Poranna kawa jest rytuałem większości z nas i należy do najchętniej pijanych przez nas napojów. Magiczna moc kawy tkwi przede wszystkim w jej aromacie. Kawa ceniona jest również ze względu na pobudzające działanie, jednak oprócz kofeiny zawiera szereg substancji mogących pozytywnie wpływać na organizm ludzki. Dowiedz się jakie korzyści niesie za sobą konsumpcja kawy.

Prozdrowotne walory kawy

Kawa jest obfitym źródłem polifenoli - związków, które wykazują silny potencjał antyoksydacyjny oraz działanie przeciwzapalne i antyagregacyjne. Warto w tym miejscu nadmienić, iż w filiżance kawy znajduje się więcej antyutleniaczy, zwłaszcza kwasu chlorogenowego, niż w szklance soku z pomarańczy czy malin.

Kofeina zawarta w kawie blokuje receptory adenozynowe w mózgu, wskutek czego może poprawić m.in szybkość reakcji, nastrój, skupienie, a także może przyczynić się do zmniejszenia senności oraz zmęczenia, poprzez wzbudzanie krótkotrwałych odpowiedzi układu wegetatywnego. Ten aspekt można z pewnością wykorzystać w sporcie, aby zoptymalizować intensywność przeprowadzanych treningów.

Przeglądy dostępnych wyników badań wykazują:

  • Kawa zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II o 28% (spożywając od 4 do 6 filiżanek kawy dziennie)
  • Spożywanie 3-4 filiżanek kawy dziennie obniża zachorowalność na choroby sercowo-naczyniowe, o 22% zmniejsza ryzyko śmierci z powodu każdej choroby przewlekłej
  • Picie kawy zmniejsza poziom cukru 2h po posiłku o 13%
  • Kawa usprawnia pracę wątroby poprzez wpływ na fetuinę A
  • Podnosi poziom telomerazy - wydłuża długość życia naszych komórek
  • Redukuje cytokiny prozapalne takie jak TNF-alfa
  • Kwas ferulowy zawarty w kawie chroni przed Parkinsonem


Żeby było jasne - mówimy tutaj o filiżance, nie o wielkim kubku wypełnionym po brzegi kawą czy napoju kawowym ze starbucksa. Oczywiście już nawet 1-2 filiżanki kawy dziennie mogą nieść za sobą potencjalne korzyści zdrowotne.

Kto nie powinien pić kawy?

Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, kawa nie każdemu służy. Okazuje się, że osoby posiadające wolniejszy metabolizm kofeiny - wariant rs762551(C), mogą odczuwać nieprzyjemne skutki uboczne (m.in rozdrażnienie, niepokój, palpitacje serca, stany lękowe, problemy z snem itp).

Kawę pić jak najbardziej warto, jednak nie wszyscy odniosą korzyści z jej spożycia. Jeśli zauważyłeś lub zauważyłaś u siebie nieprzyjemne objawy po spożyciu kawy, to bardzo możliwe, że posiadasz wolniejszy metablizm kofeiny. Należy również nadmienić, że kofeina blokuje adenozynę – istotny czynnik, który ułatwia zasypianie oraz wykazuje działanie neuroprotekcyjne, chroni nas przed ekscytotoksycznością mózgu. Oznacza to, że kawa nie w każdej jednostce chorobowej będzie wskazana.

Podsumowanie

Okazuje się, że regularne spożywanie kawy korzystnie wpływa na zdrowie, zmniejszając ryzyko rozwoju wielu przewlekłych chorób. Pamiętajmy jednak, że we wszystkim należy zachować umiar.

Kluczowa jest w tym przypadku dawka, nie ulega wątpliwości, że spożywanie powyżej 6 filiżanek kawy dziennie może niekorzystnie odbić się zarówno na zdrowiu, jak i kondycji metabolicznej organizmu. Jeśli zachowamy umiar w spożyciu kawy, to nie mamy się czego obawiać.


_____________________

Autor: Marcin Grzelak

Spis piśmiennictwa

1.Caffeine. Part I. Common use of caffeine and its effect on human organism Halina Bojarowicz , Małgorzata Przygoda Probl Hig Epidemiol 2012, 93(1): 8-13

2. Leszko A, Bała M, Jaeschke R: Picie kawy a ryzyko zgonu. Medycyna Praktyczna 2013; 900(54): 87-93.

3. Freedman ND, Park Y, Abnet CC et al.: Association of coffee drinking with total and cause-specific mortality. N Engl J Med 2012; 366: 1891-1904

4.. ZhangW.Abenefit-risk assessment of caffeine as ananalgesic adjuvant. Drug Saf 2001, 24 (15): 1127-1142

5. Pappaioannau TG, Karatzi K, Karatzis E et al.: Acute effects of caffeine on arterial stiffness, wave reflections, and central aortic pressures. American Journal of Hypertension 2005; 18(1): 129-136. 20.

6. Wu JN, Ho SC, Zhou C et al.: Coffee consumption and risk of coronary heart diseases: a meta-analysis of prospective cohort studies. Int J Cardiol 2009; 137: 216-225.

7. Mostofsky E, Rice MS, Levitan EB, Mittleman MA: Habitual coffee consumption and risk of heart failure: a dose-response meta-analysis. Circ Heart Fail 2012; 5: 401-405.

8. D’Elia L, Cairella G, Garbagnati F et al.: Moderate coffee consumption is associated with lower risk of stroke: meta-analysis of prospective studies. J Hypertens 2012; 30: e107.

9. Dam RM. Coffee consumption and risk of type 2 diabetes, cardiovascular diseases, and cancer. Appl Physiol NutrMetab 2008, 33: 1269-1283.

10. Johnston KL, Clifford MN, Morgan LM: Coffee acutely modifies gastrointestinal hormone secretion and glucose tolerance in humans: glycemic effects of chlorogenic acid and caffeine. Am J Clin Nutr 2003; 78: 728-733.

11. Keijzers GB, De Galan BE, Tack CJ et al.: Caffeine can decrease insulin sensitivity in humans. Diabetes Care 2002; 25: 364-369.