Trendy dietetyczne - które warto wypróbować?
Od wielu lat wszyscy szukamy idealnego sposobu na odżywianie. W tym celu co chwilę powstaje nowy trend dietetyczny, który ma powodować szybką utratę masy ciała, poprawę zdrowia lub inne korzyści. Jednak wiele z tych modnych diet nie ma nic wspólnego ze zdrowym żywieniem. Które zatem warto wypróbować?
W artykule:
- Intuicyjne jedzenie
- Dieta wegańska / wegetariańska
- Post przerywany
- Dieta Low FODMAP
- Dieta niskowęglowodanowa
Intuicyjne jedzenie
Wbrew temu, co zakładają te wszystkie modne diety, wiele osób uważa, że jedzenie intuicyjne jest najzdrowszym i najbardziej naturalnym modelem żywienia. Wydaje się, że jedzenie oparte na intuicji może być najlepsze dla zdrowia psychicznego.
Jednak aby osiągnąć jakieś efekty (np. w postaci redukcji masy ciała lub poprawy stanu zdrowia) należy poświęcić czas na edukację żywieniową. W jedzeniu intuicyjnym nie chodzi bowiem o to, by jeść wszystko to, na co ma się ochotę. Polega ono na tym, by słuchać potrzeb własnego organizmu i jeść zgodnie z jego sygnałami głodu i sytości, zamiast kierowania się sztywnymi zasadami dietetycznymi.
Jest to trudne, ponieważ należy mieć dostateczną wiedzę z zakresu żywienia i zdecydowanie nie jest to sposób dla każdego. W przypadku odchudzania i braku wystarczającej wiedzy żywieniowej, może dochodzić do przeszacowywania spożywanej energii lub złego odczytywania sygnałów ciała.
Dieta wegańska / wegetariańska
Dieta roślinna zdecydowanie zyskuje na popularności w ostatnich latach. Można powiedzieć, że stała się poniekąd trendem, zwłaszcza wśród młodzieży.
Dieta wegańska jest w pełni oparta na roślinach, natomiast dieta wegetariańska wyklucza jedynie ryby i mięso, pozostawiając inne produkty pochodzenia zwierzęcego. Taka dieta może być bardzo korzystna dla zdrowia, ale tylko wtedy, gdy jest prawidłowo zbilansowana.
Dieta roślinna często wiąże się z ograniczeniem tłuszczów nasyconych i trans, na rzecz zdrowszych, nienasyconych. Taka dieta nie zawiera czerwonego mięsa, które jest uważane za rakotwórcze. Duża ilość warzyw i owoców w diecie sprawia, że jest ona bogata w witaminy, minerały, antyoksydanty i błonnik. Weganie często mają też dużą wiedzę żywieniową, co może przekładać się na zdrowsze wybory.
Post przerywany
Post przerywany (intermittent fasting) jest dość kontrowersyjnym sposobem żywienia. Opiera się na okresowym ograniczaniu lub rezygnowania z jedzenia, po czym powraca się do regularnego sposobu żywienia. Istnieje kilka popularnych metod postu przerywanego. Jedna z nich to 16/8, która zakłada, że przez 8 godzin w ciągu dnia można spożywać posiłki, a przez kolejne 16 godzin nie je się nic.
Taki sposób żywienia może być korzystny dla osób, które nie lubią jeść wcześnie rano, ponieważ nie są wtedy głodne. Ograniczenie czasowe może spowodować, że spożyje się mniej kilokalorii w ciągu dnia, w konsekwencji czego zmniejszy się masa ciała. Nie oznacza to jednak, że można w tym czasie się objadać. Zaleca się jedzenie zgodnie z zasadami zdrowego żywienia.
Ponadto, taka dieta nie jest dla każdego. Nie będzie korzystna dla osób, które mają wysokie zapotrzebowanie (np ze względu na wysoką aktywność fizyczną). Takie osoby mogą nie dostarczyć wystarczającej ilości pożywienia w trakcie okna żywieniowego. Post przerywany może być też trudny do utrzymania, może wywoływać napady objadania się lub niedobory składników. Istnieje wiele przeciwwskazań do stosowania tego sposobu żywienia, dlatego przed jego wprowadzeniem warto skonsultować się z dietetykiem.
Dieta low FODMAP
Coraz bardziej popularna staje się dieta low FODMAP. Polega na ograniczeniu spożycia pewnych węglowodanów fermentujących w przewodzie pokarmowym. Organizm nie jest w stanie ich rozłożyć i wchłonąć w jelicie cienkim, dlatego dają nieprzyjemne dolegliwości gastryczne. Stosuje się ją przez kilka tygodni, eliminując z diety produkty z wysokim poziomem cukrów fermentujących. Następnie wprowadza się je stopniowo, sprawdzając, które wywołują objawy i eliminując niektóre z nich.
Dieta z ograniczeniem FODMAP może sprawdzić się u osób z zespołem jelita drażliwego (IBS) lub z SIBO. Te schorzenia są coraz bardziej powszechne i wielu osobom taka dieta bardzo pomaga.
Dieta niskowęglowodanowa
Istnieje wiele różnych diet z ograniczeniem węglowodanów, od delikatnie redukujących ich spożycie, aż po rygorystyczną dietę ketogeniczną.
Polegają one na ograniczeniu spożycia węglowodanów na rzecz tłuszczów i białek. Stosowane w odpowiedni sposób mogą przyczyniać się do poprawy parametrów profilu lipidowego, a także korzystnie wpływać na gospodarkę węglowodanową.
Niektóre osoby, eliminując ze swojej diety część węglowodanów, tym samym spożywają mniej kilokalorii ogółem, co doprowadzi do spadku masy ciała.
Słowo od Strefy Mocy
Wszystkie wyżej wymienione diety mają zarówno plusy jak i minusy i nie sprawdzą się u każdego. Możesz wypróbować którąś z nich, jeśli uważasz, że może Ci z jakiegoś powodu odpowiadać.
Staraj się jednak nie popadać w skrajności. Im więcej zasad i ograniczeń, tym trudniejsza do utrzymania jest dieta w dłuższej perspektywie. Duże restrykcje mogą powodować frustrację, obniżony nastrój oraz niedobory żywieniowe. Staraj się zachować balans i opierać swoją dietę na zasadach zdrowego żywienia, stopniowo wprowadzając zdrowe nawyki, które zostaną z Tobą na całe życie.
Źródło:
- Siuba-Strzelińska M. (2020). Dieta FODMAP – zasady i zastosowanie. www.ncez.pzh.gov.pl (dostęp z 23.10.2023r).
- Matras W. (2022). Post przerywany (dieta IF) - efekty, jadłospis, opinie. www.dietetykanienazarty.pl (dostęp z 23.10.2023r).