Jedzenie z zasady powinno dawać energię do dalszego działania. Niepokój może wzbudzać sytuacja, kiedy po posiłku, zamiast zastrzyku energii, odczuwa się zmęczenie i myśli wyłącznie o pójściu spać.

Ospałość po posiłku może wynikać z różnych przyczyn - od istotnych problemów zdrowotnych, po proste do wyeliminowania błędy żywieniowe. W niniejszym artykule omówimy skąd bierze się senność po posiłku i jak można ją pokonać.

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie są przyczyny senności po posiłku?

• Kiedy ospałość po posiłku powinna wzbudzać niepokój?

• Jak pokonać senność po posiłku?

Jakie są przyczyny senności po posiłku?

Senność po posiłku może być konsekwencją istniejących problemów zdrowotnych. Pierwsza na myśl przychodzi cukrzyca, w której występują bardzo wysokie stężenia glukozy po posiłku. Sprzyjają one uczuciu zmęczenia i ospałości. W tym wpisie przeczytasz, jakie są objawy cukrzycy.

Podobne efekty może wywoływać insulinooporność, czyli stan metaboliczny, który w dłuższej perspektywie może prowadzić do cukrzycy typu 2.

Inną przyczyną ospałości po jedzeniu może być hipoglikemia reaktywna. To przypadłość, w której po wzroście glikemii po jedzeniu, następuje jej gwałtowny spadek, dający objawy hipoglikemii, takie jak niepokój, nerwowość, ospałość, drżenie rąk.

Problemy zdrowotne takie jak anemia, niedoczynność tarczycy czy hipotensja mogą również sprzyjać ospałości w różnych porach dnia. Mogą być potęgowane przez zjedzenie posiłku, albo po prostu z nim pomylone.

Nie zawsze senność po jedzeniu musi oznaczać problem zdrowotny. Często to po prostu kwestia złego komponowania posiłków. Ospałość obserwuje się często po zjedzeniu posiłków bogatych w tłuszcze, węglowodany i kalorie. To nieodłączna sytuacja wszelkich uroczystości i świąt. Posiłki tłuste, smażone stanowią wyzwanie dla układu trawiennego, z kolei te bogate w węglowodany i kalorie, szczególnie przetworzone o wysokim ładunku glikemicznym, mogą powodować spore wahania gospodarki cukrowej, prowadząc do usypiającej hiperglikemii.

Kiedy ospałość po posiłku powinna wzbudzać niepokój?

O ile senność po posiłku jest umiarkowana, występuje tylko po bardzo obfitych ucztach i udaje się ją pokonać odpowiednim komponowaniem posiłków – to nie wzbudza obaw. Jeśli jednak ospałość po jedzeniu jest znaczna, utrudnia codzienne funkcjonowanie i modyfikacje żywieniowe nie rozwiązują problemu – warto jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą w celu diagnostyki możliwych problemów zdrowotnych. Im wcześniej zostaną wykryte i leczone, tym lepiej.

Jak pokonać senność po posiłku?

Jak zwalczyć senność po posiłku? Przede wszystkim, warto zachować umiar w jedzeniu. Ogromne porcje wysokokalorycznych posiłków mogą powodować ospałość, niezależnie od tego jak ktoś jest zdrowy czy aktywny fizycznie. Lepiej jeść do nasycenia niż przesycenia. Jeszcze inną kwestią jest jedzenie w skupieniu, zamiast w pośpiechu, dzięki któremu można uniknąć zjedzenia nadmiernej ilości pokarmów.

Unikanie nadmiernej ilości tłuszczów w posiłku oraz potraw smażony i zasobnych w sól, może odciążyć układ trawienny i zapobiegać uczuciu ciężkości i ospałości.

Dodatek do posiłku warzyw, owoców i źródeł białka obniży ładunek glikemiczny całego dania. Podobnie zadziała zamiana wysoko przetworzonych produktów zbożowych, takich jak białe pieczywo, ryż, makaron, płatki śniadaniowe, słodycze i wyroby cukiernicze, na produkty pełnoziarniste, czyli pieczywo razowe i graham, ryż brązowy, makaron pełnoziarnisty, płatki owsiane.

Nadmierna senność w ciągu dnia, potęgowana przez obfite posiłki, może wynikać też z niedoboru snu lub niskiej jego jakości. Zadbanie o higienę snu i jego długość może zapobiec niechcianym drzemkom w ciągu dnia.

Ospałości zapobiegać może też aktywność fizyczna. Zmniejsza ryzyko hiperglikemii, pobudza mięśnie i układ nerwowy oraz perystaltykę jelit. Warto po posiłku trochę się poruszać.

Niektóre suplementy mogą okazać się pomocne w walce z sennością po posiłku. Berberyna (o której właściwościach dowiesz się tutaj), kwas ALA czy cynamon pomagają w stabilizacji gospodarki cukrowej. Z kolei jeśli nie można uniknąć obfitej uczty np. w święta, można sięgnąć po enzymy trawienne, wspomagające rozkładanie i przyswajanie składników odżywczych.

Zapamiętaj!

Jeśli chcesz pokonać senność po posiłkach, uważaj na posiłki bardzo zasobne w kalorie, tłuszcze i węglowodany oraz potrawy smażone. Dodaj też do posiłków warzywa, owoce, białko i pełnoziarniste zboża, w celu obniżenia ładunku glikemicznego. Nie zapominaj o aktywności fizycznej, a jeśli objawy są poważniejsze – skonsultuj się ze specjalistą!

______________________

Autor: Mateusz Sprengel

Bibliografia:

[1] Yuce S, Cure E, Sezgin H, Cure MC, Algün E. Has the Required Importance Been given to the Diagnosis and Treatment of Prediabetes? Int J Prev Med. 2014 Aug;5(8):1071-2. PMID: 25489460; PMCID: PMC4258665.

[2] Altuntaş Y. Postprandial Reactive Hypoglycemia. Sisli Etfal Hastan Tip Bul. 2019 Aug 28;53(3):215-220. doi: 10.14744/SEMB.2019.59455. PMID: 32377086; PMCID: PMC7192270.