Melatonina jest przez wielu uważana za hormon szczęścia, ponieważ kto z nas nie kocha spać? Jest odpowiedzialna za ustalanie naszego naturalnego rytmu dobowego oraz moduluje odpowiedź immunologiczną. Optymalne warunki dla wydzielania tego hormonu to cisza i brak światła, dlatego też wystawienie organizmu na działanie promieni świetlnych może prowadzić do zaburzeń snu. Zmiana stężenia melatoniny w organizmie powoduje trudności z funkcjonowaniem oraz snem. Jakie właściwości melatonina posiada? Czy jej suplementacja jest bezpieczna i nie powoduje uzależnień?

Biogeneza melatoniny

Hormon ten produkowany jest w ludzkim organizmie przez znajdującą się w mózgu - szyszynkę, a dokładnie przez pinealocyty. Nie jest ona w tej strukturze magazynowana i jest od razu przenoszona poprzez płyn rdzeniowo-mózgowy i naczynia włosowate oplatające szyszynkę do całego ciała.

Wyjściowym substratem do syntezy melatoniny jest aminokwas pochodzący z pożywienia - tryptofan. Na drodze osmozy przechodzi on z krwi do pinealocytów i poprzez dwie, zachodzące po sobie reakcje chemiczne (hydroksylacji i dekarboksylacji), przemieniany jest w serotoninę - 5-hydroksytryptaminę. Melatonina zostaje syntetyzowana poprzez poddanie serotoniny działaniu dwóch enzymów, klasyfikowanych jako transferazy: arylo-alkilo-amino-N-acetylotransferazy oraz transferazy hydroksyindolo-O-metylowej.

Jak działa hormon snu?

Melatonina uważana przez szersze grono, jako hormon snu, jest regulowana przez naturalny rytm dobowy w naszych organizmach. Stężenie jej jest niezależne od naszej dobowej aktywności i jest najwyższe w nocy, gdzie najwyższy jej poziom zaobserwowano między 24:00, a 3:00, po czym spada. Przed świtem stężenie melatoniny we krwi jest praktycznie takie samo jak podczas dnia. Dlatego też uważa się, iż naturalnym regulatorem wydzielania i aktywności tego hormonu jest cykl światło-ciemność.

Melatonina po przedostaniu się do krwioobiegu jest słabo rozpuszczalna w wodzie, więc wiąże się w głównej mierze z albuminami, lecz zaobserwowano również jej kompleksy z kwaśną glikoproteiną osocza.

W ludzkim organizmie działa jako naturalny uspokajacz, który odgrywa kluczową rolę w procesie zapadania w sen. Na zaburzenia tego procesu wpływa ekspozycja na światło. Jak wynika z badań, nawet niewielkie ilości światła (nawet na poziomie 6 lumenów), powoduje trudności w zasypianiu. Również osoby, które oglądają telewizję lub przeglądają telefon tuż przed snem, skarżą się na kłopoty z nim związane. Wszystko to jest związane z dużą emisją światła o niebieskiej długości fali, które jest emitowane przez w.w urządzenia elektryczne.

Opisywany hormon wiąże się głównie z cyklem dobowym, snem, a jego wahania mogą doprowadzić do zaburzeń snu, zauważono inne jego właściwości równie istotne dla działania całego ustroju. Udowodniono, iż bierze on udział w odpowiedzi immunologicznej oraz posiada właściwości antyoksydacyjne. Istnieje również istotny związek pomiędzy odpowiednim stężeniem melatoniny, a mniejszym tempem starzenia się. Dlatego też uważa się, że niedobory snu są niewskazane dla naszego organizmu. Ciekawym wydaje się również fakt, iż niemowlaki wydzielają melatoninę dopiero po upływie 6 miesiąca życia.

Czy suplementacja melatoniną uzależnia?

Krążą pogłoski, że suplementacja tym hormonem może prowadzić do uzależnień, a odstawienie go po długim czasie może pogorszyć jakość snu i wydłużyć czas w zasypianiu. Cóż nauka nie posiada jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Nic nie wskazuje na to, że długotrwała suplementacja melatoniną może spowodować uzależnienie od tej substancji.

Jednak naukowcy wywierają duży nacisk, aby dbać o odpowiednią ilość godzin snu oraz wypracować sobie naturalny rytuał zasypiania. Najważniejsze jest aby nie wpatrywać się w ekrany urządzeń elektronicznych tuż przed pójściem spać oraz zadbać o to aby nasze sypialnie były jak najciemniejsze.

_________________

Autor: Tomasz Domoradzki