Apigenina – nutraceutyk o którym warto pamiętać

Dlaczego zdrowa dieta powinna obfitować w warzywa, owoce i zioła? Powodem są nie tylko występujące w nich witaminy i minerały, które są dla nas niezbędne, ale także związki bioaktywne tj. polifenole, które wnoszą ogrom dodatkowych korzyści. Jednym z takich polifenoli jest apigenina. Gdzie ją znaleźć i dlaczego warto o niej pamiętać?

• Apigenina jako nutraceutyk
• Jakie są źródła apigeniny w naturze?
• Może działać uspokajająco i ukoić nerwy!
• Gospodarka insulinowa i działanie antyoksydacyjne
• Działa neuroprotekcyjnie i wspiera funkcje mózgu
• Apigenina i działanie przeciwnowotworowe
• Słowo od Strefy Mocy

Apigenina jako nutraceutyk

Termin nutraceutyk wprowadzony przez Stephena De Felice  to fitokompleks w żywności lub część żywności pochodzenia roślinnego oraz pula metabolitów wtórnych w żywności (lub części żywności) pochodzenia zwierzęcego. Pojęcie nutraceutyku (jako farmaceutycznej żywności) pochodzi z połączenia 2 słów ‘nutrient’ (składnik odżywczy) i ‘pharmaceutical’ (farmaceutyczny). Nutraceutyk ma zapewniać korzyści medyczne lub zdrowotne, w tym zapobiegać i/lub pomagać leczyć choroby. European Nutraceutical Association (ENA) definiuje nutraceutyki jako produkty odżywcze, które zapewniają korzyści zdrowotne i medyczne oraz pomagają w leczeniu niektórych chorób.

Apigenina przechodzi kilka szlaków metabolicznych wpływając na działanie farmakokinetyczne i dystrybucję w tkankach i dalszą bioaktywność. Apigenina ma wiele interesujących działań farmakologicznych i duży potencjał nutraceutyczny. Na przykład dobrze znane są właściwości apigeniny jako przeciwutleniacza, a także może być środkiem terapeutycznym do walki z chorobami (w tym stanami zapalnymi w chorobach autoimmunologicznych, chorobach neurodegeneracyjnych) czy niektórych rodzajach nowotworów.

Apigenina - Źródła w naturze

Dobrymi źródłami apigeniny są np.: seler, pietruszka, rumianek (0,8-1,2% wagi rośliny), karczoch, oregano, itd. Niektóre z bardziej popularnych i obfitych źródeł to wspomniana herbata rumiankowa oraz grejpfruty, cebula, pomarańcze, krwawnik , estragon , kolendra , naparstnica , jeżówka , lukrecja, len , passiflora , mięta zielona oraz bazylia. Apigenina występuje również w czerwonym winie oraz adaptogenie –  Gingko Biloba.

Działa uspokajająco i koi nerwy!

Inhibitory tj. apigenina może działać przeciwdepresyjnie i przeciwlękowo. Jest również wykorzystywana w chorobie Alzheimera i Parkinsona (może przekroczyć barierę krew-mózg i wykazuje powinowactwo z receptorem GABA zanim zadziała na układ nerwowy).

Gospodarka insulinowa i działanie antyoksydacyjne

Przeciwcukrzycowe właściwości apigeniny występują dzięki zahamowaniu aktywności α-glukozydazy, poprawie wydzielania insuliny i neutralizacji reaktywnych form tlenu. Synergizm takiego działania może zmniejszyć nasilenie powikłań cukrzycowych. Apigenina wykazała również umiarkowany wpływ na uwalnianie tlenku azotu do komórek śródbłonka (co także zmniejsza uszkodzenia w wyniku hiperglikemii). Okazuje się, ze apigenina może także zwiększać wewnątrzkomórkowe stężenie glutationu, wzmacniając barierę antyoksydacyjną organizmu.

Działa neuroprotekcyjnie i wspiera funkcje mózgu

Dostępność apigeniny w diecie może poprawiać aktywację mikrogleju budującego osłonki neuronów, co może mieć związek ze zmniejszeniem ryzyka choroby Alzheimera. Apigenina działa neuroprotekcyjnie zapobiegając gromadzeniu się wapnia w mitochondriach nerwowych. Stosowanie apigeniny może mieć potencjał terapeutyczny działając przeciwutleniająco i chroniąc śródbłonek naczyniowy.

Apigenina i działanie przeciwnowotworowe

Apigenina jest również bardzo silnym związkiem przeciwnowotworowym. Dieta bogata w związki apigeniny oraz kwercetynę, galusan epigallokatechiny (EGCG), resweratrol, kurkumina są badane w kontekście zmniejszenia się przemian komórek nowotworowych. Uważa się, że związki bioaktywne pochodzenia roślinnego, w tym apigenina mogą zmniejszyć ryzyko zachorowań na nowotwory. Wysokie spożycie flawonoidów (z warzyw i owoców) może być odwrotnie proporcjonalne do ryzyka zachorowania na nowotwory. Apigenina może promować chelatację metali oraz wychwytywać wolne rodniki.

Słowo od Strefy Mocy

Apigenina ma działanie niezwykle spójne z innymi znanymi flawonoidami, gdzie pełni szereg funkcji antyoksydacyjnych, odpornościowych oraz wpływa na neuroprotekcję. Biorąc pod uwagę szereg licznych korzyści wynikających ze spożycia żywności bogatej w apigeninę (seler, pietruszka, napary z rumianku) warto uwzględnić je w diecie. Połączenie apigeniny z innymi antyoksydantami może być dobrym pomysłem na regenerację organizmu i zmniejszenie ryzyka wielu chorób przewlekłych.

Źródła:

1. Salehi B, Venditti A, Sharifi-Rad M, Kręgiel D, Sharifi-Rad J, Durazzo A, Lucarini M, Santini A, Souto EB, Novellino E, Antolak H, Azzini E, Setzer WN, Martins N. The Therapeutic Potential of Apigenin. Int J Mol Sci. 2019 Mar 15;20(6):1305
2. Santini A, Novellino E. To Nutraceuticals and Back: Rethinking a Concept. Foods. 2017 Sep 5;6(9):74
3. Kashyap D., Sharma A., Tuli H.S., Sak K., Garg V.K., Buttar H.S., Setzer W.N., Sethi G. Apigenin: A natural bioactive flavone-type molecule with promising therapeutic function. J. Funct. Foods. 2018;48:457–471
4. Panda S, Kar A. Apigenin (4',5,7-trihydroxyflavone) regulates hyperglycaemia, thyroid dysfunction and lipid peroxidation in alloxan-induced diabetic mice. J Pharm Pharmacol. 2007 Nov;59(11):1543-8
5. Nabavi SF, Khan H, D'onofrio G, Šamec D, Shirooie S, Dehpour AR, Argüelles S, Habtemariam S, Sobarzo-Sanchez E. Apigenin as neuroprotective agent: Of mice and men. Pharmacol Res. 2018 Feb;128:359-365
6. Shukla S, Gupta S. Apigenin: a promising molecule for cancer prevention. Pharm Res. 2010 Jun;27(6):962-78. doi: 10.1007/s11095-010-0089-7. Epub 2010 Mar 20
7. Viola H, Wasowski C, Levi de Stein M, Wolfman C, Silveira R, Dajas F, Medina JH, Paladini AC. Apigenin, a component of Matricaria recutita flowers, is a central benzodiazepine receptors-ligand with anxiolytic effects. Planta Med. 1995 Jun;61(3):213-6
8. Myhrstad MC, Carlsen H, Nordström O, Blomhoff R, Moskaug JØ. Flavonoids increase the intracellular glutathione level by transactivation of the gamma-glutamylcysteine synthetase catalytical subunit promoter. Free Radic Biol Med. 2002 Mar 1;32(5):386-93
9. Shankar E, Goel A, Gupta K, Gupta S. Plant flavone apigenin: An emerging anticancer agent. Curr Pharmacol Rep. 2017;3(6):423-446
10. Mao JJ, Xie SX, Keefe JR, Soeller I, Li QS, Amsterdam JD. Long-term chamomile (Matricaria chamomilla L.) treatment for generalized anxiety disorder: A randomized clinical trial. Phytomedicine. 2016;23(14):1735-1742