0,00 zł
Brak produktów w koszyku.
Najpopularniejsze artykuły
Jakie znaczenie ma spożywanie „oszukanego posiłku” dla sfery psychicznej, a jak rzeczywiście w oparciu o badania wpływa to np. na metabolizm i redukcję? Czy obiegowe opinie związane ze skutecznością tej manipulacji szczególnie w procesie redukcji tkanki są prawdziwe? Co mówią na to badania a co praktyka?
Pomimo, że „cheat meal” czyli wspomniany oszukany posiłek jest powszechną manipulacją żywieniową, szczególnie w grupie osób ukierunkowanych na poprawę estetycznej sylwetki, można zauważyć, że w niektórych publikacjach wspomina się o ryzyku zaburzonych zachowań żywieniowych. Co warto wiedzieć, aby zadecydować o tym, czy warto wprowadzić „cheat meal” do swojej diety?
„Posiłek oszukany” na przestrzeni ostatnich stał się dość powszechną strategią żywieniową. Pomimo, że ciężko określić rzeczywisty moment początku jego popularności, można przyjąć, że z końcem lat 90-tych zauważyć można JUŻ było wzrost zastosowania tej strategii w środowisku fitness oraz kulturystyki.
Wraz z popularnością social media mamy do czynienia ze swojego rodzaju kultem ciała. Na zdjęciach (np. Instagram) eksponuje się wysportowaną sylwetkę (celowa ekspozycja) w połączeniu ze zdjęciem „oszukanego posiłku”. Posiłek taki ma na celu podkreślenie posiłku jako nagrody, odskoczni od codziennej rutyny żywieniowej.
Stosowanie posiłków oszukanych szczególnie rozpowszechnione jest w grupie osób kontrolujących masę ciała. Stosowanie „cheat meal” ma na celu zaplanowane lub spontaniczne spożycie posiłku, celem zaspokojenia apetytu na jedzenie oraz utrzymanie ścisłego reżimu żywieniowego. W skład „zabronionego” wcześniej posiłku może wchodzić żywność potencjalnie uważana za niezdrową, np. posiłki bogate w wysoko przetworzone składniki oraz słone i słodkie przekąski w tym słodycze, chipsy, pizza.
„Kiedy ktoś stosuje dietę, to od czasu do czasu ma zaplanowany posiłek, który pozwoli zjeść rzeczy, które nie są na co dzień częścią określonego planu żywieniowego. Oszukane posiłki odnoszą się do praktyki dietetycznej, w której może zdecydować się na zjedzenie czegoś, co zwykle nie jest częścią określonego, przygotowanego planu diety”
W jednym z badań opublikowanym przez Stuarta i wsp. w Appetite w 2018 roku zapytano uczestników o ocenę istotności różnych powodów dlaczego stosują „posiłek oszukany”. Każdy powód został oceniony na 7-stopniowej skali ważności, 1 (nieważne w ogóle) do 7 (bardzo ważne). Stworzony na podstawie danych pilotażowych kwestionariusz (Pila i in., 2017) posłużył do odkrycia następujących powodów zaangażowania oszukańczego posiłku.
Posiłki te więc:
Niektóre osoby doszukują się szeregu korzyści związanych z zastosowaniem oszukanych posiłków. Zaliczyć do tego można m.in.: wzrost poziomu leptyny (hormon obniżający się w wyniku obniżenia podaży energii w diecie i spadku poziomu tkanki tłuszczowej), co wywołuje wzrost łaknienia. Kolejnym elementem może być redukcja hormonu stresu – kortyzolu czy pozytywny wpływ na hormony tarczycy. Pomimo tego, że zdania w nauce są podzielone (szczególnie w grupie osób z nadwagą i otyłością) i zależą od kontekstu, to w praktyce w grupie osób nie mających problemów na nadprogramowymi kilogramami, startujących np. w zawodach sylwetkowych zauważa się korzystne postrzeganie prze nich takich praktyk.
W niektórych publikacjach na temat posiłków oszukanych wspomina się o zwiększeniu ryzyka zaburzeń odżywiania (Nagata, 2018; Murray, 2017), w tym napadowego objadania się, co może nieść ze sobą niekorzystne skutki psychologiczne (Stein i in., 2007). Dane jednak sugerują, że w przypadku niektórych osób oszukane posiłki mogą poprawiać przestrzeganie założeń diety i samopoczucie bez ryzyka wystąpienia zaburzonych wzorców żywieniowych. Jest to o wiele bardziej korzystniejsze niż np. całodniowe obżarstwo zgodne z koncepcją „cheat day”, kiedy jedlibyśmy wszystko na co mamy ochotę.
Hipotetycznie spożycie „cheat mealów” pomogłoby wspierać proces redukcji tkanki tłuszczowej stanowiąc przewagę metaboliczną nad innymi manipulacjami dietą. Osoby stosujące te praktyki żywieniowe częściowo wierzą, że sporadyczne zwiększenie konsumpcji kalorii może „nakłaniać” organizm do wykorzystywania tłuszczów w diecie jako głównego źródła energii, co ułatwia redukcję tkanki tłuszczowej (Murray & Mond, 2016). Należy spojrzeć jednak na to w szerszym kontekście, nie wybiórczo. Kluczowym elementem stanowiącym możliwość redukcji tłuszczu podskórnego jest deficyt energetyczny.
Sporadyczne zwiększenie ilości energii w diecie może podnosić poziom hormonów tarczycy – trójodotyroniny (w wyniku obniżenia kalorii jednak spada), co potencjalnie mogłoby zwiększyć tempo metabolizmu. Należy jednak pamiętać, że za tym mechanizmem nie stoją rzetelne dowody w postaci badań naukowych.
Co więcej, podczas samej redukcji dochodzi do pewnych adaptacji, przez co wspomniany hormon obniża się. Sam czas, który potrzebny jest do powrotu do stanu równowagi jest długi, przez co jednorazowe oszukiwanie organizmu posiłkiem „cheat meal” nie wpłynie na wzrost wydatku energetycznego i tym samym redukcję.
Kiedy tracimy kontrolę na cały dzień i przejadamy się, na pomoc może przyjść tzw. „żywność rekreacyjna”, co może stanowić tu doskonałą alternatywę dla weekendowego przejadania się. Dlaczego? Ponieważ nie są to produkty spożywane w bardzo dużych porcjach (przykładem może być jasna bułka, frytki, ciasto, czipsy, pizza). Spożywane w dawce nie wykraczającej poza standardową normę / porcję nie wprowadzają znacznych ilości kalorii. Inną zaletą może być to, że w odróżnieniu od posiłku oszukanego nie prowadzą zachowań kompensacyjnych, co zmniejsza ryzyko zaburzeń prawidłowych wzorców odżywiania.
Nie zapominajmy, że niekontrolowany „cheat meal” zawsze może zamienić się w… „cheat day”, a wtedy już łatwiej o brak kontroli i wyrzuty sumienia. Warto pamiętać, że jeśli już zastanawiamy się nad wykorzystaniem oszukanego posiłku w swoim planie, warto go zaplanować umieszczając w odpowiednim miejscu. Wielkość porcji ma znaczenie! Potraktujmy ten posiłek nie tylko jako wysokokaloryczna odskocznia jedzenia bez granic, ale również jako możliwość przyjemności zjedzenia ulubionej w danym momencie potrawy.
Dobrym rozwiązaniem może być również zjedzenie „cheat meala” w sytuacji, gdy podczas utrzymywania diety czeka nas np. niespodziewane wyjście do znajomych, na imprezę, itd. W takich sytuacjach ciężko przestrzegać zdrowej diety i takie postępowanie może okazać się zasadne i pomocne.
_______________________
Autor: Łukasz Jaśkiewicz
Potrzebujesz fachowej porady lub informacji na temat Twojego zamówienia?
