Small intestinal bacterial overgrowth (SIBO), czyli przerost bakterii jelita cienkiego jest poważnym schorzeniem dotykającym jelito cienkie. Dochodzi do niego gdy bakterie, które normalnie bytują w dalszych częściach przewodu pokarmowego, zaczynają występować w jelicie cienkim. Powoduje to nie tylko ból, ale i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. SIBO może również prowadzić do niedożywienia, ponieważ bakterie znajdujące się w jelicie cienkim zaczynają zużywać składniki odżywcze organizmu.

Jakie są objawy SIBO?

Objawy SIBO dotyczą głównie jelit i mogą one obejmować:

  • ból brzucha, zwłaszcza po jedzeniu

  • wzdęcia

  • skurcze

  • biegunka

  • zaparcia

  • niestrawność

  • regularne uczucie pełności

  • gazy

  • Może również wystąpić utrata wagi.

Jakie są przyczyny SIBO?

Bezpośrednie przyczyny SIBO nie są jeszcze dobrze poznane, jednak zaobserwowano, że może wystąpić, gdy:

  • jelito cienkie wykazuje nieprawidłowości anatomiczne

  • zmienia się pH w jelicie cienkim

  • system odpornościowy nie działa prawidłowo

  • aktywność mięśniowa jelita cienkiego jest nieprawidłowa, co oznacza, że pokarm i bakterie nie są usuwane z tego narządu.

SIBO może być związane z różnymi stanami chorobowymi, takimi jak:

  • wirusowe zapalenie żołądka i jelit, czyli bakcyl żołądkowy

  • celiakia

  • choroba Crohna

  • hipochlorhydria, czyli niski poziom kwasu żołądkowego

  • gastropareza

  • uszkodzenie nerwów

  • marskość wątroby

  • nadciśnienie wrotne

  • zespół jelita drażliwego

  • operacje, które powodują zwężenia lub zrosty

Jakie badania w kierunku SIBO?

Jeżeli występują jakiekolwiek objawy SIBO, należy skontaktować się z lekarzem. Lekarz będzie pytać o objawy i historię choroby. Przeprowadzi również badanie fizykalne, które może obejmować badanie palpacyjne lub delikatne dotykanie brzucha. Może również zlecić badania krwi, kału lub inne.

Badanie oddechu

Podstawowym testem diagnostycznym w SIBO jest test oddechowy. Nadmiar bakterii w jelicie cienkim prowadzi do produkcji gazów - wodoru i metanu, które można zidentyfikować za pomocą testu oddechowego. Test ten jest nieinwazyjny i może być przeprowadzony w domu lub w gabinecie lekarskim. Przed wykonaniem testu oddechowego należy pozostać na czczo przez całą noc. Podczas badania pacjent oddycha przez rurkę. Pacjentowi podaje się specjalny słodki napój - najczęściej jest to roztwór glukozy - którego zadaniem jest pełnienie roli pożywki dla bakterii obecnych w jelicie cienki. Przez 2 do 3 godzin po spożyciu napoju pacjent w regularnych odstępach czasu wydycha powietrze przez specjalne urządzenie, które służy do pomiaru stężenia wodoru w wydychanym powietrzu. W zależności od czasu w jakim wzrasta stężenie niepożądanego gazu można postawić diagnozę i ocenić zaawansowanie SIBO.

Leczenie SIBO

SIBO może być leczone za pomocą kombinacji antybiotyków i zmiany diety.

Antybiotyki

Przede wszystkim, należy odzyskać kontrolę nad bakteriami. Zazwyczaj robi się to za pomocą antybiotyków, takich jak ciprofloksacyna (Cipro), metronidazol (Flagyl) lub rifaksymina (Xifaxan). Jeżeli stan zdrowia doprowadził do niedożywienia lub odwodnienia, może być również potrzebna terapia dożylna (IV) w celu odżywienia i podawania płynów.

Antybiotyki mogą zmniejszyć liczbę bakterii w jelicie cienkim, ale nie rozwiążą podstawowej przyczyny wystąpienia SIBO. Jeżeli SIBO jest konsekwencją występowania innej choroby leczenie powinno rozpocząć się od podstaw.

Dieta przy SIBO

Specjalna dieta w SIBO może pomóc zniwelować negatywne objawy występowania niepożądanych bakterii w jelicie cienkim. Często wystarczy wprowadzić kilka zmian, żeby natychmiastowo odczuć pozytywne ulgę w SIBO. Podstawowe zasady w diecie SIBO to:

  • Wprowadzanie pełnowartościowych, ale lekkostrawnych produktów

  • Spożywanie częściej, mniejszych posiłków, co pozwala uniknąć zalegania zbyt dużej ilości jedzenia w żołądku, a następnie w jelicie cienkim.

  • SIBO bardzo często wiąże się z celiakią – jeśli została ona stwierdzona, konieczne jest wtedy unikania produktów zawierających gluten.

Probiotyki w leczeniu SIBO

Przyjmowanie probiotyków może pomóc w przywróceniu normalnego stanu bakterii w jelitach. W niektórych przypadkach, terapia probiotykami może być bardziej skuteczna w zwalczeniu SIBO niż antybiotyki.

Nawracające SIBO

SIBO zazwyczaj występuje z powodu choroby podstawowej. Jeśli pacjent cierpi na chorobę przewlekłą, taką jak choroba Leśniowskiego-Crohna lub celiakia, wypracowuje się z lekarzem długoterminowy plan leczenia. SIBO jest uleczalne, ale niestety ma tendencję do częstego nawracania. Jeśli SIBO nie jest leczone może również prowadzić do odwodnienia i niedożywienia, z tego względu nie należy bagatelizować występujących objawów.

_________________

Autor: Katarzyna Szafraniec