ENZYMY TRAWIENNE. CYKL: OKIEM DIETETYKA
Enzymy to związki zbudowane głównie z białek będące katalizatorami, czyli substancjami chemicznymi przyspieszającymi przemiany chemiczne w naszym organizmie. Praktycznie wszystkie reakcje chemiczne związane z funkcjonowaniem organizmów żywych wymagają współdziałania enzymów w celu osiągnięcia optymalnej wydajności.
Obecnie enzymy wykorzystywane są również w wielu innych dziedzinach, przykładowo w przemyśle spożywczym czy chemii leków. My jednak skupimy się na ich zastosowaniu w celu poprawy funkcjonowania procesów trawiennych w naszym organizmie i absorpcji składników odżywczych.
Ujmując w najprostszy sposób można powiedzieć, że zadaniem enzymów trawiennych jest rozkład związków złożonych (np. skrobi, peptydów) do związków prostych (np. glukozy, aminokwasów), które w tej formie są wchłaniane przez organizm. Wśród enzymów wyróżniamy proteazy (odpowiedzialne za rozkład białek), amylazy (rozkład węglowodanów), lipazy (rozkład tłuszczów) i celulazy, które rozkładają błonnik. Ostatni z enzymów wytwarzany jest tylko przez przeżuwacze i inne zwierzęta trawożerne - takie jak hipopotamy lub słonie - co umożliwia im trawienie celulozy. Oczywiście w obrębie wyżej wymienionych grup enzymów wyróżniamy enzymy odpowiadające za trawienie konkretnych składników pokarmowych na różnych etapach przewodu pokarmowego (poczynając od jamy ustnej, na jelicie cienkim kończąc).
Nasz organizm sam wytwarza enzymy trawienne, ale możemy też dostarczać je z zewnątrz wraz z żywnością. Z żywnością, zapytacie? Oczywiście, że tak! Najprostszym przykładem będzie chociażby ananas, zawierający bromelainę czy papaja zawierająca papainę, które to wspomagają trawienie białek. Z kolei enzymy takie jak amylaza, lipaza czy proteazy będą pochodziły z organizmów zwierzęcych.
Wraz z wiekiem aktywność enzymów trawiennych zmniejsza się, w wyniku czego trawienie może być upośledzone, a co za tym idzie, pogarsza się samopoczucie i ogólny stan organizmu.
Oprócz procesu starzenia się na aktywność enzymów trawiennych wpływ będą również miały:
- stres
- choroby trzustki (np. zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki)
- niski poziom kwasu solnego w żołądku
- przetworzenia produktów, które spożywamy
Pokarmy mocno przetworzone nie będą stymulowały naszego organizmu tak jak produkty nieprzetworzone, w związku z czym produkcja enzymów będzie zmniejszona. Dlatego też starajmy się wybierać produkty jak najmniej przetworzone w swojej naturalnej formie.
Jeśli rozpoznajesz u siebie niżej wymienione objawy:
- resztki pokarmowe w kale
- wzdęcia i gazy
- uczucie przepełnienia
- zgaga lub refluks
może to być znak, że nie produkujesz dostatecznej ilości enzymów lub ich wydzielanie jest upośledzone.
Co należy zatem robić w przypadku, gdy nasz organizm nie wytwarza dostatecznej ilości enzymów w celu prawidłowego trawienia?
- należy poprawić jakość naszego życia (unikanie stresów, zmiana sposobu odżywiania)
- włączyć suplementację enzymami trawiennymi lub naturalnymi preparatami, jak np. napary z kopru włoskiego czy karczocha.
Jak wybrać odpowiedni preparat?
→ preparaty wieloskładnikowe będą wykazywały szersze działanie, zatem najlepiej wybrać takie, w skład których będą wchodziły enzymy wspomagające trawienie białek (proteazy,pepsyna), tłuszczy (lipazy) i węglowodanów (amylazy), a także dodatkowe wspomagające trawienie pozostałych składników pokarmowych takich jak np. laktoza (laktaza) czy błonnik (celulazy) - przykładem może być być tutaj preparat “Super Enzymes” od firmy NOW Foods
→ zwróć uwagę, aby było jak najmniej substancji dodatkowych i potencjalnych alergenów
→ wybieraj sprawdzone firmy
→ na rynku można również znaleźć preparaty zawierające kwas solny (Betaina HCL, Super Enzymes NOW Foods), znajdujące zastosowanie w przypadku niedoboru kwasu solnego w układzie pokarmowym
→ jeżeli jesteś weganinem, znajdziesz na rynku enzymy również dla siebie (np. Plant Enzymes NOW Foods), niestety wybór wieloskładnikowych preparatów będzie nieco ograniczony, gdyż większość enzymów pozyskiwana jest z organizmów zwierzęcych.
Jak przyjmować?
→ ilość dobrać do indywidualnych potrzeb
→ przed posiłkiem
→ preparaty wieloskładnikowe przyjmować w przypadku, gdy spożywamy pełny posiłek zawierający zarówno białko, tłuszcze, jak i węglowodany.
Podsumowywując, suplementacja enzymami trawiennymi może odgrywać istotną rolę w przypadku niektórych stanów chorobowych oraz zaburzeniach trawienia i przyswajania składników odżywczych. Zmiana stylu życia oraz właściwa suplementacja mogą zdecydowanie poprawić nasz komfort życia.
Bibliografia:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4923703/