Grypa żołądkowa i jelitówka to potoczne nazwy ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego, wywołanego np. infekcją wirusową. Objawia się zwykle nudnościami, wymiotami, biegunką, bólem brzucha i gorączką. 

 

Żywienie zwykle nie jest pierwszą rzeczą, o której myślimy podczas grypy żołądkowej. Jednak pełni ono ważną rolę w procesie zdrowienia i warto o nie zadbać. 

 

W artykule:

  • Zapobiegaj odwodnieniu
  • Dieta lekkostrawna
  • Słodkie napoje
  • Zadbaj o mikrobiom jelitowy

 

Zapobiegaj odwodnieniu

Szczególnie istotnym elementem diety w trakcie grypy żołądkowej jest woda i elektrolity. Wymioty i biegunki sprzyjają występowaniu zaburzeń wodno-elektrolitowych. Małe dzieci i osoby starsze są na nie szczególnie narażone. Są to elementy, których zaniedbanie może zagrażać życiu. 

 

W wyniku biegunek i wymiotów organizm traci wodę i elektrolity. Należy więc dostarczyć ich większą ilość niż zwykle. Staraj się pić małe ilości płynów przez cały dzień, aby unikać odwodnienia. Zalecane płyny obejmują wodę niegazowaną, roztwory elektrolitów (dostępne w aptekach) lub słabą herbatę. Można również przygotować domowy płyn nawadniający, składający się z wody niegazowanej, soli i cukru. 

 

Zapotrzebowanie na wodę wynosi około 35 ml / kg masy ciała. W trakcie biegunki lub wymiotów wzrasta, czasem nawet do 100 ml / kg masy ciała na dobę. Po każdym wymiotowaniu lub epizodzie biegunki należy odczekać około 15 minut i po tym czasie uzupełnić płyny.

 

Jeśli chodzi o elektrolity i składniki mineralne, warto skonsultować ich ewentualną suplementację z lekarzem. 

 

Dieta lekkostrawna

W trakcie grypy żołądkowej zaleca się stosowanie łatwostrawnej diety. Zwykle na początku lepiej tolerowana jest dieta o konsystencji płynnej, półpłynnej i papkowatej

 

Podczas ostrych biegunek i wymiotów najlepiej powstrzymać się od jedzenia, na rzecz intensywnego nawadniania. Następnie w miarę możliwości można stopniowo wprowadzać lekkie posiłki. 

Posiłki na początku powinny być ubogie w błonnik, z małą ilością tłuszczu i raczej gotowane niż smażone/pieczone. Należy unikać ciężkostrawnych posiłków oraz składników podrażniających przewód pokarmowy (ostre przyprawy, kawa, mocna herbata, napoje gazowane, alkohol). Warto na kilka dni ograniczyć spożycie produktów bogatych w błonnik, takich jak duże ilości świeżych warzyw, pełnoziarnistych zbóż, czy orzechów.

 

Produkty, jakie powinny znaleźć się w diecie ze względu na lekkostrawność i hamowanie perystaltyki jelit to m.in. jogurty, musy, kisiel, budyń, rosół oraz kleiki ryżowe. Stopniowo należy wprowadzać posiłki stałe, ale wciąż delikatne dla układu pokarmowego. Można dodać do jadłospisu jasne pieczywo, puree warzywne, chude mięso i chudy nabiał. Należy unikać dużych porcji

 

Gdy objawy ustąpią, można wprowadzać kolejne produkty i wrócić do normalnej diety z wyłączeniem na kilka dni ciężkostrawnych i tłustych potraw.

 

Słodkie napoje                                                                                                

Szczególnie w okresie intensywnych wymiotów lub biegunek nie zaleca się picia soków owocowych i słodkich napojów, zwłaszcza tych gazowanych. Przez zawartość cukru mogą nasilać nieprzyjemne objawy, przez drażnienie układu pokarmowego

 

W czasie trwania wymiotów i biegunek warto wybierać wodę niegazowaną, delikatne napary z herbaty, doustne płyny nawadniające lub roztwory elektrolitowe. Te napoje będą korzystne w leczeniu grypy żołądkowej i nie będą nasilały nieprzyjemnych dolegliwości. 

 

Zadbaj o mikrobiom jelitowy

Biegunki i wymioty, zwłaszcza te trwające długo, mogą zmniejszać ilość i różnorodność bakterii jelitowych, a nawet przyczyniać się do dysbiozy jelitowej. Efekt jest mocniejszy, jeśli infekcja jest leczona antybiotykiem. 

 

W trakcie i po ustąpieniu objawów grypy żołądkowej warto uwzględnić w diecie preparaty zawierające korzystne bakterie (probiotyki) oraz produkty spożywcze, przyczyniające się do rozwoju mikrobiomu jelitowego. Do takiej żywności zalicza się fermentowane produkty mleczne, takie jak maślanki, kefiry i jogurty naturalne. 

 

Suplementacja probiotyków, zawierających w składzie m.in  L. rhamnosus GG oraz Saccharomyces boulardii, może nie tylko wspomóc odbudowę składu mikrobiomu jelitowego po chorobie, ale również skrócić czas trwania infekcji. Dlatego warto wdrożyć ich przyjmowanie już w trakcie trwania choroby. 

 

Po kilku dniach po ustąpieniu objawów nieżytu żołądkowo-jelitowego warto stopniowo wprowadzać produkty bogate w błonnik, takie jak różnorodne warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe (chleb razowy, gruboziarniste kasze, pełnoziarniste makarony), nasiona roślin strączkowych (fasola, ciecierzyca, soczewica, groch), orzechy i nasiona. Spożywanie błonnika pokarmowego przyczynia się do rozwoju i odbudowy mikrobiomu jelitowego, który mógł zostać uszkodzony w trakcie grypy żołądkowej. 

 

Źródła:

  1. Farthing M., Salam M. (2012). World Gastroenterology Organisation Global Guidelines. Acute diarrhea in adults and children: a global perspective. World Gastroenterology Organisation.
  2. Wolańska-Buzalska D. (2021). Dieta w przebiegu grypy żołądkowo-jelitowej. https://ncez.pzh.gov.pl/ (dostęp z 29.12.2023).