W ostatnim czasie dużą wagę przykłada się do spożycia węglowodanów. W obiegowej dietetyce cukrowce są demonizowane i uważane za sprawcę otyłości. W dozie tego całego zamieszania znacznie mniej mówi się o nasyconych kwasach tłuszczowych (SFA). W dietetyce bardzo często możemy spotkać się z przekonaniem, które mówi, że tłuszcze nasycone nie stanowią dla nas zagrożenia. W niniejszym artykule rozwieje wszelkie wątpliwości związane z tym zagadnieniem.

Kwasy nasycone są niezbędne?

Często możemy spotkać się z przekonaniem, które głosi, że nasycone kwasy tłuszczowe odgrywają istotne funkcje w organizmie oraz ważne są dla regulacji gosp. hormonalnej. Badania z udziałem ludzi tego nie popierają, potwierdzają to jedynie badania przeprowadzone na hodowlach komórkowych i na szczurach, w których zaobserwowano, że kwasy nasycone (palmitynowy i stearynowy) przyczyniają się do uszkodzenia komórek Leydiga odpowiadających za wydzialanie testosteronu, przynajmniej jak ich stężenie rośnie w komórkach [1].

Nawet jeśli nasycone byłyby z jakiejś przyczyny ważne, to warto wiedzieć o tym, że w procesie lipogenezy de novo organizm produkuje właśnie kwas palmitynowy (SFA) i nie ma konieczności, aby je dostarczać z pożywienia.

Wpływ KT nasyconych na profil lipidowy był przedmiotem wielu meta analiz. Analizując dane dotyczące wpływu SFA na poziom LDL należy zwracać uwagę na to, na co się je zamienia w interwencjach żywieniowych, jak na utwardzone tłuszcze lub węglowodany rafinowane to ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia się zwiększa, jednak jeśli zamienia się je na produkty zbożowe pełnoziarniste oraz zdrowe tłuszcze, takie jak m.in: awokado, ryby, oliwa, orzechy etc. to ryzyko istotnie spada, co udowodniono w badaniu trwającym 4 lata z udziałem 120 tyś. osób [2-3].

Nasycone kwasy tłuszczowe a układ krążenia

Wpływ kwasów tłuszczowych nasyconych na LDL i ryzyko chorób układu krążenia warunkowany jest poniekąd genetycznie. Na chwilę obecną nie wiemy kto z nas jest w grupie genetycznego ryzyka więc warto mieć to na uwadze [4]. Przypisywanie KT nasyconym korzystnych właściwości jest mocno na wyrost, gdyż zgodnie z aktualnym stanem wiedzy ich nie posiadają.

Wprowadzanie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych na rzecz kwasów nasyconych, wiąże się z korzyściami zdrowotnymi, co ma potwierdzenie m.in w badaniu gdzie wzięło udział 120.000 osób, a czas trwania obserwacji wynosił kilka dekad.

Czy można spożywać kwasy nasycone?

Nie należy się bać jedzenia, jednak wiele wskazuje na to, że limitowanie kwasów nasyconych na co dzień i wprowadzenie jedno i wielonienasyconych może być korzystne dla naszego zdrowia.

Warto do swojej diety wprowadzić oliwę z oliwek, pestki dyni, orzechy, tłuste ryby, a także awokado. Dieta powinna być bogato odżywcza i dostosowana indywidualnie do naszych potrzeb. Ograniczenie kwasów tłuszczowych może być dla nas korzystne.

Spis literatury

1. 2003 Apr 18;303(4):1002-7. Saturated free fatty acids, palmitic acid and stearic acid, induce apoptosis by stimulation of ceramide generation in rat testicular Leydig cell.

2. 14, October 2015 Saturated Fats Compared With Unsaturated Fats and Sources of Carbohydrates in Relation to Risk of Coronary Heart Disease

3. 2015; 35: 517–543. Saturated Fats Versus Polyunsaturated Fats Versus Carbohydrates for Cardiovascular Disease Prevention and Treatment

4.2017; 12(2): e0170664. Effects of a very high saturated fat diet on LDL particles in adults with atherogenic dyslipidemia: A randomized controlled trial

5. 2015 Oct 6; 66(14): 1538–1548. Saturated Fat as Compared With Unsaturated Fats and Sources of Carbohydrates in Relation to Risk of Coronary Heart Disease: A Prospective Cohort Study

_________________

Autor: Marcin Grzelak