Spalanie tłuszczu bez diety i aktywności fizycznej? Hasło to nie jest szarlatanerią, a opiera się na dobrze poznanym w nauce zjawisku termogenezy, które możemy nasilać poprzez kilka sposobów. W tym artykule skupimy się na tym, jak zwiększyć termogenezę poprzez brunatnienie tkanki tłuszczowej, które współwystępuje z biogenezą mitochondriów. Procesy te są stymulowane przez wystawienie na zimno, co pobudza adrenalinę oraz przez obecność molekuł, działających jako tzn. mitochondrialne rozprzęgacze, aktywizujących białka UCP. Sama kompozycja diety i niektóre cechy codziennego żywienia na nią wpływają (dieta bogata w PUFA i tłuszcze ogółem, specyficzne tłuszcze typu CLA). Zmiana środowiska bakteryjnego jelit -redukcja Firmicutes. Ilość BAT podlega regulacji epigenetycznej (w okresie płodowym obecność EPA/DHA warunkuje jej obecność), można to także osiągnąć w dorosłości poprzez różne metody.

Czym jest termogeneza?

Termogeneza jest mechanizmem niezbędnym do utrzymania homeostazy, odpowiada za regulację ciepłoty ciała, spalania tłuszczy i tempa metabolizmu. Nasze ciało może poświęcać dostępne substraty energetyczne na produkcję ATP, odkładanie zasobów na czarną godzinę bądź emisję ciepła. Jest to w znacznej mierze regulowane przez wzajemny stosunek białej tkanki tłuszczowej i brunatnej kanki tłuszczowej.

Czym jest brunatna tkanka tłuszczowa?

Brunatna tkanka tłuszczowa (BAT) jest jedną z przyczyn, dla których niektóre osoby są w stanie znacznie szybciej redukować tkankę tłuszczową podczas restrykcji kalorycznej od drugich i zachowują wysokie podstawowe tempo przemiany materii.

Unikatową rolą brunatnej tkanki tłusczowej jest konsumpcja kalorii z tłuszczu w celu wytwarzania ciepła w odpowiedzi na wystawienie na zimno (termoregulacja i termogeneza bez-drżeniowa). Jest bowiem wysoce zasobna w mitochondria (w których fosforylacja oksydacyjna jest odłączona od produkcji ATP w wyniku transbłonowego wycieku protonów, w którym pośredniczy białko rozprzęgające 1 - UCP1) i w efekcie bardzo aktywna metabolicznie. Osoby, u których jest mniej BAT, są predysponowane do większej akumulacji tłuszczu i ryzyka chorób.

Jak zwiększyć termogenezę?

Są sposoby na to, aby zwiększyć brunatnienie tkanki tłuszczowej i przyspieszyć termogenezę. Brunatnienie tkanki tłuszczowej stymulują czynniki środowiskowe. Najbardziej znanym czynnikiem jest przebywanie w niskiej temperaturze. Immersja w zimnej wodzie bądź ,,morsowanie” silnie aktywują autonomiczny układ współczulny. W rezultacie dochodzi w wzrostu stężenia adrenaliny, która zwiększa pulę cAMP i w odpowiedzi aktywuje białko UCP1 w mitochondriach BAT oraz termogenezę. Stymuluje je do zwiększonej emisji ciepła, a także adaptacyjnego brunatnienia tkanki tłuszczowej. Organizm przystosowuje się w ten sposób do funkcjonowania w niskich temperaturach. Zimno stanowi także mimetyk restrykcji energetycznej, aktywuje szlak AMPK oraz PGC1-alfa, dając sygnał do powstawania nowych mitochondriów. Ponieważ znaczna część BAT jest zlokalizowana miedzy naszymi łopatkami, zimne prysznice są najprostszą metodą pobudzania jej aktywności, są jednak w tym mniej efektywne.

Sauna

Na nieco innej zasadzie działa wystawienie na działanie ciepła. Sauna jest cardiomimetykiem, daje zbliżoną reakcję jak po aerobowym wysiłku fizycznym. Wprowadza nas w stan hipertermii (38-39 stopni ciało, 40 skóra), co wywołuje szereg kardiologicznych i metabolicznych adaptacji. Podnosi się 2-krotnie adrenalina, wzrasta rytm serca do 100-150 uderzeń na minutę, rozszerzają się naczynia krwionośne, następuje redystrybucja krwi z centralnych naczyń do obwodowych w celu zwiększenia emisji ciepła, następuje także zwiększone pocenie w celu chłodzenia.

W wyniku ,,saunowania” poprawia się biokondycja układu sercowo-naczyniowego i usuwana jest znaczna ilość toksyn. Efekt ten możemy potencjonować niacyną, która zwiększa redystrybucję krwi do powłok skórnych. Sauna przyspiesza również tempo metabolizmu o 30%, dzięki czemu może wspierać spalanie tkanki tłuszczowej.

_________________

Autor: Robert Rybicki