Zgaga, czyli uciążliwe palenie i ból za mostkiem, to problem dotykający wielu osób dorosłych. Starają się oni zniwelować jej efekty przez przyjmowanie leków zobojętniających kwas solny czy też inhibitorów pompy protonowej.

Część z tych osób nie jest świadoma, jak duży wpływ na zgagę ma styl życia i dieta, a za ich pomocą mogliby znacznie ograniczyć swoje problemy. W niniejszym artykule omówimy, w jaki sposób można zmniejszyć ryzyko wystąpienia zgagi.



Z artykułu dowiesz się:

  • Czym jest zgaga?

  • Skąd się bierze zgaga?

  • Jakich produktów unikać by nie mieć zgagi?

  • Co jeszcze może pomóc pozbyć się zgagi?



Czym jest zgaga?

Zgaga to palące uczucie w klatce piersiowej, przełyku za mostkiem i czasem nawet w gardle. Może też objawiać się kwaśnym posmakiem w gardle, bólem gardła i chrypą.

Zgaga jest nie tylko objawem uciążliwym i nieprzyjemnym, ale również wzbudzającym niepokój, ze względu na podobieństwo do objawów związanych z chorobą wieńcową. Zgaga pojawia się najczęściej po posiłkach, szczególnie obfitych w niektóre problematyczne produkty spożywcze, przy podwyższonym poziomie stresu życiowego czy przy pozycji leżącej. Szacuje się, że zgaga dotyka 20-25% dorosłych osób żyjących w krajach kultury zachodniej.



Skąd się bierze zgaga?

Zgaga może być jednym z objawów choroby refluksowej żołądkowo-przełykowej, w której wskutek obniżenia napięcia zwieracza dolnego przełyku, kwaśna treść żołądkowa zarzucana jest do przełyku, uszkadzając go. Może być też samodzielnym funkcjonalnym zaburzeniem przewodu pokarmowego, bez oczywistej przyczyny. Niezależnie od pierwotnej przyczyny, objawy zgagi wynikają z przedostania się kwaśnej treści żołądka do wyższych części przewodu pokarmowego.



Jakich produktów unikać by nie mieć zgagi?

Niektóre pokarmy mogą nasilać objawy zgagi, poprzez bezpośrednie drażnienie błony śluzowej przełyku, zmniejszanie ciśnienia dolnego zwieracza przełyku lub opóźnianie tempa opróżniania żołądka.

Do najbardziej problematycznych produktów należą kawa, sok pomarańczowy, pomidory i sok pomidorowy, czekolada, cebula, chili i inne ostre przyprawy czy też czerwone wino i napoje alkoholowe ogółem. Te produkty często wywołują objawy zgagi.

Bardziej uniwersalnym elementem wywołującym objawy zgagi jest duża zawartość tłuszczu i kaloryczność posiłków. Posiłki tłuste i duże, kalorycznie i objętościowo, dłużej zalegają w żołądku i sprzyjają cofaniu się kwaśnej treści do przełyku. Nie bez wpływu pozostaje również temperatura oraz pora i szybkość spożywania posiłków. Nie u każdego jednak te same produkty będą nasilały zgagę, należy bazować na własnych obserwacjach i monitorować odczucia po posiłkach.



Co jeszcze może pomóc pozbyć się zgagi?

Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko wystąpienia objawów zgagi i refluksu, ze względu na zwiększone ciśnienie wewnątrzbrzuszne. Redukcja masy ciała, przy występującym jej nadmiarze, może złagodzić objawy refluksu. Innym elementem stylu życia wpływającym na objawy zgagi jest stres. Jak radzić sobie ze stresem, dowiesz się w ostatnim wpisie.

Zwiększony poziom stresu w pracy, szkole czy życiu codziennym, może zwiększać ryzyko lub nasilenie zgagi. Przyczyny tego nie są jasne, ale mogą obejmować zmienione wydzielanie żołądkowe. Wszelkie sposoby niwelowania nadmiaru stresu mogą pośrednio zmniejszyć objawy refluksu.

Niemożliwym do pominięcia czynnikiem jest też pozycja w trakcie jedzenia. Niestety, zamiast posiłku w wyprostowanej pozycji przy stole, często wybiera się obecnie spożywanie posiłków w pozycji półleżącej. Wpływa to na tempo opróżniania żołądka, a w konsekwencji również na ryzyko zgagi. Podobnie leżenie na plecach krótko po obfitym posiłku, może nasilać cofanie się treści żołądkowej do przełyku. Warto spożywać posiłki siedząc w wyprostowanej pozycji.



Zapamiętaj!

Dieta i styl życia mają znaczący wpływ na objawy zgagi. Warto monitorować po jakich posiłkach i produktach zgaga się pojawia i nasila, a następnie ograniczać ich spożycie. Pomóc może również redukcja nadmiernej masy ciała, ograniczenie stresu oraz unikanie leżącej pozycji w trakcie i po jedzeniu.


______________________

Autor: Mateusz Sprengel



Bibliografia:

[1] Oliver, K. L., & Jill Davies, G. (2008). Heartburn: influence of diet and lifestyle. Nutrition & Food Science, 38(6), 548–554. doi:10.1108/00346650810920141

[2] Kubo, A., Block, G., Quesenberry, C.P. et al. Dietary guideline adherence for gastroesophageal reflux disease. BMC Gastroenterol 14, 144 (2014). https://doi.org/10.1186/1471-230X-14-144

[3] Oliver K, Davies G, Dettmar P. Diet and lifestyle as trigger factors for the onset of heartburn. Nurs Stand. 2011;25(36):44-48. doi:10.7748/ns2011.05.25.36.44.c8516