Kawa to jeden z najpopularniejszych napojów na całym świecie. W skład kawy mogą wchodzić setki substancji biologicznie czynnych, przez co możliwe jest jego wielokierunkowe działanie na ludzki organizm. Jednym z najczęściej pojawiających się pytać dotyczących kawy jest czy kawa szkodzi sercu? Pytanie to pojawiało się szczególnie ze względu na przypuszczenia dotyczące wpływu na podniesienie rytmu pracy serca czy ciśnienia tętniczego. Czy konsumpcja kawy oraz sama kofeina wpływa pozytywnie na pracę układu sercowo – naczyniowego? O tym dowiecie się z naszego wpisu! Zapraszamy do lektury.

Ryzyko chorób sercowo-naczyniowych / układu krążenia

W skład kawy wchodzą m.in. alkaloidy – np. kofeina stymulująca układ nerwowy, trygonelina, czy teobromina. Zawarty w niej kafestol i kafeol wpływa na gospodarkę lipidową, a kwas chlorogenowy wykazuje działanie przeciwutleniające. Inne składniki wchodzące w skład napoju to kwasy organiczne, fenolokwasy, garbniki, węglowodany oraz w niewielkich ilościach proteiny, lipidy, witaminy z grupy B, magnez i potas. 

Ile kawy dziennie można wypić? 

Czy picie kawy w umiarkowanych ilościach przynosi korzystny efekt w kontekście zmniejszenia występowania wielu chorób przewlekłych (np. układu krążenia, cukrzycy typu 2, otyłości, schorzeń układu nerwowego, nowotworów)? Na przestrzeni ostatniej dekady wiele rzetelnie przeprowadzonych badań naukowych nie potwierdza zagrożenia zwiększenia ryzyka chorób układu sercowo naczyniowych u osób pijących do kilku porcji kaw dziennie w porównaniu do osób niepijących kawy. Co więcej, 3-5 porcji kaw dziennie może okazać się pomocne w zmniejszeniu ryzyka choroby niedokrwiennej serca (spadek ryzyka o 11-13%).

ORZECHOWNIA Kawa smakowa mielona 

Kofeina – dobowa dawka

Biorąc pod uwagę kluczową w kawie kofeinę, za jej umiarkowane spożycie uważa się spożycie około 200 mg na dobę. Odpowiada to liczbie 3–4 kaw (np. espresso) bądź 3 filiżanek kawy rozpuszczalnej. Z kolei inne badania podają, że dawka nie powodująca negatywnych konsekwencji zdrowotnych wynosi maksymalnie 400 mg / dobę. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wskazuje dawkę 200 mg (jednorazową) jako bezpieczną dla populacji zdrowych osób dorosłych. Dawka do 400 mg zaś jest dawką, której spożycie nie skutkuje działaniami niepożądanymi. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży – wtedy dawka powinna nie przekraczać 200 mg / dobę.

Dawki definiowane jako wyższe tj. 400 – 800 mg / dobę spożywane przez dłuższy czas mogą wywoływać działania niepożądane (nerwowość, bezsenność, tachykardię, rozdrażnienie) i powodować uzależnienie. Oczywiście należy również wziąć pod uwagę polimorfizm genów. Nie na każdego kawa działa tak długo i intensywnie.

GOLDEN BOW SOLUTION Kawa Mielona

Kawa a zawały serca

W roku 2006 Baylin i wsp. zaobserwowali wzrost częstości zawału serca o 50% w ciągu godziny od wypicia kawy, ale dotyczyło to... osób prowadzących siedzący tryb życia, które mają również co najmniej 3 czynniki ryzyka wieńcowego. W 2012 roku w New England Journal Medicine pojawiło się badania przeprowadzone przez Freedman i wsp. Obejmowało ono 400 000 osób bez występujących problemów sercowo-naczyniowych, nowotworów, które nie przebyły również udaru mózgu. Wykazano, że codzienne picie kawy zmniejsza ryzyko śmierci w wyniku chorób serca, udarów mózgu czy innych powodów tj. cukrzyca czy choroby płuc. Śmiertelność u osób pijących kawę była niższa o 10 – 12%.

Warto wspomnieć również o badaniach z 2011 roku, gdzie stwierdzono, że spożycie od 1 do 5 kaw dziennie nie wpłynęło na zwiększenie ryzyka niewydolności serca. Co więcej dowiedziono, że nawet o 30% zmniejszyło się ryzyko niewydolności serca w grupie kobiet.

British Medical Journal opublikował w 2017 roku badanie (Poole i wsp.), w którym przeanalizowano >200 analiz dotyczących korzyści zdrowotnych z picia kawy. Okazało się, że wypijanie od 3 do 4 filiżanek czarnej kawy dziennie zapewnia największą ilość korzyści zdrowotnych. Obejmowały one m.in. obniżenie ryzyka chorób serca, zachorowania na liczne rodzaje nowotworów, zaburzenia neurologiczne, metaboliczne oraz te związane z pracą wątroby, czy ogólną śmiertelnością. 

GOLDEN BOW SOLUTION Kawa Rozpuszczalna

Kawa a ciśnienie tętnicze

Wzrost ciśnienia tętniczego może dotyczyć osób, które na co dzień nie spożywają kawy (średni wzrost ciśnienia o 5-15 mmHg). W sytuacji osób pijących kawę okazjonalnie, wpływ na podniesienie ciśnienia może być niewielki, ze względu na nabytą tolerancję na kofeinę (średni wzrost o 0,5-2,0 mmHg). Kofeina może zwiększyć ciśnienie stymulując współczulny układ nerwowy i zwiększając poziom noradrenaliny (oraz aktywności układu renina–angiotensyna–aldosteron). Biorąc pod uwagę rzetelnie przeprowadzone badania naukowe w postaci metaanaliz, to zjawisko nie znajduje potwierdzenia. Neguje się więc negatywny wpływ kofeiny na serce (w tym ryzyko wystąpienia zawału serca). W badaniu Ding i wsp. (2014) wykazano, że że spożycie od 3 do 5 filiżanek kawy dziennie zmniejszyło ryzyko chorób układu krążenia. Co więcej wyższe spożycie (przyp. ≥ 6 filiżanek) nie zwiększał tego ryzyka.

Kawa - zawartość polifenoli

Za jeden z mechanizmów odpowiedzialnych za funkcje prozdrowotne kawy, w tym zmniejszenie ryzyka chorób serca wpływa kwas chlorogenowy (jeden z polifenoli). Poza tym w kawie są również inne związki bioaktywne. Polifenole mogą hamować procesy utleniania i wykazywać działanie przeciwzapalne. Dodatkowym atutem może być działanie neuroprotekcyjne oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia depresji o 9–20% czy... poprawa tak ważnego samopoczucia (Nehlig i wsp. 2016). Opiniotwórcze Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia czy Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne twierdzi, że ze względu na postęp wiedzy naukowej nie ma uzasadnienia by bezwzględnie zalecać bądź odradzać picia kawy osobom z nadciśnieniem tętniczym. Należy brać pod uwagę np. nawyk palenia papierosów, który towarzyszy pijącym kawę. 

Kawa na zdrowie każdego dnia!

Kawa charakteryzuje się silnymi właściwościami organoleptycznymi, doskonałym smakiem czy aromatem i wysoką zawartością związków biologicznie aktywnych. Dzięki temu działa wielokierunkowo na organizm. Wiele dobrze przeprowadzonych badań naukowych wskazuje na liczne korzyści wynikające z codziennego spożycia kawy zmniejszając tym samym ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i zawału. Biorąc pod uwagę liczne korzyści prozdrowotne warto więc rozważyć włączenie kawy do codziennego jadłospisu. Spożywana w umiarowych ilościach (3–4 filiżanki kawy na dobę) jest bezpieczna dla organizmu i charakteryzuje się swoistymi właściwościami prozdrowotnymi. 


_______________________

Autor: Łukasz Jaśkiewicz