Ile razy zdarzyło Ci się zauważyć delikatną pokrzywkę na skórze czy zaczerwienienie twarzy po truskawkach, pomarańczach, korniszonie? A może po spożyciu którychś z przypraw widzisz lekkie zaczerwienia? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, czym są salicylany, w jakiej żywności występują i jaki mają wpływ na organizm.

Czym są salicylany?

Kwas salicylowy pełni rolę „mediatora” w odpowiedzi roślin na infekcje bakteryjne i wirusowe oraz stres środowiskowy (wysoka lub niska temperatura), prowadząc do zainicjowania reakcji obronnych. Występuje on naturalnie i syntetycznie. Można go znaleźć głównie w niesteroidowych lekach przeciwzapalnych (NLPZ) oraz niektórych produktach żywnościowych.

Gdzie znajdują się salicylany?

Salicylany występują najczęściej w produktach tj.: zioła i przyprawy, warzywa, owoce, orzechy, herbata i soki, wino i piwo. Mniejsze ilości salicylanów występują w produktach zbożowych, rybach, mięsie, jajach.

Głównym celem dla nas jako osób spożywających te produkty jest takie ograniczenie salicylanów, przy którym nie będą występowały objawy niepożądane. Poziom tolerancji salicylanów jest indywidualny i zależy również od okoliczności. W wyniku stresu zmniejsza się tolerancja na salicylany.

Osoby uczulone na salicylany najczęściej mogą doświadczać pokrzywki, obrzęku naczynioruchowego, kichania i zwędzenia, zaczerwienienia twarzy (często), uczucia zatkanego nosa, łzawienia i swędzenia oczu.

Czego unikać w diecie (produkty niedozwolone: leki, suplementy, żywność):

– niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo, np. polopiryna i aspiryna (kwas acetylosalicylowy), która zaostrza objawy astmy

– termogeniki z dodatkiem wyciągu / ekstraktu z White Willow Bark (kora wierzby białej – zawiera salicylany)

– zioła: mięta, tymianek, estragon, rozmaryn, koper, szałwia, oregano, majeranek, bazylia, nasiona selera i sezamu

– przyprawy: anyż, pieprz turecki, cynamon, kminek, curry w proszku, kozieradka, gałka muszkatołowa, musztarda, papryka i kurkuma

– owoce: jabłka, jeżyny, wiśnie, rodzynki, winogrona, porzeczki, nektarynki, pomarańcze, brzoskwinie, morele, śliwki, suszone śliwki, maliny, truskawki

Produkty nie zawierające kwasy salicylowego (produkty dozwolone):

– produkty zbożowe: pieczywo, ziarna zbóż - gryka, proso, owies, żyto, pszenica, ryż, orkisz

– warzywa: biała odmiana ziemniaków (obrane ze skórki), zielona i biała kapusta, selery, suszona fasolka, fasolka z puszki bez dodatku soli i cukru

– owoce: banany, gruszki obrane ze skórki, lima (cytrus), granaty, mango i papaja

– bakalie: mak, orzechy nerkowca, słonecznik, orzechy laskowe

– mięsa, ryby, jaja

– produkty mleczne: biały ser, mleko, sery, jogurt naturalny

– tłuszcze: oleje roślinne (słonecznikowy, sojowy) tłoczone na zimno i bez dodatku konserwantów, masło imargaryna

– napoje: niegazowana woda mineralna, słaba herbata (najlepiej z owoców dzikiej róży), kawa bezkofeinowa, mleko sojowe, mleko ryżowe, sok gruszkowy domowej roboty y środki słodzące: cukier, syrop klonowy y przyprawy: sól morska, sos sojowy bez przypraw, szafran

Zawartość salicylanów w żywności

Ile salicylanów jest w żywności? Może być ich naprawdę dużo! Szczególnie jeśli nadużywamy pewnych przypraw (tam są obecne w większej ilości). Podczas robienia zakupów warto zwrócić uwagę na sprawdzone źródła. Część warzyw jest niestety sztucznie nawożona i opryskiwana, co wpływa na zawartość występujących w nich salicylanów.

Dieta hiposalicylanowa

Dieta antysalicylanowa opiera się wyeliminowaniu lub znacznym o zmniejszeniu ilości produktów bogatych w salicylany. Celem diety jest zmniejszenie ilości salicylanów, które mogą być zawarte w niektórych produktach. Dieta hiposalicylanowa zalecana jest również dla pacjentów, u których występuje astma salicylanowa, dla osób uczulonych na aspirynę, pomocniczo w leczeniu pokrzywki, osób u których występuje reakcja opóźniona (kontaktowe zapalenie skóry).

Zawartość salicylanów w miarę dojrzewania owoców maleje. Dlatego właśnie poleca się konsumowanie ich w postaci dojrzałej. Pokarmy, które są ugotowane, także przeważnie zawierają mniej salicylanów niż owoce świeże lub suszone. Salicylany występują także w kosmetykach oraz innych produktach zdrowotnych. Należy sprawdzać na etykiecie skład produktu, czy nie zawiera salicylanów.

Salicylany w suplementach

Pomimo, że salicylany występują przeważnie w NLPZ czy innych środkach przeciwbólowych, to warto zwrócić uwagę na niektóre termogeniki z dodatkiem wyciągu / ekstraktu z White Willow Bark. Jest to Kora Wierzby Białej, w której występuje syntetyczny ekstrakt zawierający salicylany. W takim wypadku warto poszukać zamiennika.

____________________

Autor: Łukasz Jaśkiewicz