Od wieków stosowanie przypraw związane jest z poprawą walorów smakowych wielu potraw. W kontekście poprawy zdrowia i metabolizmu, w przyprawach upatruje się wciąż wielu korzyści nie tylko zdrowotnych, ale również tych związanych z redukcją tkanki tłuszczowej.

Czy przyprawy pomagają w odchudzaniu?

Dodawanie przypraw do posiłków poprawia metabolizm i przekłada się na mniejsze spożycie kalorii w ciągu dnia usprawniając proces spalania tkanki tłuszczowej. Naturalne ekstrakty z wielu przypraw współcześnie stosuje się również w preparatach usprawniających spalanie tkanki tłuszczowej tj. termogeniki.

Już od czasów Lavoisiera wiadomo, że spożywanie pokarmu powoduje wzrost zużycia tlenu, a sam wzrost tempa metabolizmu był pierwotnie określało się jako „specyficzne działanie dynamiczne pokarmu”, a obecnie powszechnie definiuje się jako „efekt termiczny pokarmu”  lub „termogenezę wywołanej pokarmem”. Początkowo w nauce skupiano się zwłaszcza na badaniach makroskładników – białek, tłuszczów i węglowodanów. Później jednak coraz częściej badano różne przyprawy i ich potencjalny wpływ na metabolizm.

Przyprawy a zdrowie

Przyprawy wspomagają potencjalne uczucie sytości, zmniejszają poziom głodu i pozytywnie wpływają na pracę przewodu pokarmowego. Stymulują procesy trawienia aktywność enzymów, przepływ żółci i wydzielanie kwasów żółciowych.

Jeśli chcielibyśmy poznać mechanizm działania przypraw w kontekście zwiększenie tempa przemiany materii, warto zapamiętać nazwę tzw. receptora przejściowego potencjału dla waniloidów typu 1 (TRPV1), który pomimo skomplikowanej nazwy, jest ściśle powiązany z mechanizmem zwiększenia termogenezy. To właśnie w przyprawach (szczególnie pikantnych) występują składniki biologicznie czynne pobudzające wspomniane specyficzne receptory i poprawiające metabolizm.

Ostre przyprawy na odchudzanie

Czy pikantność może mieć wpływ na odchudzanie się? Otóż występująca w papryce kapsaicyna działa termogenicznie wywołując wzrost temperatury ciała, szczególnie tuż po zjedzeniu pikantnego posiłku (np. z dodatkiem Tabasco czy Srirachy).

Wzrost tempa metabolizmu usprawnia wykorzystanie kwasów tłuszczowych, ale również wpływa na to, że  zmniejsza potencjalne spożycie kalorii w ciągu dnia.

Badania kliniczne nad kapsaicyną wykazały na przykład, że spożycie śniadania z dodatkiem kapsaicyny spowodowało 23% wzrost wydatku energetycznego wywołanego posiłkiem. Dodatek czerwonych papryczek do posiłków doświadczalnych zwiększał również po-posiłkowy wydatek energetyczny i utlenianie lipidów, ale również zmniejszył poziom głodu i potencjalne spożycie żywności w późniejszych posiłkach ad libitum.

Najostrzejsze papryczki

W zależności od rodzaju papryczki, występuje w nich różna ilość kapsaicyny oceniana w specyficznej skali. Papryka zwykła ma zero jednostek, podczas gdy w jalapeño wynosi od 1000 do 20 000 jednostek Skali Ostrości Scoville’a (w skrócie SHU, od Scoville Hotness Unit - skala określająca ostrość danej potrawy) – choć najczęściej ma zastosowanie w mierzeniu pikantności wszelakiego rodzaju papryk.

Niektóre z najgorętszych papryczek na Ziemi, takie jak smocza papryczka chili z Komodo, mogą oceniać 855 000 jednostek i więcej, a jako ciekawostkę warto dodać, że papryczka Carolina Reaper posiada od 1 569 300 do 2 200 000 SHU (15% jej masy całkowitej to czysta kapsaicyna!). Można to porównać do ilości występującej w gazie pieprzowym! 

Piperyna i pieprz

Występująca w czarnym pieprzu (Piper nigrum) piperyna stymuluje metabolizm. Podobnie jak inne ostre związki obecne w pikantnych przyprawach, kapsaicyna z czerwonej papryki wiąże się z TRPV1, stąd ten receptor jest prawdopodobnie kluczowym mediatorem działania piperyny na metabolizm.

Imbir na odchudzanie

Kłącze rośliny Zingiber officinale, czyli popularny imbir, również wpływa na wzrost tempa metabolizmu dzięki zawartym w nim składnikom o charakterystycznym ostrym smaku, tj. gingerole (6-gingerol, 8-gingerol i zingeron), które jako agoniści TRPV1 wpływają na wzrost metabolizmu.

Dodatek przypraw a odchudzanie

Dodatki przypraw do posiłków mogą wpływać na tempo przemiany materii usprawniając proces spalania tkanki tłuszczowej. Pomimo, że nauka skupia się na dobrze udokumentowanej roli kapsaicyny i bioperyny, należy również pamiętać, że również dobrze spisują się dodatki cynamonu, kurkumy czy imbiru zawierające substancje czynne wpływające na zwiększenie tempa metabolizmu.


____________________

Autor: Łukasz Jaśkiewicz