W dietetyce, medycynie i naszym życiu nic nie jest czarno-białe. Wymienione w artykule fakty i mity również nie są do końca zero-jedynkowe. 

 

Wspomniany cukier to nie tylko sacharoza, która znajduje się w cukierniczce, ale też inne substancje chemicznie takie same jak cukier. Należą do nich różne syropy (np. glukozowo-fruktozowy lub syrop z agawy), a także mylnie uważany za zdrowszy - cukier trzcinowy lub brązowy

 

Cukry to również określenie używane zamiennie z węglowodanami. Należy pamiętać, że istnieje wiele różnych węglowodanów. Wiele z nich powinno znaleźć się w naszej codziennej diecie, a niektórych powinniśmy unikać. 

 

W artykule:

  • Od cukru się tyje - MIT
  • Miód to cukier - FAKT ?
  • Nie można jeść cukru w cukrzycy - MIT
  • Cukier uzależnia - FAKT / MIT ?
  • Cukier krzepi - MIT

 

Od cukru się tyje - MIT

Cukier sam w sobie nie powoduje tycia. Tyje się z powodu długotrwałej nadwyżki kalorycznej, czyli jedzenia więcej niż wynosi nasze zapotrzebowanie.

 

Jednakże, cukier jest dość wysokokaloryczny, a przy tym mało odżywczy i nie syci. Cukier (sacharoza) ma prawie 400 kcal w 100g! Kojarzy nam się z pysznymi drożdżówkami, batonikami, czekoladkami, które dodatkowo często zawierają dużo tłuszczów, co potęguje ich kaloryczność. Z tego względu, częste spożywanie produktów tego typu może doprowadzić do wzrostu masy ciała. Bardzo łatwo dostarczyć z nimi dużą ilość energii, która nie nasyci nas na długo, a może przekroczyć nasze zapotrzebowanie. 

 

Miód to cukier - FAKT ?

Oczywiście nie jest to do końca prawda, ponieważ miód to inny produkt spożywczy niż cukier. Jeśli nie został poddany wysokiej temperaturze, miód ma dużo więcej korzystnych dla zdrowia składników odżywczych. 

 

Jednakże, chemicznie miód to wciąż głównie glukoza i fruktoza, podobnie jak biały cukier. Mimo nieco niższego indeksu glikemicznego miodu, będzie w podobny sposób wpływał na poziom glukozy we krwi. Ma również podobną kaloryczność do cukru, przez co spożywany w dużych ilościach może niekorzystnie wpływać na masę ciała. 

Niewątpliwie miód będzie lepszym wyborem, ze względu na zawartość witamin, składników mineralnych, flawonoidów oraz działania przeciwbakteryjnego, przeciwzapalnego i przeciwwirusowego. Należy jednak pamiętać, że traci on wiele z tych korzystnych właściwości przez obróbkę termiczną, czy dodatek do gorącej herbaty. 

 

Nie można jeść cukru przy cukrzycy - MIT

Nie ma produktów, których nie można jeść tylko ze względu na cukrzycę. Prawdą jest, że cukier ma wysoki indeks glikemiczny, przez co podnosi poziom glukozy we krwi dość znacznie. Jednakże, nie dotyczy to jedynie cukru. Istnieją produkty o wyższym indeksie glikemicznym niż cukier. Należą do nich chociażby daktyle, czy biała mąka. 

 

Nie jest prawdą, że cukier powoduje cukrzycę i sam w sobie podnosi poziom glukozy we krwi. Większe znaczenie ma zjedzona porcja węglowodanów, a także prawidłowe skomponowanie posiłku. Korzystniejszy dla gospodarki węglowodanowej będzie posiłek, który będzie zawierał źródło białka oraz tłuszczu. W praktyce - dla stężenia cukru we krwi lepsze będzie zjedzenie małej słodkiej bułki z jogurtem wysokobiałkowym i orzechami, niż talerza rozgotowanego makaronu, nawet tego pełnoziarnistego. 

 

Każdy z nas powinien unikać nadmiaru cukru w diecie. Natomiast cukrzycy powinni bardziej zwracać uwagę na całokształt diety niż tylko zawartość cukru w produktach.

Cukier uzależnia - FAKT / MIT ?

Temat uzależnienia od jedzenia (w tym cukru) jest kontrowersyjny i trudny. Po pierwsze trudno jest odróżnić uzależnienie od jedzenia od zaburzeń odżywiania. Po drugie, o ile alkohol, papierosy, czy narkotyki to substancje bez których możemy, a nawet powinniśmy żyć, tak bez jedzenia nie jesteśmy w stanie żyć. Nie jest możliwe zatem porzucenie tego potencjalnego nałogu. Kolejnym problemem jest to, że nie ma opracowanych wytycznych, na podstawie których można by diagnozować uzależnienie od jedzenia / cukru. 

 

Najczęściej uzależniają produkty wysoko smakowite, czyli słodkie (cukier), słone, tłuste, smażone. Uzależnienie od cukru jest porównywane do tego od kokainy. Jednakże, żadne dotychczasowe badania tego nie potwierdziły. Nie ma również dowodów na to, by cukier uzależniał, ale są pewne przesłanki ku temu. Jeśli jakieś produkty uzależniają, są nimi raczej te słodkie i tłuste (np. wypieki i słodycze) lub słone i tłuste, czyli żywność o wysokiej smakowitości. Od samego np. cukru raczej trudno się uzależnić. 

  

Cukier krzepi - MIT

“Cukier krzepi” to slogan, reklamowany przez dawne władze Polski, które miały na celu wspierać sprzedaż cukru. Aktualnie wiemy, że cukier wcale nie krzepi, a wręcz ma głównie negatywny wpływ na zdrowie

 

Nadmierna konsumpcja cukru może przyczyniać się do rozwoju wielu chorób przewlekłych, takich jak otyłość, cukrzyca oraz choroby układu sercowo-naczyniowego. Z tego powodu, zaleca się ograniczanie spożycia cukru, który oprócz cukierniczki znajduje się w wielu produktach wysoko przetworzonych (gotowe dania, słodzone napoje, wypieki, słodycze). 

 

 

Źródła:

 

  1. Suwała K. (2023). Czy jedzenie może uzależniać jak narkotyk? www.dietetykanienazarty.pl (dostęp z 4.11.2023).