Przyjęło się uważać, że cholesterol pokarmowy jest dla naszego organizmu niezbędny. W obiegowej opinii stwierdzenie to często uchodzi za fakt, zwłaszcza wśród mężczyzn. W pewnych kręgach można usłyszeć, że cholesterol pokarmowy wspomaga produkcję hormonów, takich jak chociażby testosteron, stąd nie zaleca się drastycznie obniżać jego ilości w diecie.

Czy cholesterol pokarmowy jest rzeczywiście niezbędny? W niniejszym artykule postaram się wiec przybliżyć istotę tego zagadnienia.

Czym jest cholesterol?

Na początku należy zaznaczyć, że cholesterol pokarmowy to nie to samo co lipoproteina LDL, czyli cholesterol we krwi. Lipoproteina składa się z białek, estrów cholesterolu, cholesterolu, trójglicerydów oraz fosfolipidów, zatem jak widać lipoproteina LDL nie składa się tylko z cholesterolu.

Cholesterol obecny jest jedynie w produktach odzwierzęcych, m.in w wątróbce, maśle, jajach czy też serze żółtym. Weganie nie dostarczają go wraz z dietą.

Cholesterol pełni niezwykle istotne funkcje w ludzkim organizmie.

  • Budulec błon komórkowych

  • Prekursor syntezy witaminy D3 oraz hormonów steroidowych

  • Niezbędny składnik do produkcji soli żółciowych

Czy cholesterol pokarmowy jest nam potrzebny?

Odpowiednie ilości cholesterolu tj. 2000mg są produkowane w wątrobie. Nasz organizm zdolny jest do endogennej produkcji tego związku, stąd też nie ma konieczności przyjmować go wraz z pokarmem. Warto również nadmienić, że cholesterol pokarmowy nie wchłania się w 100%.

Wchłanialność tego związku z diety oscyluje się w granicach 15-85% i jest to zależne od doboru produktów (zestawienia posiłku). Zjadając np: jajka bez większej ilości warzyw, gdzie występuje błonnik to ilość spożytego cholesterolu wchłonie się w większym stopniu. Znaczenia ma również genetyka, istnieją przesłanki ku temu by sądzić, że mniejsza część populacji (ok.20 %) reaguje silniej na podaż cholesterolu pokarmowego.

Cholesterol w jajkach

Wysokie spożycie jaj (więcej niż 6 jaj na dobę) nie zostało jeszcze zbadane, a zatem ich wpływ w takich ilościach (dodatni lub ujemny) nie został jeszcze poznany. U zdrowych ludzi metabolicznie spożycie jaj nigdy nie było bezpośrednio powiązane ze wzrostem ryzyka sercowo-naczyniowego, jednak u osób z problemami metabolicznymi, zwłaszcza otyłych limitowanie jajek może być dobrym rozwiązaniem.

Według instytutu żywności i żywienia rozsądne ilości spożycia jajek to 7 sztuk tygodniowo. Do tego typu zaleceń można podchodzić z pewną rezerwą, gdyż u wielu osób spożycie jaj w diecie jest zapewne nieco wyższe. To nie oznacza jednak, że można się nimi objadać.

Większe znaczenie niż ograniczenie jaj mają takie czynniki jak:

  • eliminacja tłuszczów utwardzonych

  • ograniczenie nasyconych kwasów tłuszczowych

  • redukcja tkanki tłuszczowej

  • zwiększenie ilości błonnika

  • wprowadzenie więcej ruchu

Czy cholesterol z pożywienia jest niezbędny?

Na podstawie wyżej przytoczonych informacji można stwierdzić, że cholesterol pokarmowy nie jest niezbędny. Wbrew obiegowym opinią nasz organizm jest w stanie samodzielnie wyprodukować jego dostateczne ilości. Stwierdzenie mówiące o tym, że wraz ze spadkiem cholesterolu w diecie obniżają się hormony steroidowe można włożyć między bajki.

Literatura

1. Meta-regression analysis of the effects of dietary cholesterol intake on LDL and HDL cholesterol. Vincent MJ

2. Dietary cholesterol and atherosclerosis. McNamara DJ

3. Cholesterol-rich diet induced changes in plasma lipids in relation to apolipoprotein E phenotype in healthy students. Lehtimäki T

4. 2019 ESC/EAS Guidelines for the management of dyslipidaemias: lipid modification to reduce cardiovascular risk François Mach

5. Fernandez ML. Dietary cholesterol provided by eggs and plasma lipoproteins in healthy populations. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. (2006)


_________________

Autor: Marcin Grzelak