Grillowanie to popularna obróbka termiczna, znana od stuleci. Polega na ogrzewaniu nad ogniem zwykle produktów mięsnych. Staje się wyjątkowo popularna gdy tylko zaczyna robić się cieplej. Polacy zwykle w majówkę rozpoczynają “sezon” na grillowanie

 

W artykule:

  • Dlaczego grillowanie jest uważane za niezdrowe?
  • W jaki sposób grillować zdrowiej?
  • Jakie produkty grillować?
  • Dodatki do grilla 

 

Dlaczego grillowanie jest uważane za niezdrowe?

Grillowanie zapewne większości osób kojarzy się z kiełbasą, tłustą karkówką i kaszanką. Jest to wysoko przetworzone czerwone mięso, które zostało uznane za rakotwórcze. Ponadto, często nie są to produkty wysokiej jakości oraz nie zawierające dużej wartości odżywczej. Zwykle są one wysokokaloryczne i obfite w niezdrowe nasycone tłuszcze zwierzęce. 

 

Częste i duże spożycie tego typu produktów może przyczyniać się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz otyłości. Oczywiście kilka grillów w sezonie letnim nie sprawi, że nasze zdrowie się pogorszy. To dawka czyni truciznę, dlatego jak we wszystkim - należy zachować umiar.

 

Ponadto, w wyniku działania wysokich temperatur, zwłaszcza na produkty mięsne, mogą powstawać substancje rakotwórcze. Do takich należą wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in benzoapiren). Oprócz nich powstają polichlorowane związki organiczne, które również są wysoce szkodliwe, gdy są spożywane w dużej ilości. 

 

W jaki sposób grillować zdrowiej?

Po pierwsze, przed grillowaniem należy dokładnie oczyścić kratkę grilla. Do rozpalenia ognia najlepiej wykorzystać węgla drzewnego lub drewna z drzew liściastych. Nie powinno się używać śmieci (np. kartonów) do rozpalania, a także korzystać z rozpałki w płynie gdy żywność znajduje się już na ruszcie.

 

Należy przygotowywać jedzenie na tackach, by ograniczyć skapywanie tłuszczu na żar i dzięki temu zmniejszenie wydzielania szkodliwych substancji. Ociekający tłuszcz zwiększa szkodliwość grillowanego mięsa. Powoduje, że na żywności osadzają się niekorzystne dla zdrowia związki chemiczne.  

 

Dym unoszący się nad ogniem jest nośnikiem toksycznych substancji. Warto grillować nad żarem, gdy ogień zgaśnie. Jest to zdecydowanie zdrowsza opcja niż bezpośrednie opiekanie w ogniu. 

 

Unikaj spożywania mięsa, które się przypaliło. Zawiera ono najwięcej składników o działaniu rakotwórczym. Warto też spożywać mięso, które jest dobrze upieczone / ugrillowane. Może to uchronić przed zatruciami pokarmowymi. 

 

Jakie produkty grillować?

Na grillu najczęściej lądują wysokoprzetworzone kiełbasy, kaszanki, boczki i karkówki. Wszystkie te produkty oprócz wysokiego stopnia przetworzenia, zawierają konserwanty i wiele dodatków chemicznych, a przede wszystkim składają się głównie z czerwonego mięsa. Takie mięso może mieć działanie rakotwórcze. Warto wybierać zdrowsze opcje, chudsze mięso lub ryby, najlepiej jak najmniej przetworzone. Dobrym wyborem będzie kurczak, indyk, polędwica, dowolne ryby lub np ser halloumi. 

 

Warto, by na grillu znalazły się też warzywa z dodatkiem ziół i oliwy. Dobrze sprawdzają się na grillu np. papryka, kukurydza, bakłażan i cukinia. 

 

Dobrym pomysłem jest również marynowanie mięsa i warzyw w ziołach, przyprawach, jogurcie, oliwie lub innym oleju roślinnym. Zawierają one antyoksydanty, które mogą “łagodzić” niekorzystny wpływ grillowania. Dodatkowo, poprawiają smak potraw. Warto, by zagościły w grillowym menu. Jednakże, należy unikać gotowych mieszanek, zawierających dużą ilość soli, cukru oraz glutaminianu sodu.  

 

Dodatki do grilla 

Aby grillować zdrowiej, należy również ograniczyć niezdrowe dodatki, takie jak tłuste sosy, boczek oraz wysokokaloryczne marynaty, bazujące na tłuszczu, cukrze i soli. 

 

Grillowaniu często towarzyszy picie alkoholu. W tym przypadku również należy zachować umiar. Jeśli jest to okazjonalne, niewielkie ilości alkoholu nie będą szkodliwe. Można wypić małe piwo lub lampkę wina. Upijanie się, zwłaszcza częste, może być bardzo niebezpieczne. 

 

Do grilla warto wybierać napoje takie jak woda z cytryną i miętą lub ewentualnie szklankę soku. Należy unikać dużych ilości słodzonych napojów, które stanowią dawkę “pustych” kalorii.

 

Oczywiście nie oznacza to, że nie możemy zjeść jednej kiełbaski w sezonie, odrobiny gotowego sosu itd. Nie wpłynie to od razu na nasze zdrowie. Kluczowe jest zachowanie umiaru, ponieważ to dawka czyni truciznę. Zatem w przypadku częstego grillowania warto wybierać zdrowsze opcje i skupić się na sposobie przygotowania produktów oraz samego procesu grillowania. 

  

Źródła:

  1. https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/zasady-zdrowego-grillowania.pdf (dostęp z 11.03.2024).
  2. Biernat J. (2017). Zdrowe grillowanie. https://www.mp.pl/ (dostęp z 11.03.2024).