WITAMINA C - WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE
Witamina C, inaczej kwas l-askorbinowy, należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. To organiczny związek chemiczny niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Ludzki organizm jak i inne ssaki naczelne, niektóre nietoperze, świnki morskie jak i wybrane gatunki ryb nie mają zdolności wytwarzania witaminy C samodzielnie, co jest spowodowane brakiem enzymu oksydazy L-gulonolaktonowej. W związku z tym musi być przyjmowana z zewnątrz, w pożywieniu lub jako suplement.
Witamina C spełnia w organizmie wiele ważnych funkcji biologicznych, przede wszystkim:
- wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego
- neutralizuje wolne rodniki tlenowe, zapobiegając uszkodzeniom komórek
- jest niezbędna dla prawidłowej syntezy kolagenu ( podstawowego białka budulcowego tkanki łącznej )
- odgrywa istotną rolę w produkcji hormonów steroidowych
- uczestniczy w przemianach tyrozyny, aminokwasu który jest substratem do syntezy hormonów tarczycy ( tyroksyny i trójjodotyroniny ) a także bierze udział w syntezie dopaminy, noradrenaliny oraz adrenaliny.
- wzmacnia odporność organizmu
- ułatwia wchłanianie żelaza
W niektórych przypadkach duże dawki witaminy C przekraczające wielokrotnie RDA (Recommended Dietary Allowances)
Czyli zalecane spożycie, faktycznie mają uzasadnienie, a mianowicie większe dawki tego związku (ok. 1-3 g ) mogą m.in:
- wspomagać leczenie dyslipidemii ( zaburzenie gospodarki lipidowej )
- zmniejszać ryzyko przeziębienia
- regulować wydzielanie kortyzolu ( hormonu stresu ) u osób obciążonych dużym wysiłkiem fizycznym i umysłowym, w tym miejscu warto jednak nadmienić, że znacznie lepsze efekty w redukcji poziomu kortyzolu daje połączenie witaminy C z ashwaghadhą.
Na koniec należy dodać, iż połączenie witaminy C z niektórymi bioflawonoidami takimi jak np: rutyna, hesperydyna czy dzika róża, może działać synergistycznie zwiększając wzajemnie swoje oddziaływanie. Bioflawonoidy same w sobie wykazują silne działanie antyoksydacyjne, chronią każdą komórkę naszego organizmu przed negatywnym działaniem wolnych rodników. Godnym polecenia jest produkowany przez znaną firmę Now Foods, produkt C-1000 oraz suplement Vitamin C with rose hips od firmy Swanson.
Spis piśmiennictwa:
- Braakhuis A.: Effect of vitamin C supplements on physical performance, Curr Sports Med Rep, 2012, 11(4), 180-184.
- Peters E., Anderson R., Nieman D. i wsp.: Vitamin C supplementation attenuates the increases in circulating cortisol, adrenaline and anti-inflammatory polypeptides following ultramarathon running, Int J Sports Med, 2001, 22(7), 537-543.
- Marsit J., Conley M., Stone M.: Testosterone: Cortisol Ratio in Junior Elite Weightlifters, The Journal of Strength and Conditioning Research, 1998, 12(3). Vitamin C in Disease Prevention and Cure: An Overview
- Shailja Chambial, Shailendra Dwivedi, Kamla Kant Shukla, Placheril J. John, and Praveen Sharmacorresponding 2013 Oct; 28(4): 314–328.
- The active role of vitamin C in mammalian iron metabolism: much more than just enhanced iron absorption! Lane DJ, Richardson DR. 2014 Oct;75:69-83.