Anoreksja - przyczyny, objawy i leczenie
Anoreksja, inaczej anorexia nervosa jest poważną chorobą i potencjalnie zagrażającym życiu zaburzeniem odżywiania. Osoba cierpiąca na anoreksję celowo ogranicza przyjmowanie pokarmu, co ma być sposobem na radzenie sobie z problemami emocjonalnymi. Często wiąże się to z lękiem przed przybraniem na wadze lub pragnieniem utraty wagi. Anoreksja wpływa na nierealistyczne postrzeganie obrazu ciała i ciągłą chęć zmniejszenia jego masy.
Objawy anoreksji
Anoreksja jest bardzo złożonym zaburzeniem. Głównym objawem anoreksji jest znaczna utrata wagi lub niska masa ciała. W niektórych przypadkach osoba może znacząco stracić na wadze i wykazywać zachowania charakterystyczne dla anoreksji, ale nie mieć bardzo niskiej masy ciała lub wskaźnika masy ciała (BMI). Z tego względu w momencie zauważenia niepokojących objawów, nie można bagatelizować problemu tylko ze względu na prawidłową masę ciała u danej osoby.
Głodzenie się i drastyczne diety w anoreksji prowadzą do wychudzenia i niedożywienia. Konsekwencją takiego stanu są liczne problemy z praktycznie całym organizmem. Brak odpowiedniej ilości składników odżywczych może prowadzić do fizycznych oznak i objawów, w tym:
-
znaczna utrata masy mięśniowej
-
apatia, zmęczenie lub wyczerpanie
-
niskie ciśnienie krwi
-
niska temperatura ciała z zimnymi dłońmi i stopami
-
sucha skóra
-
opuchnięte dłonie i stopy
-
wypadanie włosów
-
zanik miesiączki lub rzadsze miesiączki
-
niepłodność
-
bezsenność
-
utrata gęstości kości, zwiększająca ryzyko złamań
-
kruche paznokcie
-
zaparcia
-
nieregularne lub nieprawidłowe rytmy serca
-
lanugo, czyli delikatne, puszyste włosy na ciele
-
zwiększone owłosienie twarzy
Jak rozpoznać anoreksję?
Osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania mogą wykazywać pewne zachowania, które mogą zaalarmować otoczenie o problemie z jakim się zmagają. W momencie zauważenia jakichkolwiek oznak warto natychmiast reagować. U pacjentów cierpiących na anoreksję pojawiają się pewne powszechne zachowania, takie jak:
-
ograniczanie ogólnego spożycia jedzenie
-
eliminowanie dużej ilości spożywanych grup pokarmów (np. tłuszcze)
-
nadmierne przejmowanie się wagą, rozmiarem ciała, kaloriami i jedzeniem
-
częste ćwiczenia fizyczne
-
przyjmowanie środków przeczyszczających
-
wywoływanie wymiotów
-
częste ocenianie wagi i rozmiaru swojego ciała
-
mówienie o tym, że jest się "grubym" lub ma się nadwagę
-
zaprzeczanie uczuciu głodu lub unikanie posiłków
-
gotowanie dla innych bez jedzenia
-
wycofywanie się z kontaktów z ludźmi i interakcji społecznych
-
wykazywanie oznak depresji
Przyczyny anoreksji
Jakie są przyczyny anoreksji? Przypisanie wystąpienia anorexia nervosa jednej konkretnej przyczynie jest niemożliwe, jednak istnieją różne czynniki, które mogą wskazywać na zwiększone ryzyko zachorowania.
-
Czynniki biologiczne
Obecnie trwają badania mające na celu zidentyfikowanie konkretnych wariantów genów związanych z rozwojem anoreksji. Dodatkowo istnieje prawdopodobieństwo, że osoby urodzone z predyspozycjami do perfekcjonizmu, sztywności i wrażliwości częściej zmagają się z anoreksją. Osoby te często wykorzystują te cechy do rozwijania niebezpiecznych restrykcyjnych zachowań związanych z dietą, jedzeniem i ćwiczeniami fizycznymi.
-
Czynniki psychologiczne
Osoby z wcześniejszymi rozpoznaniami zaburzeń psychicznych są bardziej narażone na rozwój zaburzeń odżywiania. Każde rozpoznanie zaburzeń odżywiania ma unikalny związek z diagnozami współwystępującymi. Anoreksja często współwystępuje z zaburzeniami lękowymi oraz zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi.
-
Czynniki środowiskowe
Istotną funkcję w rozwoju anoreksji odgrywają ogólno przyjęte ideały piękna, które podkreślają doskonałość i szczupłość sylwetki. Presja społeczeństwa znacząco wpływa na postrzegania ciała, zwłaszcza przez młode osoby. Na większe prawdopodobieństwo zachorowania mają również wpływ osoby z otoczenia, rodzinne przekonania i zwyczaje żywieniowe.
Jak leczyć anoreksję?
Leczenie anoreksji powinno rozpocząć się natychmiast po rozpoznaniu objawów ostrzegawczych. Najczęściej stosowanym leczeniem jest terapia poznawczo-behawioralna. Istotne jest, aby osoba zmagająca się z anoreksją była pod stałą kontrolą psychologa i dietetyka. Badania wskazują, że im wcześniej zostanie podjęta terapia, tym lepsze są długoterminowe wyniki leczenia. Ze względu na to, że najczęściej anoreksja pojawia się w wieku dojrzewania i u młodych dorosłych, każdy, kto ma do czynienia z tą grupą, powinien zwracać uwagę na znaki ostrzegawcze i nie obawiać się prowadzenia rozmów na temat właściwych relacji z jedzeniem, ćwiczeniami i ciałem.
_________________
Autor: Katarzyna Szafraniec