Wąkrotka azjatycka, funkcjonująca również pod nazwą Gotu kola to jedno z najbogatszych źródeł składników bioaktywnych, jakie występują w naturze. Jest również niezwykle doceniona wśród leczniczych ziół Dalekiego Wschodu, z powodzeniem wykorzystywaną w medycynie chińskiej oraz ajurwedyjskiej od ponad 3000 lat. Dedukuje się jej działanie nootropowe oraz uspokajające.

Gotu Kola działa również na szereg innych dolegliwości. Stosowaną ją powszechnie w przypadkach chorób sercowo-naczyniowych, układu oddechowego i moczowego. Również opisywane jest dobroczynne działanie na zakażone rany w celu przyspieszenia ich zarastania.

Gotu kola – występowanie, wygląd, etymologia

Wąkrotka występuje naturalnie w krajach południowo-wschodniej Azji - głównie w Indiach, Chinach, Malezji oraz Indonezji, a także można ją spotkać w Japonii, a nawet w Afryce i Australii. Jest ona wieloletnim zielem o dość intensywnym zapachu, zaliczana do rodziny baldaszkowatych. Okwiat w białym kolorze, z którego powstają małe, okrągłe owoce.

Posiada ona dużą ilość liści i rośnie w dużym zwarciu, przez co tereny, na których występuje przypominają gęsty dywan. Nazwa Gotu kola w języku syngaleskim oznacza “liść w kształcie kielicha”. Inne jej wywodzą się z obyczajowego nazewnictwa bogini mądrości oraz wiedzy - Brahmi, Saraswathi, co bezpośrednio odnosi się do jej pro-kognitywnych właściwości.

Substancje aktywne w Gotu kola

Wąkrotka jest obiektem intensywnych badań od dawna. Naukowcy zgodnie twierdzą, iż za wielotorowe działanie tej rośliny odpowiedzialne są w głównej mierze - pięciocykliczne triterpenowe kwasy będące pochodnymi ursanu, a dokładniej kwas azjatykowy i madekasowy. Działanie tych składników aktywnych jest podsycane przez ich cukrowe estry, tzw. pseudosaponiny - azjatykozyd i madekasozyd oraz produkty przetwarzania oleananu - kwas terminolowy oraz jego ester, azjatykozyd B.

Oczywiście, Gotu kola jest źródłem wielu innych substancji aktywnych: flawonoidów, garbników i witamin. Trzeba również zdać sobie sprawę, iż odsetek substancji aktywnych będzie ulegał zmianie wraz z różnym pochodzeniem tej rośliny. Warto również poszukać informacji na temat pojęcia: TECA (ang. titrated extract od Centella asiatica). Jest to pojęcie opisujące najbardziej aktywny wyciąg z tej rośliny, oczyszczony oraz frakcjonowany, cechujący się procentową zawartością związków aktywnych w proporcjach 40 do 60, odpowiednio dla azjatykozydu i kwasu azjatykowego wraz z madekasowym.

Jakie działanie ma Gotu Kola

Ziele to, jak wcześniej wspominałem, jest obiektem wielu badań laboratoryjnych oraz klinicznych. Szczególne zainteresowanie ekstraktem pozyskiwanym z Wąkrotki jest zauważalne w krajach azjatyckich. W artykułach naukowych traktujących o tej roślinie można znaleźć bardzo dużo informacji o szerokim działaniu Gotu na centralny układ nerwowy.

Komasując te informacje możemy sądzić, iż Gotu Kola polepsza pamięć i proces zapamiętywania poprzez właściwości chroniące hipokamp, który odpowiada również za szybkość analizowania informacji oraz naukę nowych rzeczy. Kwas azjatykowy oraz pochodne wzmacniają naturalne zdolności obronne neuronów przed reaktywnymi formami tlenu, co kolokwialnie rzecz ujmując jest oznaką starzenia się. Wyciąg z Gotu poprawia możliwości poznawcze mózgu w modelu Alzheimera.

Co więcej w tym układzie zauważono, iż substancje aktywne opisywanej rośliny zmniejszają procesy apoptozy (śmierci) komórek nerwowych, poprzez obniżanie poziomu wolnych rodników oraz β-amyloidu. Co ciekawe ekstrakty z C. asiatica zwiększały produkcję neuronów oraz wydłużanie dendrytów, dodatkowo zwiększając liczbę połączeń synaptycznych. Wisienką na torcie jest fakt, iż Wąkrotka przyspiesza regenerację komórek nerwowych.

Inne właściwości Gotu kola

Gotu kola - roślina pochodząca z Azji posiada również udokumentowane, dobroczynne działanie na skórę, włosy i paznokcie. Dzieje się tak za sprawą dużej ilości witamin posiadanych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K). Dodatkowo Gotu kola przyczynia się do wzrostu tempa gojenia się ran. Poprawia działanie układu oddechowego oraz krwionośnego. Można również doszukać się informacji naukowych na temat przyspieszenia zwalczania zakażeń, podczas stosowania ekstraktów z Gotu.

_________________

Autor: Tomasz Domoradzki