Kamień nerkowy to twarda masa, która tworzy się z krystalicznych cząsteczek w moczu. W przypadku większości ludzi, naturalnie występujące w moczu substancje chemiczne powstrzymują kamienie przed formowaniem się i wywoływaniem problemów z nerkami.

Czy wszystkie kamienie nerkowe są takie same?

Najczęstsze rodzaje kamieni nerkowych to kamienie wapniowe, a następnie kamienie kwasu moczowego. Zmiany w diecie i leczenie medyczne są dobierane indywidualnie w zależności od rodzaju kamieni, aby zapobiec ich nawrotom.

Najważniejszy czynnik zapobiegającym kamieniom nerkowym

Jedną z najlepszych rzeczy, które można zrobić, aby uniknąć kamieni nerkowych jest picie dużej ilości wody każdego dnia. Zapewni to częste oddawanie moczu, aby uniknąć gromadzenia się wapnia lub kwasu moczowego.

Dieta na kamicę nerkową

Kamienie szczawianowo-wapniowe

Szczawian wapnia występuje naturalnie w wielu pokarmach, w tym w owocach i warzywach, orzechach i nasionach, ziarnach, roślinach strączkowych, a nawet w czekoladzie i herbacie. Ograniczenie spożycia tych pokarmów może być korzystne dla osób, u których tworzą się kamienie szczawianowe, będące wiodącym rodzajem kamieni nerkowych. W tym wypadku należy jeść i pić pokarmy z wapniem oraz pokarmy bogate w szczawiany jednocześnie podczas posiłku. Szczawiany i wapń z pokarmów mają większe szanse na połączenie się ze sobą w żołądku i jelitach, zanim trafią do nerek. Dzięki temu prawdopodobieństwo powstania kamieni nerkowych będzie mniejsze. Wapń nie jest wrogiem, jednak często jest postrzegany negatywnie. Jest to najprawdopodobniej spowodowane nieporozumieniem, że wapń jest główną przyczyną powstawania kamieni wapniowo-szczawianowych. Dieta uboga w wapń w rzeczywistości zwiększa szanse na rozwój kamieni nerkowych. Z tego względu nie należy ograniczać wapnia w diecie. Należy skupić się na ograniczeniu sodu w diecie i łączyć pokarmy bogate w wapń z pokarmami bogatymi w szczawiany. Zalecane spożycie wapnia, aby zapobiec powstawaniu kamieni wapniowych, wynosi 1000-1200 mg dziennie. Nadmiar sodu powoduje utratę większej ilości wapnia w moczu. Sód i wapń są transportowane w nerkach tą samą drogą, więc spożywanie pokarmów o wysokiej zawartości sodu zwiększa wydalanie wapnia z moczem. Dlatego dieta wysokosodowa może zwiększyć szanse na rozwój kolejnej kamicy.

Kamienie kwasu moczowego

Czerwone mięso, mięso organiczne i skorupiaki zawierają duże ilości naturalnego związku chemicznego zwanego purynami. Wysokie spożycie puryn prowadzi do zwiększonej produkcji kwasu moczowego i zwiększenia jego wydalania przez nerki. Obecność kwasu moczowego sprawia, że mocz ma bardziej kwaśny odczyn. Jego wysokie stężenie ułatwia formowanie się kamieni nerkowych. Aby zapobiec powstawaniu kamieni kwasu moczowego, należy ograniczyć spożywanie wysokopurynowych pokarmów. Należy stosować zdrową dietę, która zawiera głównie warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste i niskotłuszczowe produkty mleczne. Warto również ograniczyć żywność i napoje słodzone cukrem, zwłaszcza te, które zawierają syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy. Alkohol, może zwiększać poziom kwasu moczowego we krwi, z tego względu również warto z niego zrezygnować. Zmniejszenie ilości białka pochodzenia zwierzęcego i spożywanie większej ilości owoców i warzyw pomoże zmniejszyć kwasowość moczu, a to może pomóc zmniejszyć szansę na tworzenie się kamieni kwasu moczowego.

Zalecenia dietetyczne w kamicy nerkowej

Zalecenia ogólne to:

• Picie dużej ilości płynów: 2-3 litry/dzień - Obejmuje to każdy rodzaj płynu, taki jak woda, kawa i herbata. Pomoże to w produkcji mniej skoncentrowanego moczu i zapewni dobrą objętość moczu wynoszącą co najmniej 2,5 l dziennie.

• Ograniczenie spożycia pokarmów o wysokiej zawartości szczawianów - Szpinak, wiele owoców jagodowych, czekolada, otręby pszenne, orzechy, buraki, herbata i rabarbar powinny być wyeliminowane z codziennej diety.

• Wystarczająca ilość wapnia w diecie - Trzy porcje nabiału dziennie pomogą obniżyć ryzyko tworzenia się kamieni wapniowych.

• Umiarkowana ilość białka - Wysokie spożycie białka powoduje, że nerki będą wydalać więcej wapnia, co może powodować tworzenie się większej ilości kamieni w nerkach. W diecie w kamicy nerkowej należy nie przekraczać spożycia 0,9 g białka na kilogram masy ciała.

• Unikanie wysokiego spożycia soli - Wysokie spożycie sodu zwiększa ilość wapnia w moczu, co zwiększa szanse na rozwój kamieni.

• Unikanie wysokiego spożycia witaminy C - Nadmierna ilość 1000 mg/dzień lub więcej może powodować wytwarzanie większej ilości szczawianów w organizmie.

_________________

Autor: Katarzyna Szafraniec