Dieta mężczyzny - jak powinna wyglądać?
Dieta mężczyzny tak naprawdę nie różni się znacząco od żywienia kobiety. Przede wszystkim, skład ciała mężczyzn zwykle jest nieco inny niż np. kobiet. Mężczyźni naturalnie mają więcej tkanki mięśniowej, w związku z czym mają wyższe zapotrzebowanie energetyczne. Ponadto, zapotrzebowanie na niektóre witaminy i składniki mineralne nieco różni się od tego zalecanego dla kobiet.
W diecie mężczyzn niektóre elementy różnią się od diety kobiet, co może wpływać na pewne aspekty zdrowotne, co zostało rozwinięte w dalszej części artykułu.
W artykule:
- Czy mężczyźni muszą jeść więcej od kobiet?
- Dieta mężczyzn, a zagrożenia zdrowotne
- Wpływ diety na płodność mężczyzn
Czy mężczyźni muszą jeść więcej od kobiet?
Mężczyźni zazwyczaj mają wyższe zapotrzebowanie kaloryczne niż kobiety, ponieważ zwykle mają większą masę ciała, a przede wszystkim więcej tkanki mięśniowej. Jest to zjawisko fizjologiczne, jednakże nie jest regułą. Dla przykładu: podstawowa przemiana materii (PPM) 30-letniego mężczyzny o masie ciała 70 kg i wzroście 170 cm będzie o około 180 kcal większe niż u 30-letniej kobiety o tych samych parametrach.
Zapotrzebowanie na białko jest takie samo (0,9 g/kg mc/d) ) u obu płci w wieku dorosłym. Zmienia się w zależności od wieku, aktywności fizycznej, stanu zdrowia i stanu fizjologicznego (u kobiet). W związku z tym, że mężczyźni często ważą więcej, ich zapotrzebowanie na białko częściej może być większe niż u kobiet.
Spożywanie odpowiedniej ilości białka jest bardzo ważne dla zachowania prawidłowej masy ciała i składu ciała, a także zachodzenia wielu ważnych procesów w organizmie człowieka. Białko jest niezbędne do produkcji hormonów, m.in testosteronu, który jest szczególnie ważny dla zdrowia mężczyzn. Białko znajduje się w mięsie, rybach, nabiale, zbożach, orzechach i roślinach strączkowych.
Dorośli mężczyźni mają większe zapotrzebowanie na większość witamin i składników mineralnych niż kobiety. Do tych składników należa m.in witaminy C, K, E oraz większość z grupy B, a także magnez i cynk. Wyjątkiem jest żelazo, którego powinny dostarczać więcej kobiety w wieku reprodukcyjnym (ze względu na utratę krwi menstruacyjnej).
W przypadku gdy mężczyzna je odpowiednio dużo w stosunku do swojego zapotrzebowania, a jego dieta jest zdrowa i różnorodna, nie powinno stanowić problemu dostarczenie wszystkich powyższych składników.
Dieta mężczyzn, a zagrożenia zdrowotne
Niektóre choroby i problemy zdrowotne mogą występować częściej u jednej płci niż u drugiej. Może być to spowodowane np. przyzwyczajeniami żywieniowymi charakterystycznymi dla danej płci lub sprzyjającymi warunkami, związanymi z fizjologią człowieka (np. częsta niedokrwistość z niedoboru żelaza u kobiet).
U mężczyzn częściej diagnozowane są choroby układu sercowo-naczyniowego. Może to wynikać z uwarunkowań genetycznych, ale również pewnych skłonności związanych ze stylem życia. Mężczyźni częściej niż kobiety palą papierosy, nadużywają alkohol i mają niezdrowe nawyki żywieniowe. Te zachowania sprzyjają częstszym zachorowaniom na choroby serca i układu krążenia.
Mężczyźni częściej spożywają mięso. Niektórzy nawet twierdzą, że “prawdziwy mężczyzna” powinien jeść mięso. Kojarzy się to ze zdrowiem i siłą. Jest ono bogate w pełnowartościowe białko oraz tłuszcz zwierzęcy. Zawiera też dużo żelaza. Te składniki spożywane w nadmiarze mogą jednak nie być korzystne dla zdrowia mężczyzny.
Tłuszcz zwierzęcy to przede wszystkim nasycone kwasy tłuszczowe oraz tłuszcze trans, które niekorzystnie wpływają na zdrowie człowieka. Mięso jest też źródłem cholesterolu pokarmowego. Duże spożycie tych składników może prowadzić do rozwoju chorób takich jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, a nawet zawał serca.
Czerwone, przetworzone mięso jest szczególnie szkodliwe dla zdrowia. Zostało uznane za produkt o działaniu rakotwórczym. Jego nadmierne spożycie może zwiększać ryzyko m.in raka jelita grubego.
Warto zatem wybierać przede wszystkim mięso chude, np. drobiowe, ale również mięso ryb, zarówno chudych, jak i tłustych. Należy spożywać również białko pochodzenia roślinnego, które korzystnie wpływa na zdrowie.
Wielu mężczyzn boryka się z nadwagą lub otyłością. Może wiązać się to np. z dużym spożyciem przetworzonej żywności, która zwykle jest bardzo kaloryczna. Ważna jest profilaktyka choroby otyłościowej przez pracę nad zdrowymi nawykami żywieniowymi. Ważna jest kontrola masy ciała, regularna aktywność fizyczna oraz nisko przetworzona dieta, bogata w białko, warzywa, owoce i błonnik.
Wpływ diety na płodność mężczyzn
Wszystkie układy naszego ciała potrzebują siebie wzajemnie, aby cały organizm mógł pracować prawidłowo. Dla przykładu, testosteron produkowany m.in w jądrach i kojarzony głównie z układem płciowym, pełni rolę również we wzroście mięśni oraz utrzymaniu dobrego nastroju.
Odpowiednia dieta, bogata w antyoksydanty i niezbędne składniki jest kluczowym elementem dla zachowania płodności. Równie ważna jest prawidlowa masa ciała. Każde odchylenie od normy (niedowaga, nadwaga, otyłość) wiąże się z ryzykiem obniżenia płodności. Kolejne czynniki zwiększające ryzyko zaburzeń pracy układu rozrodczego u mężczyzn to przewlekły stres, palenie tytoniu, duże spożycie alkoholu oraz siedzący tryb życia.
Najlepszy wpływ na męską płodność wydaje się mieć dieta śródziemnomorska. Charakteryzuje się ona wysokim potencjałem przeciwzapalnym oraz dużą zawartością antyoksydantów. Zawiera dużo warzyw, owoców, ryb, olejów roślinnych (głównie oliwy), pełnoziarnistych zbóż oraz orzechów i nasion. Cechuje się też regularnym spożyciem niskotłuszczowego nabiału oraz nasion roślin strączkowych, czyli dobrych źródeł białka. Dieta śródziemnomorska dostarcza też odpowiednią ilość błonnika, który jest ważny dla utrzymania prawidłowej masy ciała. Alkohol spożywany z umiarem w tej diecie to wytrawne wino, które jest źródłem resweratrolu, który korzystnie wpływa na płodność mężczyzn. Dieta śródziemnomorska korzystnie wpływa na płodność mężczyzn, m.in poprawiając jakość nasienia.
Likopen, czyli antyoksydant z grupy karotenoidów, ma korzystny wpływ na męską płodność. Zmniejsza też ryzyko występowania nowotworów prostaty. Jego źródłem są przede wszystkim pomidory i przetwory pomidorowe, ale również inne owoce i warzywa (czerwona papryka, arbuz, czerwone winogrona).
Dieta zachodnia, czyli przeciwieństwo diety śródziemnomorskiej, sprzyja rozwojowi otyłości oraz pogorszenia męskiej płodności. Jest bogata w wysoko przetworzone produkty, niezdrowe tłuszcze i cukry proste. Dostarcza mało warzyw i owoców, przez co może być niedoborowa w witaminy, składniki mineralne, błonnik i antyoksydanty.
Źródła:
- Jarosz M. (red.) (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. NIZP-PZH.
- Włodarek D., Gurtatowska A. (2009). Ocena zawartości makroskładników w diecie mężczyzn w wieku średnim oraz stopnia realizacji ich potrzeb energetycznych. BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. 3: 620 – 624.
- Centrum Badania Opinii Społecznej. (2019). Jak zdrowo odżywiają się Polacy? Komunikat z badań, 106. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
- Sawaniewska, B., Gajewska, D., Lange, E. (2019). Wpływ sposobu żywienia na płodność kobiet i mężczyzn. Kosmos, 68(2), 227-237.
- La, J., Roberts, N. H., Yafi, F. A. (2018). Diet and men’s sexual health. Sexual medicine reviews, 6(1), 54-68.