0,00 zł
Brak produktów w koszyku.
Najpopularniejsze artykuły
Postępowanie żywieniowe w okresie kontuzji oraz rehabilitacji w grupie osób aktywnych fizycznie stanowi istotny czynnik wpływający na skrócenie czasu powrotu do aktywności sportowej. Celem sportowca jest oczywiście wyleczenie kontuzji, ale również właśnie skrócenie czasu niedyspozycji treningowej, by zmniejszyć szereg niekorzystnych zmian w kontekście adaptacji treningowo-sportowej. Odpowiednie żywienie i suplementacja może pełnić funkcję prewencyjną, wpływając m. in. na zmniejszenie ryzyka podobnych kontuzji w przyszłości.
Urazy mięśni i stawów stanowią nawet 70% wszystkich uszkodzeń występujących w sporcie. Odpowiednia dieta czy suplementacja w kontuzji ukierunkowana na regenerację stawów związana jest przede wszystkim z rolą kolagenu.
W ostatnich kilku latach zauważa się rozwój technik inżynierii tkankowej, co daje nowe światło na leczenie kolagenem ścięgien, więzadeł wchodzących w skład struktury stawów. Należy pamiętać, że aspekt leczenia kontuzji stawów jest bardzo złożony i potrzeba wszechstronnego zrozumienia nie tylko od strony dietetycznej. W artykule omówiliśmy najważniejsze informacje wg obecnego stanu wiedzy, które pomogą Wam lepiej zrozumieć temat wykorzystania kolagenu podczas okresu prewencji kontuzji czy okresu samej kontuzji.
Kolagen jest najbardziej obfitym białkiem u zwierząt i głównym składnikiem tkanki łącznej. Aminokwasy, które mają pozytywny wpływ na syntezę kolagenu to glicyna, prolina, lizyna, ale również tzw. formy hydroksylowane (hydroksylizyna i hydroksyprolina). Uważa się, że właśnie wyższe ilości proliny, lizyny oraz ich hydroksylowych analogów, mogą pozytywnie wpływać na proces tworzenia się (syntezy) kolagenu.
Zagłębiając się w ten proces od strony molekularnej, możliwe jest to dzięki współzależności enzymu wymaganego do hydroksylacji proliny oraz syntezy i wydzielania jako prokolagenu 4-hydroksylazy prolilowej (prolyl 4-hydroxylase). Według Viery i wsp. (2015) szczególną rolę w syntezie kolagenu może odgrywać witamina C! Stąd tak często w składzie komercyjnych „regeneratorów” stawów z kolagenem zobaczyć można właśnie tę witaminę. Stanowi ona tzw. kofaktor enzymów odpowiedzialnych za stabilizację i krzyżowanie włókienek kolagenu, aktywując jego transkrypcję.
Najbardziej powszechnych źródłem kolagenu w suplementach diety jest hydrolizat białka kolagenowego, który doskonale rozpuszcza się zarówno w zimnej, jak i ciepłej wodzie (jest również lepiej strawny). Jest to najbardziej praktyczne źródło kolagenu.
W badaniu Shaw i wsp. (2017) przeprowadzonym metodą krzyżową oraz z podwójnie zaślepioną próbą, wzięło udział 8 zdrowych mężczyzn. Uczestnicy w losowej kolejności otrzymali placebo, 5 lub 15 g żelatyny, a każdy z napojów zawierał dodatkowo 48 mg witaminy C. Badanie zostało zaprojektowane w celu zweryfikowania skuteczności suplementacja żelatyny wzbogacanej witaminą C w kontekście syntezy kolagenu.
Okazało się, że suplementacja napoju zawierającego żelatynę prowadzi skutecznie do zwiększenia stężenia w krwiobiegu aminokwasów, takich jak: glicyna, prolina, hydroksyprolina oraz hydroksylizyna, przy czym szczytowe wartości obserwowane były 60 minut po konsumpcji suplementu zawierającego 15 g żelatyny. Co więcej, spożywanie 15 g żelatyny skutkowało 2. krotnie wyższą koncentracją tzw. PINP (N-końcowy propeptyd prokolagenu typu I, wskaźnika syntezy kolagenu) we krwi w porównaniu do mniejszej ilości suplementowanej żelatyny oraz placebo, co sugeruje zwiększoną syntezę kolagenu w organizmie
Dodatkowo wyniki badań przeprowadzonych z wykorzystaniem modelu inżynierii tkankowej wykazały, że zwiększona zawartość kolagenu poprawia właściwości mechaniczne stawu w wyniku suplementacji testowanych napojów.
W innym badaniu Farup i wsp. za pomocą inżynierii tkankowej zastosowali model więzadła, gdzie wykazali, że niektóre aminokwasy białka kolagenowego (tj. prolina, hydroksyprolina i hydroksylizyna) w połączeniu z witaminą C mogą wspomagać proces syntezy kolagenu. Źródłem aminokwasów o których mowa, włączając w to prolinę, lizynę, hydroksylizynę oraz hydroksyprolinę, jest żelatyna wytwarzana ze ścięgien i więzadeł krów.
Podsumowując, dodatek żelatyny do schematu treningowego uwzględniającego ćwiczenia o podobnym wzorcu uwzględnionym w badaniu skutkuje wzmożoną syntezą kolagenu, co z kolei może prowadzić do prewencji kontuzji tkanek miękkich lub wspomagania procesu ich rekonwalescencji.
Elementem, na który warto zwrócić uwagę przy wykorzystywaniu np. suplementacji kolagenem (w postaci tzw. hydrolizatu białka kolagenowego) jest trening fizyczny. Zmniejszona perfuzja tkanek (przepływ krwi przez tkanki) tj. ścięgna, czy więzadła jest czynnikiem ograniczającym proces gojenia się ran. Tak więc trend badań wskazuje na współistnienie treningu fizycznego mogącego usprawnić przepływ i krążenie w stawie.
W przypadku ścięgien stwierdza się, ze proces regeneracji tkanek miękkich może być usprawniony w wyniku umiarkowanego obciążenia mechanicznego (ćwiczenia fizyczne). Dzięki aktywności metabolicznej i odpowiedź układu krążenia, lokalny obrót kolagenu w miejscu uszkodzenia może być usprawniony. Zależy to w szczególności od rodzaju kolagenu oraz częściowo od stopnia syntezy kolagenu netto. Synteza kolagenu w ścięgnach zwiększa się podczas rehabilitacji z wyniku ucisku mechanicznego na tkanki. Więzadła oraz ścięgna cechują się ograniczonym przepływem krwi, dlatego składniki odżywcze dostarczane są do nich wskutek zwiększonego przepływu płynów. Mechanizm ten można porównać do wyciśniętej gąbki włożonej do wody. W kontakcie z wodą gąbka natychmiast zwiększa swoją objętość, wypełniając się płynem. Podobnie wygląda sprawa z tkankami miękkimi. Pod wpływem obciążenia znajdujące się w nich płyny są „wyciskane”, a w chwili odpoczynku płyny są „zasysane” z powrotem.
Ponieważ przepływ krwi do ścięgien nieaktywnych jest ograniczony, uważa się, że dostarczanie składników odżywczych do ścięgien po wykonaniu wysiłku jest względnie niska. To sugeruje, że każda interwencja żywieniowa, która ma bezpośrednio skierować się do konkretnego ścięgna / więzadła, musi mieć miejsce przed ćwiczeniami.
Suplementacja w kontuzji
W celu zmniejszenia ryzyka kontuzji lub powrotu po kontuzji (ang. return to play) warto spożyć miarkę hydrolizatu białka kolagenowego (ok. 10-15g) około godziny przed treningiem. Dobrym wyborem będzie skorzystanie z produktów wzbogaconych umiarkowanymi dawkami witaminy C (40-80mg).
Trening zapobiegający kontuzjom
Rozważ włączenie sesji treningowej ukierunkowanej na grupę mięśni i tkanek, które będą zaangażowane w ćwiczeniach docelowych. Zainicjuje to produkcję kolagenu. Np. w grupie biegaczy jest to ścięgno Achillesa i więzadło rzepki. Zaleca się wykonywanie takich ćwiczeń kilka godzin przed i po treningu.
Na przykład biegacze wykonają sesję, aby skierować się do ścięgien, ścięgien Achillesa i rzepki, podczas gdy gracze baseballu skierowali ćwiczenia na ramię rzucające. Ćwiczenia te można wykonywać z lekką wagą i używać w ograniczonym zakresie ruchu, jeśli jest to konieczne.
„Sesję zdrowia tkanki łącznej” należy wykonać 6 godzin przed lub po każdym innym treningu.
Źródła:
1. Paxton JZ., Grover LM., Baar K.: Engineering an in vitro model of a functional ligament from bone to bone. Tissue Eng Part A. 2010 Nov;16(11):3515-25
2. Shaw G. i wsp.; 2017, Vitamin C-enriched gelatin supplementation before intermittent activity augments collagen synthesis. Am J Clin Nutr.;105(1):136-143.
____________________
Autor: Łukasz Jaśkiewicz
Potrzebujesz fachowej porady lub informacji na temat Twojego zamówienia?
