Kwas alfa-liponowy – kompendium wiedzy
Ilość związków o właściwościach antyoksydacyjnych na rynku ciągle rośnie. Naukowcy prześcigają się w ekstrakcji lub otrzymywaniu substancji, które są w stanie wyłapywać wolne rodniki i spowalniać procesy starzenia. W gąszczu informacji o rzekomo cudownych środkach warto trzymać się tych, które na pewno działają, a jednym z nich jest kwas alfa-liponowy (ALA).
Czym jest kwas alfa-liponowy?
Przez pewien czas uważano, że kwas alfa-liponowy jest witaminą, lecz odkryto, że organizm ludzki potrafi w niewielkich ilościach sam go syntezować. Jest to naturalna substancja o silnych właściwościach antyoksydacyjnych, lecz jej profil działania jest szerszy niż sam wychwyt wolnych rodników.
Czemu jest wyjątkowy?
Interesującą właściwością ALA jest możliwość bycia rozpuszczonym w rozpuszczalniku polarnym lub niepolarnym. Oznacza to, że równie dobrze będzie rozpuszczał się w tłuszczach co w wodzie, a co za tym idzie w obu środowiskach wykaże swoje mocne właściwości przeciwutleniające. Można więc powiedzieć, że budowa chemiczna tej cząsteczki pozwala jej zatem działać bardziej wszechstronnie w porównaniu z innymi antyoksydantami.
Co kwas alfa-liponowy ma do zaoferowania?
-
silne działanie antyoksydacyjne
Podczas reakcji z wodą podczas rozerwania pierścienia w wyniku redukcji powstaje kwas dihydroliponowy, który przekształca utleniony glutation w formę zredukowaną. Glutation jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów w naszym ciele. Dzięki tej reakcji odnawia się jego aktywna forma, która znów może walczyć z wolnymi rodnikami. Dodatkowo ALA chelatuje jony metali ciężkich, dzięki czemu zmniejszamy ich ilość mogącą wyrządzić szkodę w organizmie.
-
poprawa wrażliwości insulinowej i zmniejszenie apetytu
Dzięki aktywacji kinazy AMPK kwas alfa-liponowy pomaga redukować nadmiar trójglicerydów w tkankach nietłuszczowych. W ten sposób poprawia ich wrażliwość na insulinę oraz jest w stanie redukować apetyt, co może stanowić nieocenioną pomoc podczas okresu redukcyjnego.
-
pozytywny wpływ na profil lipidowy
Ze względu na swoje właściwości antyoksydacyjne kwas alfa-liponowy jest w stanie wspierać utlenianie cholesterolu HDL, aby poprawić stosunek HDL:LDL.
-
poprawa metabolizmu energetycznego organizmu
ALA jest koenzymem w reakcjach cyklu Krebsa (cykl kwasu cytrynowego) – w syntezie acetyl-CoA, który jest bardzo ważnym substratem energetycznym oraz w przejściu α-ketoglutaranu w bursztynylo-CoA. Prawidłowe zachodzenie tych reakcji jest kluczowe dla odpowiedniego funkcjonowania metabolizmu energetycznego w organizmie.
-
łagodzenie symptomów neuropatii
Zmniejszając intensywność stresu oksydacyjnego ALA łagodzi objawy bólowe oraz zmniejsza stany zapalne u osób z neuropatią cukrzycową.
Dzięki powyższym właściwościom można stwierdzić, że kwas alfa-liponowy będzie odpowiednią propozycją szczególnie dla osób z chorobami metabolicznymi, otyłych lub narażonych na wysoki stres oksydacyjny, np. palaczy tytoniu.
Aktywny izomer
Kwas alfa-liponowy występuje w postaci dwóch izomerów optycznych – R-ALA i S-ALA. S-ALA jest nieaktywny biologicznie, dlatego zalecane jest podawanie tylko aktywnej formy czyli R-ALA.
Aliness R-ALA 200mg
Forma liposomalna
Dzięki umieszczeniu cząsteczek kwasu w liposomach, czyli małych otoczkach zbudowanych analogicznie do błon biologicznych możemy zwiększyć jego przyswajalność oraz ułatwić np. przekraczanie bariery krew-mózg przez co ALA może również tam skutecznie neutralizować wolne rodniki.
Jarrow liposomalny kwas R-ALA 60 kaps.
Dawkowanie kwasu alfa-liponowego
Dawkowanie dla ALA w badaniach wahało się od 600 do 1200mg w przypadku leczenia cukrzycy typu 2/neuropatii. Takie dawki mogą też przyjmować sportowcy, którzy intensywnie trenują. Dawkowanie profilaktyczne to 200-300mg. W przypadku izomeru R-ALA należy podane dawki podzielić przez 2 gdyż jest on 2 razy bardziej aktywny biologicznie.
Dla kogo przeznaczony jest kwas alfa-liponowy
Kwas alfa-liponowy możemy nazwać uniwersalnym antyoksydantem a spektrum jego zastosowań jest szerokie. Jego działanie przyda się osobom cierpiącym na choroby metaboliczne jak cukrzyca oraz tym intensywnie i często trenującym.
Bibliografia:
-
Rochette, Luc; Ghibu, Steliana; Muresan, Adriana; Vergely, Catherine (2015). Alpha-lipoic acid: molecular mechanisms and therapeutic potential in diabetes <sup>1</sup>. Canadian Journal of Physiology and Pharmacology, (), 1–7. doi:10.1139/cjpp-2014-0353
-
Lester Packer; Eric H. Witt; Hans Jürgen Tritschler (1995). Alpha-lipoic acid as a biological antioxidant. , 19(2), 227–250. doi:10.1016/0891-5849(95)00017-r
-
A. R. Palaniappan; A. Dai (2007). Mitochondrial Ageing and the Beneficial Role of α-Lipoic Acid. , 32(9), 1552–1558. doi:10.1007/s11064-007-9355-4
-
Kate Petersen Shay; Régis F. Moreau; Eric J. Smith; Anthony R. Smith; Tory M. Hagen (2009). Alpha-lipoic acid as a dietary supplement: Molecular mechanisms and therapeutic potential. , 1790(10), 0–1160. doi:10.1016/j.bbagen.2009.07.026
-
Lee WJ, Song KH, Koh EH, Won JC, Kim HS, Park HS, Kim MS, Kim SW, Lee KU, Park JY. Alpha-lipoic acid increases insulin sensitivity by activating AMPK in skeletal muscle. Biochem Biophys Res Commun. 2005 Jul 8;332(3):885-91. doi: 10.1016/j.bbrc.2005.05.035. PMID: 15913551.
-
Arshad MS, Anjum FM, Khan MI, Shahid M. Wheat germ oil and α-lipoic acid predominantly improve the lipid profile of broiler meat. J Agric Food Chem. 2013 Nov 20;61(46):11158-65. doi: 10.1021/jf4041029. Epub 2013 Nov 5. PMID: 24191686.
_________________
Autor: Szymon Żuk