Stłuszczenie wątroby to nagromadzenie nadmiaru tłuszczu w wątrobie. Może być spowodowane różnymi czynnikami. Mogą być wynikiem nadużywania alkoholu lub/i długotrwałą niezdrową dietą i siedzącym trybem życia itd. Często wiąże się też z nadmierną masą ciała.

  

W przypadku wykrycia stłuszczenia wątroby, warto jak najszybciej wdrożyć leczenie, zmienić swoje nawyki żywieniowe i styl życia, ponieważ powikłania tej choroby są bardzo niebezpieczne.

  

W artykule:

  • Unormuj masę ciała
  • Zadbaj o jakość swojej diety
  • Wprowadź aktywność fizyczną
  • Więcej kawy, mniej alkoholu

   

Unormuj masę ciała

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) często spowodowana jest otyłością lub nadwagą. U osób z BMI powyżej 25 kg/m2 rekomenduje się redukcję masy ciała. Szybkość utraty masy ciała nie powinna być większa niż 0,5 kg tygodniowo. Zdrowa redukcja masy ciała zawiera ograniczenie kilokalorii w diecie oraz regularną aktywność fizyczną. 

  

Aby obliczyć swoje zapotrzebowanie energetyczne, można skorzystać z internetowych kalkulatorów. Chcąc zmniejszyć masę ciała, warto stopniowo odejmować ilość kilokalorii od swojego CPM (całkowitej przemiany materii) i obserwować swoje samopoczucie i efekty redukcji. Można zacząć od odjęcia od CPM np. 200-300 kcal. Deficyt nie powinien być większy niż 1000 kcal. Należy unikać zbyt rygorystycznych i niskoenergetycznych diet, ponieważ mogą przyczyniać się do postępowania choroby. 

 

Liczenie kalorii nie jest jedyną drogą redukcji masy ciała. Można to osiągnąć również poprzez edukację i intuicyjne jedzenie (choć może to być trudniejsze) lub odżywianie się zgodnie z jadłospisem przygotowanym przez dietetyka, czy catering dietetyczny. Dróg jest wiele, jednak aby zmniejszyć masę ciała, trzeba być w deficycie energetycznym.

  

Zadbaj o jakość swojej diety

Jak w wielu innych schorzeniach, również w stłuszczeniu wątroby korzystne wydaje się być stosowanie diety śródziemnomorskiej. Zgodnie z jej zasadami, należy spożywać głównie jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowych, zamiast nasyconych i trans. Głównym źródłem tłuszczu jest oliwa, ale też inne płynne oleje roślinne, tłuste ryby, orzechy i nasiona. Dieta śródziemnomorska jest bogata w polifenole z roślin, witaminy i składniki mineralne o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym oraz zawiera dużo błonnika. Taka dieta poprawia parametry wątrobowe, korzystnie wpływa też na gospodarkę węglowodanowo-lipidową. 

 

W leczeniu stłuszczenia wątroby korzystne może być również stosowanie się do zaleceń diety DASH, czyli diety obniżającej ciśnienie tętnicze. 

 

Warto ograniczyć cukry proste, takie jak glukoza i fruktoza. Wpływają one na rozwój chorób metabolicznych, takich jak stłuszczenie wątroby. Fruktoza znajduje się w owocach i sokach, ale w tej postaci nie należy jej ograniczać. Należy jednak zmniejszyć spożycie słodzonych napojów, słodyczy oraz innych produktów, które zawierają te cukry. Jednakże jedynie taka modyfikacja diety nie będzie wystarczająca. Należy zadbać o całokształt diety, aby osiągnąć oczekiwane efekty zdrowotne. 

 

Warto przede wszystkim zadbać o jakość spożywanych tłuszczów, jak wspomniano wyżej. Jednak ważne jest też to, by dieta nie zawierała nadmiernej ilości tłuszczu. Dieta bogata w tłuszcze, zwłaszcza nasycone, może przyczyniać się do odkładania tłuszczu w komórkach wątroby. 

  

Wprowadź aktywność fizyczną

Osobom, chorującym na stłuszczenie wątroby, zaleca się regularną aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności

 

Istnieją silne dowody naukowe, że regularne ćwiczenia fizyczne mogą zmniejszyć stłuszczenie wątroby u osób z NAFLD. Najbardziej skuteczne jest połączenie wysiłku, zwłaszcza wytrzymałościowego, z leczeniem dietetycznym. Takie postępowanie może skutkować poprawą parametrów wątrobowych oraz nawet zahamowaniem postępowania (lub cofnięciem) choroby. 

 

Wysiłek fizyczny powinien być dopasowany do możliwości chorego. Ważne jest to, by był regularny. Z czasem należy zwiększać czas jego trwania. Regularne spacery mogą stanowić dobry początek. Natomiast należy dążyć do minimum 150 minut ćwiczeń aerobowych tygodniowo. 

   

Więcej kawy, mniej alkoholu

Regularne picie kawy może być korzystne w leczeniu niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD). Spożywanie 2-3 filiżanek kawy dziennie może zmniejszać ryzyko rozwoju i postępowania stłuszczenia wątroby

  

Alkohol wykazuje na organizm efekt hepatotoksyczny, co oznacza, że działa szkodliwie na komórki wątroby. Jest przyczyną alkoholowego stłuszczenia wątroby, ale również niekorzystnie wpływa na leczenie choroby o podłożu niealkoholowym. 

  

Otyłość zwiększa szkodliwy wpływ alkoholu na wątrobę dwukrotnie. Dlatego aby leczenie NAFLD było skuteczne, należy leczyć otyłość oraz unikać alkoholu. 

    

Źródła:

  1. Hartleb M., Wunsch E., Cichoż-Lach H., Drobnik J., Mastalerz-Migas A. (2019). Postępowanie z chorymi na niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby (NAFLD) – rekomendacje dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Opracowane na podstawie zaleceń Polskiej Grupy Ekspertów NAFLD. 
  2. Chen Y.P., Lu F.B., Hu Y.B. i wsp. (2018). A systematic review and a dose-response meta-analysis of coffee dose and nonalcoholic fatty liver disease. Clin. Nutr.
  3. Leoni S., Tovoli F., Napoli L. i wsp. (2018). Current guidelines for the management of non-alcoholic fatty liver disease: A systematic review with comparative analysis. World J. Gastroenterol. 24.