raka piersi u kobiet (Monninkhof i wsp. 2007).

Napisał: Tomasz Domoradzki

____________

Bibliografia:

Aarsland, D., Sardahaee, F.S., Anderssen, S., Ballard, C., 2010. Is physical activity a
potential preventive factor for vascular dementia? A systematic review. Aging
Ment. Health 14, 386–395
Hayes, K., Sprague, S., Guo, M., Davis, W., Friedman, A., Kumar, A., Jimenez, D.F.,
Ding, Y., 2008. Forced, not voluntary, exercise effectively induces
neuroprotection in stroke. Acta Neuropathol. 115, 289–296.
Liu-Ambrose, T., Nagamatsu, L.S., Graf, P., Beattie, B.L., Ashe, M.C., Handy, T.C., 2010.
Resistance training and executive functions: a 12-month randomized controlled
trial. Arch. Intern. Med. 170, 170–178.
Monninkhof, E.M., Elias, S.G., Vlems, F.A., van der Tweel, I., Schuit, A.J., Voskuil, D.W.,
van Leeuwen, F.E., 2007. Physical activity and breast cancer: a systematic
review. Epidemiology 18, 137–157.
Pajonk, F.G., Wobrock, T., Gruber, O., Scherk, H., Berner, D., Kaizl, I., Kierer, A., Muller,
S., Oest, M., Meyer, T., Backens, M., Schneider-Axmann, T., Thornton, A.E., Honer,
W.G., Falkai, P., 2010. Hippocampal plasticity in response to exercise in
schizophrenia. Arch. Gen. Psychiatry 67, 133–143
Sui, X., Laditka, J.N., Church, T.S., Hardin, J.W., Chase, N., Davis, K., Blair, S.N., 2009.
Prospective study of cardiorespiratory fitness and depressive symptoms in
women and men. J. Psychiatr. Res. 43, 546–552.
Wu, C.W., Chang, Y.T., Yu, L., Chen, H.I., Jen, C.J., Wu, S.Y., Lo, C.P., Kuo, Y.M., 2008.
Exercise enhances the proliferation of neural stem cells and neurite growth and
survival of neuronal progenitor cells in dentate gyrus of middle-aged mice. J.
Appl. Physiol. 105, 1585–1594.