Tłuszcze są bardzo ważnym składnikiem pokarmowym - ich ilość powinna oscylować (w zależności od diety) w granicach 15 do 150 gramów na dobę. Głównie przyswajamy i potrzebujemy tłuszczy obojętnych - triglicerydów, niewielkiej ilości fosfolipidów, cholesterolu oraz jego estrów. W odpowiedniej diecie powinny dominować oleje roślinne. 

Trawienie i wchłanianie tłuszczy

Większość z nich przedostaje się do dwunastnicy w postaci niezmienionej, ponieważ trawienie w jamie ustnej i żołądku jest znikome. Właściwy proces wchłaniania i trawienia tłuszczów zachodzi na terenie dwunastnicy i początkowym odcinku jelita czczego, gdzie ulegają one praktycznie zupełnej resorpcji. Wydalamy ich nieznaczną ilość około 3-6 gramów na dobę. Właściwe trawienie tego składnika pokarmowego odbywa się w jelicie cienkim przy oddziaływaniu soli żółciowych, fosfolipidów (głównie lecytyny) i produktów lipolizy, czyli kwasów tłuszczowych i monoglicerydów. Trawienie tłuszczów zachodzi pod wpływem enzymów lipolitycznych prowadząc do przekształcenia tłuszczu nierozpuszczalnego w wodzie do micelli, które są łatwo rozpuszczalne w kwasach żółciowych i przyswajane w jelicie.

Zaburzenia w trawieniu i wchłanianiu tłuszczy

Zdolność naszego organizmu do trawienia tłuszczów jest bardzo wysoka, a wydaleniu ulega jedynie do 5 procent spożytych lipidów. Najczęstszą przyczyną niewydolności trawienia tego składnika diety są dysfunkcje trzustki czy też niedobór enzymów trawiennych. Natomiast niewydolności wchłaniania produktów trawienia tłuszczy, najczęściej wynikają ze złego stanu jelit, utrudnionego wytwarzania chylomikronów - połączenia lipidów z białkiem, które są wchłaniane przez wątrobę i metabolizowane. Stany te są dość groźne dla naszego organizmu, ponieważ bez tłuszczu dostarczanego z pożywieniem, nie jesteśmy w stanie wchłaniać witamin w nim rozpuszczalnych oraz tracimy w dość znaczącym procencie możliwość odbudowy naszych tkanek (każda komórka posiada błonę komórkową, która jest wytworzona właśnie z pochodnych tłuszczów). 

Sposoby na poprawę trawienia

Istnieje jednak szereg czynności i nawyków, które wspomogą nas podczas problemów z wchłanianiem i trawieniem tłuszczy lub mogą być formą prewencji przed takowymi.

  1. Aktywność fizyczna - zwiększa przepływ krwi przez układ pokarmowy oraz wzmaga perystaltykę jelit. Po obfitym w tłuszcze posiłku, zaleca się spacer. 

  2. Odpowiednia dieta i zawartość włókna pokarmowego - odpowiednio zbilansowana, bogata w mikro i makroelementy dieta jest kluczem do zdrowego układu pokarmowego. Jeśli w jakiś cierpisz na zaburzenia trawienia tłuszczy postaw na chude mięso oraz średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe. 

  3. Unikaj używek, a najbardziej alkoholu - niszczą one cały układ pokarmowy i zaburzają procesy trawienne. 

  4. W ciężkich sytuacjach postaw na enzymy trawienne lub ekstrakty roślinne, które wspomagają trawienie. 



Bibliografia:

  • S. Konturek, Fizjologia człowieka, Urban & Partner, 2017.

  • T. Krzymowski, Fizjologia zwierząt, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze, 2015

  • https://przychodnia.pl/uzdrawiajace_diety/Trawienie_tluszczy/

  • Organizm człowieka; Gemini Polska; 1993.

Napisał: Tomasz Domoradzki