Jesień to czas, w którym wiele osób odczuwa nieprzyjemne obniżenie nastroju. Zmiana czasu na zimowy, rzadki i krótki kontakt ze słońcem, ograniczenie aktywności na świeżym powietrzu – to główni winowajcy tego stanu. Z pomocą przychodzi odpowiednio dobrana suplementacja, która jest w stanie poprawić nastrój i kondycję psychiczną poprzez optymalizację funkcjonowania organizmu.

Dlaczego jesienią czujemy się gorzej?

Niedostateczne wystawianie się na światło słoneczne powoduje niedobory witaminy D – to dość powszechna wiedza. Mało osób wie jednak, że skutkuje to również zwiększonym wydzielaniem melatoniny w szyszynce. Jest to szczególnie dokuczliwe wtedy, kiedy hormon ten nie powinien być wydzielany. Niesie to za sobą nieprzyjemne konsekwencje – sen wydaje się nie być tak regenerujący jak latem, ciężko również utrzymać zdrowy rytm dobowy. Nadmiar melatoniny zaburza też produkcję serotoniny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za odczuwanie szczęścia.

Istnieją osoby, które są szczególnie podatne na sezonowe zaburzenia depresyjne (SAD) – w ich przypadku dobrym pomysłem będzie zgłoszenie się po pomoc do lekarza. Na dolegliwości o lekkim bądź średnim natężeniu, które nie zakłócają funkcjonowania często wystarczy dobrze dobrana suplementacja.

Suplementy na jesienną chandrę – jakie przyjmować?

  1. Witamina D3

To niedobór tej witaminy jest częstą przyczyną obniżonego nastroju. Na naszej szerokości geograficznej powinno się ją suplementować od września do maja – w większości przypadków synteza skórna jest wtedy niewystarczająca. Witamina D3 posiada udowodnione działanie podnoszenia nastroju u osób zdrowych w okresie zimy1. Jest więc jeszcze bardziej przydatna u narażonych na stany depresyjne.

  1. Ashwagandha

Witania ospała, czyli ashwagandha to królowa roślin adaptogennych. Pokochają ją szczególnie osoby chronicznie zestresowane, ponieważ główne działanie zawartych w niej witanolidów to obniżanie poziomu kortyzolu, zwanego także hormonem stresu2. Dodatkowo regulując wychwyt zwrotny serotoniny, ashwagandha poprawia nastrój. Wzmacnia również popęd seksualny oraz działa przeciwlękowo. Może to poprawić jakość życia oraz zminimalizować dyskomfort związany z wpływem obniżenia nastroju na inne sfery życia.

  1. Kurkumina

Ten niepozorny przeciwzapalny suplement ma również potencjał jako antydepresant. Wpływa na ilość dopaminy i serotoniny w synapsach poprzez inhibicję enzymu monoaminooksydazy (MAO). Stymuluje również tworzenie się nowych połączeń nerwowych (neurogenezę) w korze przedczołowej mózgu3, co jest bardzo ważną właściwością – obumieranie komórek w tym obszarze mózgu jest skorelowane z depresją. Zaleca się podawanie kurkuminy z piperyną, ze względu na jej słabą przyswajalność przy podaniu oralnym.

  1. Omega-3

Kwasy tłuszczowe omega-3 są niezbędne do produkcji neuroprzekaźników odpowiedzianych za dobre samopoczucie. Niedobory EPA, DHA i ALA są często spotykane u osób cierpiących na obniżony nastrój. Z punktu widzenia pomocy w stanach depresyjnych lub nawet depresji (omega-3 były testowane jako monoterapia w leczeniu tej choroby) najważniejszy jest kwas EPA (eikozapentaenowy) i to na jego dużą ilość należy zwracać uwagę podczas suplementacji4. Powinna ona być o około dwa razy większa od ilości kwasu DHA.

  1. Probiotyki

Pożyteczne bakterie jelitowe są ważne nie tylko w kontekście trawienia, ale również zdrowia psychicznego. Większość serotoniny, którą mamy w organizmie nie znajduje się w mózgu, a w jelitach, regulując między innymi ich perystaltykę. W jej syntezie w jelitach biorą udział właśnie probiotyki. Mogą one również obniżać stany zapalne w mózgu. Regulacja niewłaściwego mikrobiomu jelitowego (często spotykanego u osób z zaburzeniami nastroju) wpływa na ogólną poprawę samopoczucia5. Warto więc skorzystać z pomocy specjalisty w celu dobrania odpowiednich bakterii probiotycznych oraz ich ilości.

  1. Witaminy z grupy B

Witaminy z grupy B umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a przez to mają bardzo duży wpływ na nastrój. Witaminy takie jak B6, B9 (folian) oraz B12 biorą udział w syntezie neuroprzekaźników - GABA, serotoniny czy dopaminy. Na ich niedobory szczególnie narażone są osoby stroniące od mięsa, w ich przypadku suplementacja jest niemal koniecznością.

Pamiętaj o podstawach

Suplementy stanowią wartościowe uzupełnienie zdrowego trybu życia oraz zbilansowanej diety. Pamiętaj o tym, że najlepsze efekty dadzą właśnie w połączeniu z powyższymi, nie zaś jako ich zamiennik. W ten sposób mogą realnie wpłynąć na samopoczucie oraz zminimalizować nieprzyjemne efekty obniżonego nastroju.

_________________

Autor: Szymon Żuk

1 Lansdowne AT, Provost SC. Vitamin D3 enhances mood in healthy subjects during winter. Psychopharmacology (Berl). 1998 Feb;135(4):319-23. doi: 10.1007/s002130050517. PMID: 9539254.

2 Zahiruddin S, Basist P, Parveen A, Parveen R, Khan W, Gaurav, Ahmad S. Ashwagandha in brain disorders: A review of recent developments. J Ethnopharmacol. 2020 Jul 15;257:112876. doi: 10.1016/j.jep.2020.112876. Epub 2020 Apr 16. PMID: 32305638.

3 Kulkarni S, Dhir A, Akula KK. Potentials of curcumin as an antidepressant. ScientificWorldJournal. 2009 Nov 1;9:1233-41. doi: 10.1100/tsw.2009.137. PMID: 19882093; PMCID: PMC5823188.

4 Sublette ME, Ellis SP, Geant AL, Mann JJ. Meta-analysis of the effects of eicosapentaenoic acid (EPA) in clinical trials in depression. J Clin Psychiatry. 2011 Dec;72(12):1577-84. doi: 10.4088/JCP.10m06634. Epub 2011 Sep 6. PMID: 21939614; PMCID: PMC3534764.

5 Liu RT, Walsh RFL, Sheehan AE. Prebiotics and probiotics for depression and anxiety: A systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials. Neurosci Biobehav Rev. 2019 Jul;102:13-23. doi: 10.1016/j.neubiorev.2019.03.023. Epub 2019 Apr 17. PMID: 31004628; PMCID: PMC6584030.