Około 90% Polaków cierpi na niedobór witaminy D, ale większość wierzy, że jego ten problem nie dotyczy, skoro spożywa mleko i inne produkty wzbogacane w witaminę D. Nic bardziej mylnego. Niewiele jest produktów, które zawierałyby terapeutyczne ilości witaminy D, nawet jeśli weźmiemy pod uwagę te wzbogacone.

Mimo nazwy, witamina D nie jest prawdziwą witaminą. W zasadzie jest hormonem steroidowym, który w pierwszej kolejności organizm syntetyzuje w skórze pod wpływem światła słonecznego, a dopiero w dalszej pobiera go z pożywienia. To dlatego tak ważna jest jej suplementacja w okresie jesienno – zimowym, kiedy ekspozycja na słońce ulega znacznemu obniżeniu.

Jaka jest definicja niedoboru witaminy D?

Przed rokiem 2000, prawie żaden lekarz nie zastanawiał się nad tym, czy jego pacjent może mieć niedobór witaminy D.

Jednak gdy pomiar stężenia witaminy D w organizmie stał się tańszy i dzięki temu bardziej dostępny, oraz zostało przeprowadzone więcej badań naukowych, stało się jasne, że niedobór witaminy D, a co za tym idzie przykre konsekwencje zdrowotne, dotyczą prawie całej populacji.

Dla przykładu, wg jednego z najważniejszych badaczy wpływu witaminy D, dr Michaela Holicka

• Centra dla Zapobiegania i Zwalczania Chorób (CDC) w Stanach Zjednoczonych napisały w raporcie, że 32% dzieci i dorosłych w USA miało niedobór witaminy D, co jest nadal lekceważone zważywszy na ogromny wpływ witaminy D na zdrowie.
• Badania nad narodowym zdrowiem i żywieniem wykazały, że 50% dzieci od 1. do 5. roku i 70% dzieci pomiędzy 6. a 11. rokiem życia mają niedobór witaminy D.
• Badacze, tacy jak dr Holick szacują, że około 50% ogólnej populacji może mieć niedobór witaminy D.

Badacze zauważyli również, że niedobór witaminy D jest częstsze u dorosłych w każdym wieku, którzy zawsze używają kremów z filtrem (które blokują produkcję witaminy D w organizmie) oraz tych, którzy ograniczają swoją aktywność na świeżym powietrzu. Ludzie z ciemną karnacją (tacy jak Afrykańczycy i Hindusi) także mają zwiększone ryzyko.

Szacuje się,  że ponad 95% starszych ludzi w Stanach Zjednoczonych może mieć niedobór witaminy D, nie tylko dlatego że spędzają większość czasu w domu, ale także dlatego, że ich produkcja witaminy D pod wpływem promieni słonecznych jest mniejsza (człowiek powyżej 70 roku życia produkuje około 30% mniej witaminy D niż młodszy człowiek przy tym samym nasłonecznieniu.

7 oznak niedoboru witaminy D

Jedynym sposobem, żeby mieć pewność, że ma się niedobór witaminy D jest badanie krwi. Jednak istnieje parę objawów, które mogą wskazywać na niedobór witaminy D. Jeśli masz któryś z poniższych symptomów, powinieneś wykonać badanie krwi, by przekonać się, czy nie jest to przyczyna twoich problemów.

1. Masz ciemniejszą skórę

Jak wyjaśnia dr Holick, barwnik zawarty w twojej skórze odgrywa rolę naturalnej tarczy przeciwsłonecznej, więc im więcej masz barwnika, tym więcej czasu potrzebujesz spędzać na słońcu, aby wyprodukować odpowiednią ilość witaminy D.

2. Czujesz się źle

Serotonina, hormon mózgu związany z podnoszeniem nastroju, wzrasta razem z ekspozycją na światło i spada wraz ze zmniejszoną ekspozycją. W 2006, naukowcy ocenili wpływ witaminy D na zdrowie psychiczne u 80 starszych pacjentów i odkryli, że pacjenci z niższym poziomem witaminy D byli 11 razy bardziej narażeni na bycie przygnębionym niż ci którzy otrzymywali suplementację witaminy D.

3. Masz 50 lub więcej lat

Jak już zostało wspomniane, gdy człowiek się starzeje, jego skóra nie wytwarza już tyle witaminy D w odpowiedzi na światło słoneczne. Jednocześnie nerki nie są już tak efektywne w przekształcaniu witaminy D w formę aktywną, używaną przez organizm, a poza tym starsi ludzie spędzają więcej czasu w domu, a co za tym idzie, ich ekspozycja na słońce jest mniejsza.

4. Masz nadwagę lub otyłość (lub masz dużą masę mięśniową)

Witamina D jest hormonem magazynowanym w tkance tłuszczowej. Jeśli masz nadwagę lub otyłość, będziesz potrzebować więcej witaminy D niż osoby szczupłe. Osoby z dużą masą mięśniową również większe zapotrzebowanie na witaminę D, głównie z powodu małej ilości tkanki tłuszczowej, a więc magazynu witaminy D.

5. Twoje kości bolą

Wg dr Holicka, wielu pacjentów, którzy zgłaszają się do lekarzy pierwszego kontaktu z powodu bólu kości, zwłaszcza z towarzyszącym zmęczeniem, zostaje źle zdiagnozowana jako pacjent z fibromialgią albo zespołem przewlekłego zmęczenia.

“Te objawy są typowe dla rozmiękania kości spowodowanego niedoborem witaminy D, co należy rozróżnić z osteoporozą spowodowaną niedoborem witaminy D.”, mówi.  “Niedobór witaminy D powoduje defekt w dostarczaniu wapnia do macierzy w szkielecie. Wynikiem tego może być bardzo nasilony ból kości.”

6. Twoja głowa się poci

Wg dr Holicka, jednym z pierwszych klasycznych objawów niedoboru witaminy D jest pocenie się głowy. Lekarze mają w zwyczaju pytać matki czy ich nowo narodzone dziecko często ma spoconą głowę, po to, by wykluczyć niedobór witaminy D.

Nadmierne pocenie się głowy u noworodków z powodu drażliwości nerwowo-mięśniowej jest wciąż powszechnym, wczesnym symptomem niedoboru witaminy D.

7. Masz problemy z trawieniem

Pamiętaj, że witamina D jest witaminą magazynowaną w tłuszczach, co oznacza, że jeśli masz problemy z trawieniem I twoja zdolność do absorpcji tłuszczy spada, maleje także wchłanianie witaminy D. To dotyczy chorób takich jak choroba Crohna, celiakia, inne zapalne choroby jelit.

Optymalny poziom witaminy D w twoim organizmie może zapobiegać nowotworom, chorobom serca I innym.

Badacze doszli do wniosku, że podwyższenie poziomu witaminy D3 w całej populacji może zapobiegać przewlekłym chorobom i tym samym uchronić od nich milion osób na całym świecie każdego roku. Ryzyko niektórych nowotworów mogłoby zmniejszyć się o nawet połowę. (…)

Badania kanadyjskiego naukowca, dra Knighta wykazały, że kobiety, które miały większą ekspozycję na słońce jako nastolatki, miały o prawie 70% zredukowane ryzyko nowotworu piersi. (…)

Witamina D pomaga zwalczać infekcje, ponieważ reguluje ekspresję genów odpowiedzialną za odpowiedź immunologiczną – obronę organizmu przed bakteriami i wirusami. Badania wykazały, że optymalny poziom witaminy D chroni także przed chorobami serca między innymi poprzez redukcję nadciśnienia tętniczego, jak również przed chorobami autoimmunologicznymi.