Czy ziemniaki tuczą?

“Ziemniaki tuczą” - to MIT powielany od dawna. Żaden produkt sam w sobie nie sprawi, że przytyjemy. Tyjemy przez dodatni bilans kaloryczny. Oznacza to, że aby przytyć, musimy dostarczać (w postaci pożywienia) więcej energii niż wydatkujemy w ciągu dnia. 

 

Ziemniaki mogą być wartościowym elementem diety, nawet u osób, będących na diecie redukcyjnej. Jednak jak każdy produkt - należy je jeść z umiarem i w jak najzdrowszej formie. 

 

 

W artykule:

  • Wartość odżywcza ziemniaków
  • Kto powinien jeść ziemniaki?
  • Czy ziemniaki tuczą?
  • Jak “uzdrowić” ziemniaki?

  

Wartość odżywcza ziemniaków

Ziemniaki to warzywa. Jednak większość podziałów żywności na grupy kwalifikuje ziemniaki do oddzielnej grupy niż warzywa i owoce. Dlaczego? 

Ziemniaki to bogate źródło węglowodanów, jednak w porównaniu do innych warzyw i owoców, zawierają dość mało błonnika, witamin i składników mineralnych.

Ziemniaki należą do warzyw skrobiowych, ze znikomą ilością białek i tłuszczów. 

 

Mają sporo witaminy C, jednak jest ona mało stabilna w wysokiej temperaturze, dlatego gotując / piekąc te warzywa pozbywamy się większości tej witaminy. 

Zawierają też pewne ilości witamin z grupy B (B1, B5, B6) oraz witaminy E, A i K. Są bogatym źródłem potasu i fosforu. Zawierają też żelazo, mangan, wapń i magnez. Nie są to jednak znaczne ilości. 

 

Aby zmniejszyć straty witamin i składników mineralnych podczas gotowania, należy wrzucić nieobrane ziemniaki do wrzącej wody, gotować je na średnim ogniu i nie rozgotowywać. Ziemniaki lepiej obrać po ugotowaniu niż przed. 

 

Kto powinien jeść ziemniaki?

Ziemniaki oczywiście może jeść każdy. Są to wartościowe, sycące warzywa, które Polacy uwielbiają. Jednak dla niektórych z nas będą one bardziej korzystne, a dla innych mniej.

 

Ziemniaki mają wysoki indeks sytości. Oznacza to, że są produktami, które wyjątkowo dobrze zaspokajają uczucie głodu. Z tego powodu ziemniaki mogą być idealnymi produktami na redukcję

 

Gotowane ziemniaki mają jednak dość wysoki indeks glikemiczny. Oznacza to, że po ich spożyciu znacznie rośnie poziom glukozy we krwi. Może to być niekorzystne zwłaszcza dla osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej (np. z cukrzycą typu 2. lub insulinoopornością). Poza tym, wahania cukru we krwi mogą też przyczyniać się do gorszego kontrolowania apetytu i “rzucania” się na jedzenie w momencie spadku poziomu cukru. 

  

Aby zmniejszyć negatywny wpływ ziemniaków na poziom cukru we krwi, warto spożywać je razem ze źródłami białka i tłuszczu. Nie jest to trudne i zwykle nieświadomie tak właśnie robimy. Źródłem białka oraz tłuszczu może być np. pieczona pierś z kurczaka z odrobiną oliwy. Do tego warto zadbać o podaż błonnika pokarmowego.

Warto spożywać ziemniaki w towarzystwie innych warzyw, które zawierają dużą ilość błonnika, witamin i minerałów. 

 

Czy ziemniaki tuczą?

Ziemniaki same w sobie nie tuczą. Są stosunkowo niskokaloryczne. Zawierają jedynie 79 kcal / 100 g, podczas gdy makaron zawiera około 350 kcal / 100 g. W porównaniu do innych bogatych źródeł węglowodanów, ziemniaki dostarczają mało energii

 

Możliwe, że ziemniaki zyskały tak złą sławę przez sposób, w jaki często są przygotowywane i spożywane. Popularnym daniem z ziemniaków są frytki, które smażone na głębokim tłuszczu są wysoko smakowite, a ich kaloryczność jest dużo większa przez dodatek dużej ilości oleju. Kolejnym sposobem na przygotowanie tego warzywa jest smażenie ugotowanych ziemniaków lub podawanie ich z tłustym sosem, śmietaną lub zasmażką. To te dodatki znacząco zwiększają kaloryczność dania.

Ziemniaki warto jeść gotowane, np z koperkiem, pieczone bez tłuszczu lub z jego małą ilością. Z ziemniaków można też przyrządzić pyszne, zdrowe dania, takie jak: zapiekanka ziemniaczana z warzywami, sałatki z ziemniakami, czy zupy. Ziemniaki mogą stanowić wartościowy dodatek do posiłku.

Nie powinniśmy jednak zapominać o codziennej porcji warzyw, do której nie zalicza się ziemniaków.

Jak “uzdrowić” ziemniaki?

Istnieje wiele sposobów na to, by klasyczne dania z ziemniaków uczynić bardziej wartościowymi i zdrowymi. 

 

Do klasycznego puree ziemniaczanego, warto dodać warzywa, takie jak marchew, czy groszek zielony. Dzięki temu, zyska ciekawszy smak, a także wiele dodatkowych witamin, minerałów oraz błonnika. Zamiast masła - warto dodać np. oliwę lub zrezygnować z dodatku tłuszczu na rzecz większej ilości mleka.

 

Podobnie jest z frytkami - korzystne będzie dodanie marchewek, korzenia pietruszki, czy innych warzyw, pokrojonych na “frytki”. Lepszym wyborem w kontekście zdrowia będzie upieczenie tych warzyw w piekarniku, z odrobiną oliwy lub oleju rzepakowego, zamiast smażenia ich na głębokim tłuszczu. Dodatek ziół i przypraw oraz odrobiny mąki kukurydzianej sprawi, że frytki będą miały wyjątkowy smak i chrupkość.

  

Dodatkiem do gotowanych ziemniaków na obiad, obowiązkowa powinna być dobrej jakości surówka lub porcja warzyw (najlepiej świeżych), a także źródło białka - jajko, mięso lub strączki. 

Słowo od strefy mocy

Z całą pewnością, nie warto bać się ziemniaków i z nich rezygnować. Mogą one stanowić pyszny i wartościowy element zdrowej, zbilansowanej diety. 

 

Należy jednak pamiętać, aby ziemniaki nie były podstawą naszego codziennego jadłospisu. Warto jeść je na zmianę z pełnoziarnistym makaronem, pieczywem, ryżem brązowym oraz gruboziarnistymi kaszami. Każde z tych produktów to dobre źródło węglowodanów złożonych, zawierające też mnóstwo różnych cennych składników. 

 

Nie zapominaj też, że oprócz ziemniaków w zdrowej diecie powinno znaleźć się wiele różnych, kolorowych warzyw. Istotne jest również to, w jaki sposób zostały one przygotowane. 

Pamiętaj, że zdrowa dieta to różnorodna dieta!