W pewnym okresie  rodzice powinni zacząć dostrzegać pewne zachowania u swoich córek, które mogą być dowodem na to, że coś się dzieje i trzeba reagować. Często problem związany jest z ich wagą (masą ciała), co może być powodem do obaw. W tym okresie dziewczynki unikają wzrostu masy ciała, często ulegają presji otoczenia związanej z utrzymaniem estetyki sylwetki oraz mają niską samoocenę. Może to prowadzić do zaburzeń odżywiania i jego konsekwencji – nie tylko w najbliższej przyszłości, ale również wpływać na ich całe życie.

Na co powinniśmy zwrócić uwagę jako rodzice i jak postępować, by pomóc swoim córkom w tym trudnym okresie? Co robić, gdy córka się odchudza?

Dojrzewanie i odchudzanie

Okres, w którym dziewczyny przejmują się tym, ile ważą i jak wyglądają nie należy do najłatwiejszych – nie tylko dla nich, ale również dla ich rodziców. Młode dziewczyny jedzą często zbyt mało w stosunku do ich zapotrzebowania kalorycznego, przejmują się najmniejszymi uwagami czy mankamentami związanymi z ich wyglądem.

Do tego dochodzi nieustająca presja społeczna związana z tym, że „kobieta powinna być szczupła”, a w połączeniu z brakiem wsparcia ze strony najbliższych skutkuje tym, że młodym dziewczynom trudno jest utrzymać zdrowe relacje zarówno z jedzeniem, jak również ich otoczeniem.

Organizm wskutek pewnych błędów żywieniowych może się wyniszczać, a zbyt mała ilość kalorii w diecie wywołuje zmęczenie, podenerwowanie i stres. Na dłuższą metę może to wywołać szereg i bardziej poważnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Córki poprzez obserwację, uczą się jakie zachowanie jest częścią bycia kobietą. Obraz ten może być zaburzone przez pewne wzorce, stąd warto pamiętać, że paradoksalnie niezadowolenie ze swojego wyglądu, czasami ponadprzeciętne (wręcz obsesyjne) skupienie się na swoim wyglądzie nie jest przypisane dla każdej kobiety. Szukanie niedoskonałości przez kobiety (w urodzie) i ciągłe „bycie na diecie” to problem… ale można go rozwiązać. Co w tym okresie możemy zrobić, aby wspierać córki?

Córka się odchudza – na co zwrócić uwagę? 

W okresie dojrzewania pojawiają się pierwsze symptomy mogące świadczyć o ryzyku bulimii czy anoreksji. Pomimo, że do stwierdzenie klinicznego może prowadzić dłuższa droga, a opiniowaniem zajmuje się specjalista, to jednak problem jest na tyle obszerny i złożony, że należy o tym wspomnieć.

Jak rozpoznać bulimię?

Do kryteriów jadłowstrętu psychicznego zaliczyć można:

  • zmniejszenie ilości kalorii względem zapotrzebowania energetycznego

  • obniżenie masy ciała (BMI poniżej normy, zbyt niska ilość % tkanki tłuszczowej)

  • zaburzenia cyklu menstruacyjnego

  • silny lęk przed przytyciem

  • nadmierny wpływ wagi (tj. masy ciała) na samoocenę

  • nadmierny wpływ kształtu ciała na samoocenę

  • lekceważenie skutków nagłego spadku wagi

Dziecko się odchudza – jak je wspierać?

Pamiętaj, aby stale wspierać emocjonalnie dziecko dając sygnał, że jest ono w naszym życiu bardzo ważne. Podkreślaj, że nasze zachowanie wobec córki to nie nadopiekuńczość, a troska o jej zdrowie i dobre samopoczucie. Podkreślamy to raz jeszcze, ponieważ w tym wieku dziecko szczególnie w towarzystwie rówieśników podkreśla swoją niezależność i powtarzanie dziecku pewnych rzeczy może być dla niego niekomfortowe, czego może się też się wstydzić. Przygotuj je do tego i tłumacz.

Obraz własnego ciała to często wypadkowa wielu czynników. Wynika z relacji rodzicielskiej ojca/matki z córką oraz relacji między rodzicami. Dzieci, które doświadczają zaburzeń relacji z opiekunem lub były świadkami gorszych relacji pomiędzy rodzicami o wiele częściej doświadczają negatywnego postrzegania własnego ciała. Także bądź dobrym przykładem zachowania wobec córek – wobec córek ale również wobec życiowego partnera czy partnerki.

Co więcej, jeśli relacja partnerska zakończyła się - stań na wysokości zadania i pokaż dojrzałe zachowanie zachowując odpowiedni język komunikacji oraz szacunek. Dziecko obserwuje i słucha, czuje wieloma zmysłami. Bądź dobrym przykładem.

Córka się odchudza – co robić?

Jeśli jesteś matką, nie wspominaj ciągle przy córce, że musisz „zacząć dietę”, „jesteś gruba”, nie odmawiaj sobie stale jedzenie sporej grupy produktów – Twoje podejście teraz to przyszłe zachowania córki. Dzieci przejmują te podejście (do ciała) po rodzicach. Jeśli matka jest stale krytyczna wobec własnego ciała, krytycznie odnosi się do swojej fizyczności, może prowadzić to   do pojawienia się dysfunkcji u dziecka.

Co więcej… żniwo tych zachowań będzie zebrane w przyszłości w postaci dysfunkcji w życiu społecznym. Warto być z dala od perfekcjonizmu, okazywać pewien dystans i uczyć dziecko, że wszystko jest dla ludzi.

Nikt nie jest idealny, warto być wyważonym a zachowania warto optymalizować zachowując dystans. Słowa „to zależy” „raz na jakiś czas”, „nie tylko uroda i kształt ciała się liczy” powinny stale zagościć w naszym języku komunikacji.

Córka się odchudza – jak się zachować?

Jeżeli jesteś ojcem, nie okazuj braku szacunku wobec kobiet wyrażając podziw tylko dla ich urody. Swoim zachowaniem pokazujesz, ze tylko to warte jest Twojej uwagi i nic więcej. Jeśli zachowanie innych kobiet komentujesz, że kobieta „jest gruba” i jaki to „okropny widok” albo „ona musi sporo schudnąć” lub  „ona je sporo ciastek” to zapamiętaj, że w pewien sposób krzywdzisz dziecko i musisz zmienić to zachowanie. Może robisz to w sposób nieświadomy, ale jednak to bardzo ogranicza rozwój prawidłowego obrazu własnego ciała przez dziecko. Nie faworyzuj innych kobiet.

Uważaj na perfekcjonizm

Dziecko uczy się w dużej części życia od nas, zdobywa doświadczenie w wyniku pewnych zachowań społecznych i swojej analizy. Dodatkowo, samodzielnie edukuje się poprzez studiowanie pewnych obszarów wiedzy. Nasze doświadczenie życiowe podpowiada nam, że warto przygotować dziecko na gorsze chwile i już teraz podkreślać, że życiowe porażki to część życia i perfekcjonizm na wielu polach może nie być najlepszym rozwiązaniem. Jeśli obserwujesz pewne zachowania świadczące o perfekcjonizmie – niech będzie to dla Ciebie ostrzeżenie, a zarazem wskazówka.

Czasami „zwykłe” bóle brzucha, bóle głowy, wzmożone napięcie mięśni to odczucia „wewnętrznego napięcia” – stresu. Osoby perfekcjonistyczne mogą wręcz czasami obawiać się pewnych zachowań / aktywności w wyniku obawy przed byciem „nieperfekcyjnym”, podchodzą do wszystkiego na przysłowiowe sto procent („wszystko albo nic – bo taka jestem i tak mam”).

Dziecko się odchudza – jak się komunikować?

Odpowiednia komunikacja z dzieckiem to podstawa relacji. „Mam nadzieję, że moja córka wyrośnie na silną i nie będzie definiować siebie poprzez swój wygląd, ale cechy, które czynią ją inteligentną, silną i odpowiedzialną kobietąto cytat Izajasza Mustafy i ma szczególne znaczenie. „Jaka ładna dziewczynka!”, „Ślicznotka!”… To tylko jedno z wielu określeń kierowanych do dziewczynek, jakie się słyszy… Kobieta nie musi być piękna, aby być wartościowa. PamietajMY o tym (tak My – rodzice). Krytyczny okres jakim jest dzieciństwo jest bardzo ważny… Liczy się nie tylko co mówimy, ale i jak mówimy. Nasza rola jest tutaj bardzo ważna.

Sposób, w jaki mówisz do dziecka staje się jego wewnętrznym głosem”— Peggy O'Mara

Poczucie wartości u dzieci

Ważnym jest, aby nie budować poczucia wartości córek na czymś, co zupełnie od nich nie zależy… np. tylko na urodzie. Z biegiem lat ta już nie tyle dziewczynka, co kobieta zobaczy pierwsze zmiany. Trochę zmarszczek, może trochę siwych włosów? To właśnie to za co była chwalona… i co wtedy? Gdzie podzieje się jej siła, a może jej zabraknie bo nie było innych komunikatów?

Warto zatrzymać się i pomyśleć, że teraz możeMY także zrobić dużo. Krytyczny okres (dzieciństwo) oznacza, że jeśli teraz nie wykorzystaMY tego momentu, to straciMY szansę ogromnego wsparcia dzieciaków.

ChwalMY więc za te rzeczy które może sobie wypracować. Inteligencję, upór, pomysłowość, poczucie humoru, itd. Ogółem coś o „wiele więcej” niż tylko uroda. Taka kobieta ma o... wiele więcej do zaoferowania w przyszłym życiu i to stanowi jej siłę. W każdej sytuacji. Chwal dziecko, dawaj konstruktywne pochwały, wspieraj. Buduj ich wartość na różne sposoby.

Budowanie więzi z dzieckiem

Silne budowanie więzi z dzieckiem opiera się również na wspólnym jedzeniu posiłków - celebruj te momenty. Twórz świetne relacje z dziećmi i rozmawiaj - okaże się, że łączy Was o wiele więcej niż sądzisz. Dzięki takim momentom (przyjemnym, wspólnym chwilom) nie będziesz definiować jedzenia jako tylko zaspokajanie potrzeby dostarczenia energii, ale także poprawę lepszych relacji czy tak ważnego samopoczucia. Myślenie kryteriami ciągłej potrzeby „bycia na diecie” jest błędem i może powodować, że tworzy się nieodpowiedni stosunek do jedzenia - „relacja z jedzeniem” a tym samym, samej z sobą...

Poza wspólnymi posiłkami postaraj się zachęcić dziecko do wspólnego robienia zakupów lub po prostu planuj wspólne spędzanie czasu dzięki czemu lepiej poznasz swoją pociechę. Pozwoli to zbudować komunikację, poznać ewentualne jego problemy i… wcześniej reagować w przypadku dostrzeżenia pewnych nieodpowiednich zachowań żywieniowych.

Edukuj swoje dziecko

W okresie dorastania dochodzi do wielu zmian hormonalnych. Ciało dziewczynek się zmienia, masa ciała waha się, przez co część z nich tego nie akceptuje, widząc w tym duży problem. Postaraj się wyjaśniać dziecku co się dzieje w jego organizmie, jakie mogą być konsekwencje pewnych zachowań.

Nie używaj zawikłanego medycznego języka i nieznanych określeń. Czasami mówienie tylko o zdrowiu nie wystarczy. Wskazuj rozwiązania. Tłumacz i edukuj. Jeśli potrzebujesz do tego specjalisty (a bardzo często potrzeba współpracy i dobrego „konkretnego” specjalisty), nie bój się poprosić o pomoc psychologa, dietetyka, psychoterapeutę, lekarza. Dziecku okazuj mu swoje zainteresowanie i wsparcie. 

Ruch jako przyjemność

Nie podchodź zbyt perfekcyjnie do ćwiczeń fizycznych. Czasami wręcz mogą być one nie tylko pasją, ale… ucieczką od pewnych problemów. Badania dowodzą, że pokazywanie, że ruch potrafi być bardzo przyjemną formą aktywności, która pomaga poprawiać sprawność i funkcjonalność. Osoby, które skupiają się właśnie na takim podejściu są ze swojego ciała bardziej zadowolone niż te, które tylko bardzo profesjonalnie (zawodowo) trenują.

To właśnie aktywność ruchowa, aktywny wypoczynek jako element stylu życia daje wiele korzyści dla ducha i… ciała. Pamiętaj, że poza dążeniem do estetyki sylwetki bardzo na czasie jest jego funkcjonalność i rola treningu dla umysłu i odprężenia. To też dbałość o siebie.

Daj dziecku wybór i wskazuj kierunki, jeśli nawet byłeś czy jesteś sportowcem – rodzicem i skupiałeś się tylko na wyniku sportowym.

Współpraca ze specjalistą

Nad pewnymi zachowaniami świadczącymi o początkowych zaburzeniach związanych z odżywianiem u dziecka powinien pracować zespół. W jego skład wchodzi często kilku specjalistów tj. dietetyk, psycholog, psychiatra (w cięższych przypadkach nawet psychoterapeuta). Jeśli chcemy pomóc dziecku dotrzeć z pewną wiedzą pamiętajmy o tym, że jest to bardzo ważne wsparcie.

Specjaliści wykonają badania, przeprowadzą rozmowy, pomogą w edukacji. Pewnych rzeczy na pewnym etapie dziecku nie jesteśmy w stanie dobrze wytłumaczyć. Aby logicznie działać potrzebujemy wsparcia z kilku stron. 

Problem z odchudzaniem dziecka stanowi bardzo duże wyzwanie dla każdego z rodziców. Dużą pracę wykonuje poza zespołem specjalistów sam rodzic i dziecko. Odpowiednie postępowanie rodzica pomaga w trudnych sytuacjach wspierać dziecko w każdej sytuacji podsuwając pewne rozwiązania.

____________________

Autor: Łukasz Jaśkiewicz