Białko na masę czy na redukcję?
Białko jest to składnik odżywczy, niezbędny do życia każdemu człowiekowi. Jest ono odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie wielu procesów życiowych, stanowi też budulec naszego organizmu.
Białko kojarzy się ze sportowcami i jest to po części słuszne skojarzenie. Osoby aktywne fizycznie, mają z reguły większe zapotrzebowanie na białko.
Istnieje przekonanie, że białko służy rozbudowie masy mięśniowej i z tego powodu niektóre osoby na diecie redukcyjnej boją się, że od niego przytyją. Jest to oczywiście błędne przekonanie. Przeczytaj artykuł do końca, jeśli chcesz się dowiedzieć dlaczego.
W artykule:
- Białko białku nierówne
- Czy od białka przytyję?
- Odżywka białkowa na odchudzanie
- Odżywka białkowa na masę
- Białko na masę czy redukcję?
Białko białku nierówne
Białko to jeden z makroskładników. Jego głównym źródłem są produkty spożywcze. Do bogatych źródeł białka należą: mięso, ryby, jaja, nabiał oraz nasiona roślin strączkowych i ich przetwory. W mniejszej ilości białko znajduje się też w orzechach, nasionach, produktach zbożowych i innych warzywach.
Coraz bardziej popularne stają się odżywki białkowe. Głównym surowcem, z którego są wytwarzane jest serwatka mleka krowiego. Istnieją też odżywki białkowe z frakcji kazeinowej mleka, jaj, mięsa wołowego, a także z roślin (głównie soja, groch, ryż). Jest to skoncentrowane źródło białka w formie proszku, które może stanowić uzupełnienie zdrowej diety.
Koncentraty i izolaty białka serwatkowego mają dużą ilość dobrze przyswajalnego białka o wysokiej wartości biologicznej.
Czy od białka przytyję?
Nie, od samego białka się nie tyje, ani nie chudnie. Przybieranie masy ciała jest wynikiem dodatniego bilansu energetycznego. Natomiast chudnięcie to konsekwencja utrzymywania ujemnego bilansu kalorycznego.
Zatem zmiany masy ciała są głównie zależne od tego jak dużo kilokalorii jemy w stosunku do naszego zapotrzebowania na energię oraz ile energii wydatkujemy w postaci aktywności fizycznej. Istnieją też inne czynniki wpływające na bilans kaloryczny, takie jak stan zdrowia, stan fizjologiczny (ciąża), czy wiek.
Odżywka białkowa na odchudzanie
Odżywka białkowa może okazać się pomocna podczas redukcji masy ciała. Białko jest jednym z najważniejszych elementów odpowiedzialnych za uczucie sytości w posiłku. Z tego powodu, osobom z nadmierną masą ciała zaleca się dietę wysokobiałkową.
W zaleceniach dla populacji Polski rekomendowane jest spożycie 0,9g białka / kg masy ciała na dobę lub 10-20% energii pochodzącej z białka. Jednak na diecie redukcyjnej zaleca się większe spożycie białka, podobnie jak u osób bardziej aktywnych. Zalecane spożycie białka będzie się różniło w zależności od intensywności, częstotliwości i rodzaju uprawianej aktywności fizycznej. Będzie też zależne od innych czynników, takich jak stan fizjologiczny, stan zdrowia itd.
Odżywki białkowe są smaczne i słodkie. W przypadku ochoty na słodycze, korzystnym wyborem będzie wypicie słodkiego shake’a białkowego lub dodatek odżywki białkowej do słodkiego posiłku. Zaspokoi to ochotę na słodkie przekąski, zmniejszy apetyt i nasyci na dłużej.
Podczas redukcji masy ciała, istnieje ryzyko utraty masy mięśniowej. Warto zadbać o regularną aktywność - aerobową, która wspomoże proces odchudzania, ale też trening siłowy, który zapobiegnie utracie mięśni. Odżywka białkowa również będzie pomocna w tym aspekcie. Białko wspiera budowę mięśni oraz zapobiega ich rozpadowi.
Podczas odchudzania korzystne może być zwiększenie podaży białka do 1,2-1,5g / kg masy ciała na dobę.
Odżywka białkowa na masę
W celu zwiększenia masy mięśniowej ważne jest odpowiednie spożycie białka. W połączeniu z treningiem siłowym, zapewnia odpowiednią syntezę białek mięśniowych. Warto w trakcie kilku godzin po wysiłku dostarczyć odpowiednią porcję białka. Aminokwasy zawarte w białku zapewnią odpowiednią regenerację powysiłkową.
W celu zwiększenia masy mięśniowej International Society of Sport Nutrition (ISSN) zaleca spożycie 1,6-2,2g białka na kilogram masy ciała na dzień. Wydaje się, że większa ilość białka może nie być korzystna ani w kontekście budowy mięśni, ani w kontekście zdrowia.
Oprócz zwiększenia spożycia białka, korzystne będzie większe spożycie energii ogółem. Jednakże, nadwyżka kaloryczna nie jest warunkiem niezbędnym do budowy masy mięśniowej.
Białko na masę czy redukcję?
Zwiększenie spożycia białka zaleca się zarówno podczas odchudzania, jak i budowania masy mięśniowej. Wprowadzenie odżywki białkowej do diety może przynieść korzyści wizualne, ale też zdrowotne.
Podczas redukcji, odżywka białkowa może być pomocna w redukowaniu apetytu i utrzymywaniu sytości na stałym poziomie. Poza tym, odpowiednie spożycie białka zapobiega utracie mięśni podczas zmniejszania masy ciała. Odżywka białkowa może też stanowić zdrowszy zamiennik słodyczy.
Odpowiednia podaż białka jest równie ważna podczas budowania masy mięśniowej. Aminokwasy, zawarte w odżywce białkowej i innych źródłach tego makroskładnika, stanowią budulec, potrzebny do syntezy białek mięśniowych.
Podsumowując, zwiększenie spożycia białka w codziennej diecie będzie korzystne, jeśli nie niezbędne, do prawidłowego przebiegu redukcji masy ciała oraz budowania masy mięśniowej.
Źródła:
- Jarosz M. (red.) (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. NIZP-PZH.
- Bergia R.E., Hudson J.L., Campbell W.W. (2018). Effect of whey protein supplementation on body composition changes in women: a systematic review and meta-analysis. Nutr Rev. 76(7):539-551.
- Kerksick, C. M., Wilborn, C. D., Roberts, M. D. i wsp. (2018). ISSN exercise & sports nutrition review update: research & recommendations. Journal of the International Society of Sports Nutrition. 15(1), 1-57.
- Sadowski M. (2022). Pobór energii i węglowodanów w kontekście budowy masy mięśniowej. dietetycy.org.pl (dostęp z 20.09.2023r.)