Skurcze w trakcie wysiłku są dość powszechną przypadłością. Powszechnie przyjęło się uważać, że skurcze mięśni podczas treningu oznaczają niedobór pewnych elektrolitów, takich jak m. in. magnez albo potas. W momencie, kiedy doznajemy skurczu mięśni podczas ćwiczeń możemy usłyszeć porady typu - wystarczy wziąć tylko magnez i będzie lepiej. Czy faktycznie sprawa jest tak prosta i sprowadza się jedynie do uzupełnienia elektrolitów?

Dlaczego łapią nas skurcze?

W świetle badań naukowych skurcze mogą wynikać z dwóch czynników. Jeden z nich to odwodnienie i deficyt elektrolitów, drugi z nich to zmęczenie nerwowo-mięśniowe. O ile o tym pierwszym mówi i piszę się sporo, to o tym drugim wspomina się niewiele. Okazuje się, że skurcze mogą pojawiać się częściej, gdy towarzyszą nam wyższe temperatury i wilgotny klimat, ale sportowcy trenujący w niższych temperaturach również ,,łapią'' skurcze podczas wysiłku, nawet jeśli są dobrze nawodnieni, więc o to tutaj chodzi?

Na temat tego, dlaczego odczuwamy skurcze mięśni podczas treningu istnieje wiele rozmaitych teorii, m.in niewłaściwa dieta, słaba kondycja, nasilona potliwość i odwodnienie, wysoka temperatura etc. lecz naukowcy bardziej skłaniają się ku temu, że skurcze mięśni mogą być wynikiem nadmiernego pobudzenia nerwów, które zaopatrują zaangażowane mięśnie. Oznacza to, że przeciążenie mięśni oraz zmęczenie nerwowo-mięśniowe prowadzi do braku równowagi między impulsami zarówno pobudzającymi, jak i hamującymi. To właśnie te impulsy sprawiają, że pojawiają się skurcze. Bardzo często sportowcy odczuwają skurcze w okresie zwiększenia obciążenia treningowego, fakt ten pokrywałoby się z wcześniej opisanym mechanizmem.

Jak zapobiegać skurczom mięśni?

Na to pytanie nie da się odpowiedzieć jednym zdaniem. Nie ulega wątpliwości, że dobrej jakości sen, odpowiednie nawodnienie i bogata w składniki odżywcze dieta stanowi fundament w sporcie. Ponadto mało mówi się o tym, jak ważne jest rozciąganie oraz elastyczność mięśni, nad tym również warto pracować. Zadbanie o wyżej wymienione czynniki może potencjalnie zmniejszyć ryzyko skurczów.

O ile nie zawsze skurcze są spowodowane nadmierną potliwością i niedoborem elektrolitów, to nie oznacza to, aby bagatelizować ten czynnik. Zgodnie z powyższym można stwierdzić, że wszystkie aspekty warto brać pod uwagę. Dowiedzieliśmy się już, że skurcze mogą się również pojawiać w niższych temperaturach, gdzie podczas treningu nie mamy wzmożonej potliwości oraz na bieżąco uzupełniamy elektrolity.

Skąd się biorą skurcze?

Nie da się uchwycić jednego czynnika, który powoduje skurcze podczas wysiłku, jednakże warto dbać o nawodnienie podczas treningu. Dobrym pomysłem jest dodatek elektrolitów do wody. Kolejną kwestią, o której należy wspomnieć to regularne rozciąganie, które może skutecznie wspomóc ich leczenie. Ponadto dobre przygotowanie się do treningu może zapobiegać skurczom. Wobec tego, jeśli jesteś osobą aktywną fizycznie i regularnie uprawiasz sport to warto dostosować się do powyższych wskazówek, dzięki temu zmniejszysz ryzyko pojawienia się skurczy.

 

Literatura

1. Exertional Heat Illness and Environmental Conditions During a Single Football Season in the Southeast Earl R Cooper, Jr

2. Exercise-Associated Muscle Cramps Causes, Treatment, and Prevention Kevin C. Miller,

3. Exercise-Associated Muscle Cramps in the Tennis Player

Wesley Troyer

4.Miller KC. Exercise-associated muscle cramps. InExertional Heat Illness 2020 (pp. 117-136). Springer, Cham.

5. Schwellnus MP, Drew N, Collins M. Muscle cramping in athletes—risk factors, clinical assessment, and management. Clinics in sports medicine. 2008 Jan 1;27(1):183-94.

_________________

Autor: Marcin Grzelak