Co to jest wapń?

Wapń to związek mineralny należący do grupy makroelementów. Związki mineralne mają za zadanie wspomóc działanie organizmu poprzez właściwości regulacyjne i budulcowe. Związki mineralne możemy podzielić na mikroelementy (żelazo, cynk, miedź, selen, chrom, mangan, jod, fluor, molibden) oraz makroelementy (wapń, potas, magnez, fosfor, sód, chlor, siarka).

Mikroelementy to związki, których zapotrzebowanie wynosi poniżej 100 mg i ich zawartość w organizmie nie przekracza 0,01% masy ciała.

Makroelementy z kolei cechują się zapotrzebowanie na dobę większym niż 100 g oraz ich zawartość w ustroju przekracza 0,01% masy ciała.

Zapotrzebowanie na wapń ustalone jest przez RDA (rekomendowane dzienne spożycie) i tak dla dzieci w wieku 9-18 lat ustalone ono jest na 1300 mg na dobę. Z kolei dla osób dorosłych wynosi ono 1000 mg. Dla kobiet po 50 r życia wynosi ono 1200 mg a dla mężczyzn po 70 r życia zapotrzebowanie wynosi 1200 mg również. W organizmie wapń znajduję się w ilości nawet 1200 g, głównie mieści on się w tkance kostnej. Tylko w 1% znajduję on się w płynach śródkomórkowych oraz pozakomórkowych. Dzienne straty wapnia wynoszą między 265, a 295 mg i jest on usuwany wraz z kałem, moczem i potem. 

Jaką rolę pełni wapń w organizmie?

Wapń to główny budulec kości oraz zębów. Dodatkowo wchodzi on w skład naczyń krwionośnych, włosów i paznokci. Owy związek mineralny zapewnia prawidłowe funkcjonowanie naszych mięśni, mięśni szkieletowych, poprzecznie prążkowanych czy mięśnia sercowego. Wpływa on na przepuszczalność błon komórkowych czy także reguluje stany zapalne w organizmie. Wapń również uczestniczy w aktywacji, sekrecji hormonów, jak również neurotransmiterów. Dodatkowo wapń jest ważnym składnikiem w procesie krzepnięcia krwi, ponieważ wpływa on na aktywację czynników krzepnięcia II, V, VII, IX, X oraz umożliwia stabilizację skrzepu.

Do czego może doprowadzić niedobór wapnia? U dzieci, u których wapń jest szczególnie ważny i to zapotrzebowanie jest wyższe, niedobór prowadzi do deformacji kości i problemami z osiągnięciem szczytowej masy kostnej. Długotrwały niedobór wapnia  u dorosłych może zmniejszyć gęstość mineralną naszych kości, co prowadzi do osteopenii, w dalszej kolejności do osteoporozy. Przez to kości są bardziej podatne na złamania. Ponadto deficyt wapnia objawiać się może skłonnościami do wyprysków, słabą pamięcią, większym zmęczeniem, zawrotami głowy, skurczami mięśni, drętwieniem kończyn czy nawet bezsenności. 

Czy wapń wzmacnia kości i zęby?

Wapń jest głównym elementem strukturalnym kości czy zębów. Wpływa ona na odpowiednią gęstość mineralną tkanki kostnej. W stanie gdy wapń jest w niewystarczających ilościach dostarczany z zewnątrz owy związek mineralny czerpany jest z kości, prowadząc do ich osłabienia. Dlatego też wapń jest niezbędny dla mocnych kości i zębów. 

Czy wapń wpływa na krzepliwość krwi?

Niedobór wapnia właśnie związany jest z problemami krzepliwości krwi. Choć mało osób zdaje sobie z tego sprawę, lecz wapń jest także niezbędny w procesie krzepnięcia krwi. Aktywuje on czynniki krzepnięcia II, V, VII, IX, X oraz umożliwia stabilizację skrzepu. 

Czy wapń jest ważny dla mięśni?

Wapń należy również do grupy elektrolitów utrzymujących prawidłową równowagę wodno-elektrolitową. Wapń bierze też udział w skurczu mięśni szkieletowych, gładkich, mięśniu sercowym czy mięśniach poprzecznie prążkowanych. Dlatego jest również ważny dla prawidłowo funkcjonujących mięśni. Podczas wysiłku tracony jest wraz z potem, dlatego należy zadbać o jego uzupełnienie. 

Wapń a witamina D

Witamina D odgrywa dużą rolę w przyswajalności wapnia w jelitach. Niski poziom witaminy D wiążę się ze słabą absorpcją wapnia. Dlatego też by odpowiednio zadbać o kości czy inne funkcje związane z wapniem należy również zadbać o prawidłową podaż witaminy D. 

Komu polecany jest wapń?

Wapń jest dość często pierwiastkiem niedoborowym w naszej diecie. Dlatego też jest polecany osobom, które dostarczają go w małych ilościach. Warto rozważyć suplementację wapniem u osób, które ograniczają lub eliminują nabiał z diety, ponieważ to główne jego źródło.