0,00 zł
Brak produktów w koszyku.
Najpopularniejsze artykuły
Prezes World Athletics – Lord Coe powiedział „Usain zmienił oblicze naszego sportu. Jest czymś więcej niż tylko supergwiazdą pokolenia”. Usain Bolt to ikona współczesnej szybkości okrzyknięta „najszybszym żyjącym człowiekiem”. Ile w tym talentu? A może poza talentem i genetyką była ciężka praca oraz inne wypadkowe czynniki mające wpływ na jego całokształt kariery i wyjątkowe zdolności? O czym warto wspomnieć zanim ocenimy sprintera wszech czasów jako maszynę genetycznie zaprogramowaną do bicia rekordów świata?
Kim jest Usain Bolt?
Usain Bolt - wyniki sportowe
Usain Bolt - inne zainteresowania
Usain Bolt – czy jest genetykiem?
Usaint Bolt - fizjologia biegacza
Usain Bolt - specjalna dieta
Usain Bolt – kontuzje i zakończenie kariery
Legenda olimpijska, Usain Bolt (Usain St Leo Bolt) urodził się 21 sierpnia 1986 roku w Sherwood Content (Trelawny, Jamajka) w rodzinie katolickiej. Ze względu na wiarę niejednokrotnie widać było właśnie czynienie znaku krzyża przed ważnymi zawodami. Jako młody chłopiec wolny czas spędzał grając z bratem w krykieta i piłkę nożną. Wyjątkowe zdolności do sprintu zauważyli trenerzy już w szkole. Wyłącznie na sprincie skupiał się pod okiem Pabla McNeila, byłego sprintera olimpijskiego (w późniejszym czasie to już Glen Mills służył jako trener i mentor Bolta). W wieku 14 lat Jamajczyk zdobył swój pierwszy medal podczas… Mistrzostw Szkół Średnich w 2001 roku, zdobywając srebro w wyścigu na 200 metrów.
Wszystko zaczęło się w 2007 roku, kiedy Bolt dostał swoją wielką szansę. Wtedy to pobił rekord Jamajki w biegu na 200 metrów oraz zdobył dwa srebrne medale na Mistrzostwach Świata w Osace w Japonii. Rok później zakwalifikował się do Letnich Igrzysk Olimpijskich 2008 w Pekinie (zdobył na nich złoto na 100 i 200 metrów) bijąc w finale rekord świata na 100 metrów (czas 9,69 sek.)! Następnie na tych samych IO zdobył trzeci złoty w sztafecie 4x100m.
Podczas kolejnych Igrzysk Olimpijskich w Londynie (2012) Bolt obronił wszystkie swoje złote medale bijąc kolejny swój rekord na 100 metrów (czas 9,63 sek.). Jamajczyk jako pierwszy człowiek na świecie wygrał zarówno 100, jak i 200 metrów w kolejnych olimpiadach. Również jako pierwszy w historii ustanowił trzy rekordy świata podczas IO. Bolt to obecny rekordzista świata na 100m (czas 9,58 sek.) ustanowiony podczas Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce w Berlinie w 2009 r. oraz rekordzista olimpijski (czas 9,63 sek.) ustanowiony podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012.
Nie tylko sprintem człowiek żyje! Tak było w wypadku Usaina Bolta. Jego zainteresowania obejmowały muzykę (zwłaszcza reggae), a jako ciekawostkę warto wspomnieć, że kiedyś występował nawet jako... DJ na dużej imprezie w Paryżu. Lubi też gry wideo. Jego ulubioną jest „Call of Duty”, której wielokrotnie oddaje się w wolnych chwilach rywalizując online.
Niejednokrotnie podejrzewano, że to właśnie geny odpowiadają za nadludzkie wyczyny jamajskiego sprintera. Chodzi tutaj o sporo większą niż przeciętnie ilość włókien mięśniowych białych. Przeciętnie człowiek ma ich 1,5-2%, zaś w przypadku Bolta spekulowano o 10-krotnie większej ilości. Spekulowano tak po tym jak jeden z ikon światowego sprintu – Collin Jackson poddał się biopsji (pobranie części włókna mięśniowego do badań). Wtedy oszacowano na ok. 25% ilość włókien białych odpowiedzialnych za zdolności sprinterskie. Wyliczono, że przeciętny człowiek ma ich 2%, a Bolt musi mieć co najmniej... 10 razy więcej.
Żeby nie było tak kolorowo, należy wspomnieć o tym, że w sprincie za wyniki odpowiada naprawdę wiele czynników, o których wspomnimy w dalszych częściach wpisu. Niemniej jednak wspomniana fizjologia mięśni (specyficzne włókna) również istotnie wpływa na zdolności szybkościowe.
W sprincie istnieje wiele czynników ograniczających, tj. grawitacja, czas kontaktu z podłożem, budowa mięśni, moc generująca szybkość skurczów mięśni – można przyjąć, że jednak niektóre zmienne czynią z niego sprintera wyjątkowego… Związek ten jest indywidualnie uwarunkowany procesami nerwowo-mięśniowej związanymi z ruchem, cechami morfologicznymi czy zdolnościami motorycznymi i substratami energetycznymi.
Sprint zależy od częstotliwości i długość kroków. Parametry te są od siebie wzajemnie zależne. Aby zwiększyć prędkość należy zwiększyć długość lub częstotliwość kroków. Zwiększenie obu parametrów jednocześnie jest rzeczą trudną ze względu na wzajemną zależność. Zatem wręcz wzrost jednego czynnika spowoduje poprawę prędkości sprintu, o ile drugi czynnik nie ulegnie proporcjonalnie podobnemu lub większemu spadkowi. Zwiększona częstotliwość powoduje skrócenie kroku i na odwrót. Dlatego wzrost długości kroku musi być wprost proporcjonalny do spadku częstotliwości kroku, zwłaszcza na początku wyścigu – początkowej fazie przyspieszania.
To właśnie wpływ biologicznych czynników takich jak wysokość (195 cm) i masa ciała (95 kg) na długość i częstotliwość kroku byłby dość uproszczonym wyjaśnieniem wyższości Bolta nad innymi sprinterami. Jego dłuższe kończyny dolne umożliwiają rozpędzanie w fazie z maksymalną prędkością i utrzymanie prędkości do końca wyścigu. Wysokość ciała Bolta skutkująca długimi krokami pozwala mu dłużej utrzymywać dużą prędkość i zwalniać wolniej niż krótsi sprinterzy. Jednak ze statystyk wynika, że bardzo wysoki zawodnik ma więcej do zrobienia, aby „wstać z bloków startowych” (większe momenty bezwładności, aby się ruszyć) stąd nieco gorsza reakcja startowa.
Pomimo samego wysokiego wzrostu Bolt potrafi lepiej kontrolować siłę ciała podczas startu i początkowej fazy przyspieszania (aby wytworzyć większą siłę w stosunku do podłoża). Wato wspomnieć, że Usain Bolt jest szybki, ale stosuje wydajniejszą technikę.
Dłuższy krok Bolta (nawet o 20 cm) pokazuje korzyści w dalszej części wyścigu. Pomimo tych czynników, prawdopodobnie jest w stanie uderzyć w ziemię z większą siłą niż reszta sprinterów (w stosunku do ich masy ciała). Właśnie ta zdolność w połączeniu z dłuższym krokiem, pozwala mu na osiągnięcie bardzo dużej prędkości biegu.
Wellesley Bolt, ojciec Bolta powiedział kiedyś po tym jak Usain pobił rekord świata „To zdecydowanie Yam Trelawny”. Wspomniał, że jego syn lubi warzywa uprawiane w północno-zachodniej części Jamajki, gdzie urodził się sprinter. Pochrzyn (in. yam, jam; chiński ziemniak; ignam; Dioscorea) czyli rodzaj bulwy zawierający skrobię, uprawiany w Trelawny to do dziś jeden z elementów rozsławiających tę okolicę. Sprzedaje się go tutaj w ogromnych ilościach, a znaczna część jest eksportowana. Mieszkańcy tego obszaru uważają, że ma właściwości lecznicze i jest postrzegana jako źródło energii i wytrzymałości.
Jako ciekawostkę warto dodać, że właśnie „Yamowi” przypisuje się… długowieczność. Superstulatka i 7-ma najstarsza kobieta świata – Violet Moss Brown pochodziła z Duanvale w Trelawny (zmarła 15 września 2017 roku w wieku 117 lat).
We wrześniu 2013 roku Bolt ogłosił, że planuje zakończyć karierę tuż po Igrzyskach Olimpijskich w 2016 roku, ale zmienił zdanie cztery lata później decydując o ostatnim w karierze oficjalnym starcie zawodowym podczas Mistrzostw Świata w Londynie w 2017 roku. Zrezygnował wówczas z obrony tytułu w biegu na 200 metrów, ale ostatecznie wywalczył brąz na 100 m.
W wyniku skurczu mięśnia nie ukończył sztafety 4x100 metrów. Po tych startach oraz powracającym przeciążeniu kręgosłupa Jamajczyk definitywnie zakończył karierę. „Dla mnie nie sądzę, aby jedno mistrzostwo zmieniło to, co zrobiłem”, powiedział wtedy na konferencji prasowej „Osobiście nie będę jedną z tych osób, które wrócą”. W 2018 roku Usain Bolt wystapił jeszcze w roli… piłkarza w australijskiej drużynie Central Coast Mariners. Po 12 spotkaniach zakończył karierę i oddał się innym pasjom.
Czy sportowiec jakim jest Usain Bolt to sportowiec doskonały? Zgodnie z mottem olimpijskim i dewizą olimpijską „Citius, Altius, Fortius” (czyt. Szybciej, Wyżej, Mocniej / Silniej) twórcy Henriego le Didona – sportowiec z założenia musi bardzo ciężko pracować na treningach, aby myśleć o największych zwycięstwach. W chwilach słabości musi wybrnąć z niepowodzeń, przełamać chwile słabości, zwątpienia i dalej walczyć. Tak więc poza specyficznymi cechami fizjologicznymi zawodnika są również inne czynniki, które bez wątpienia mogą wpływać na kształtowanie doskonałości w sporcie i tak jest w przypadku Usaina Bolta.
____________________
Autor: Łukasz Jaśkiewicz
Potrzebujesz fachowej porady lub informacji na temat Twojego zamówienia?
