Adaptogeny to substancje niezwykle uniwersalne, których działanie ma pomóc organizmowi zwiększyć nie tylko siły witalne, poprawić samopoczucie, ale również wspierać walkę z wieloma chorobami czy poprawiać wyniki sportowe! Najlepsze adaptogeny powinny zawierać standaryzowane ekstrakty, które wpływają na skuteczność ich działania. Jaki adaptogen warto kupić i jakie są najlepsze adaptogeny na rynku? Tego dowiecie się z aktualnego rankingu adaptogenów 2023!

  

1. Rhodiola

2. Ashwagandha

3. Gotu Kola

4. Bacopa Monnieri

5. Ginkgo Biloba

6. Maca

7. Panax ginseng

8. American ginseng

9. Eleuthero

  

Wysokiej jakości adaptogeny działają wielopłaszczyznowo na ludzki organizm sprawiając, że wykazują one bogate spektrum działania – poprawiają zdrowie i funkcję mózgu, serca, układu mięśniowego oraz wielu innych tkanek. Adaptogeny od tysięcy lat stosuje się jako element wsparcia wielu schorzeń (w walce z chorobami) oraz coraz częściej jako wsparcie regeneracji i procesu treningowego.

Najlepsze adaptogeny wykazują niezwykle skuteczne działanie – od poprawy nastroju i samopoczucia, przez poprawę jakości snu, zdrowia metabolicznego po zdolności wysiłkowe, długowieczność czy redukcję stanów lękowych. Adaptogeny mają poprawiać adaptacje organizmu do walki z negatywnymi skutkami zmęczenia, stresu, lęków, chorób oraz chronić nas przed negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego. Adaptogeny to naturalne substancje ziołowe wpływające na procesy homeostazy, które z roku na rok zyskują coraz większą popularność i uznanie. Zobaczcie jakie adaptogeny są najlepsze i zajęły czołowe pozycje w naszym rankingu najlepszych adaptogenów w 2023 roku!

   

1. Rhodiola rosea

Nasza ocena: 9.6 / 10

Różeniec górski (Rhodiola Rosea) to jeden z najlepiej przebadanych adaptogenów na świecie. Jego działanie adaptogenne wynika z połączenia kilku mechanizmów działania. Jest to doskonałe zioło wpływające na zmniejszenie zmęczenia  oraz poprawę sił witalnych organizmu. Suplementy z Różeńcem górskim wpływają na zmniejszenie negatywnych skutków stresu fizycznego i psychicznego, wspierają odporność oraz pomagają walczyć z negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego.

Rhodiola zawiera m.in. salidrozyd oraz rozawinę, które wpływają na wspomniane działanie adaptogenne. Właściwości tego zioła pomagają również organizmowi w zwalczaniu stanów zapalnych oraz mogą działać przeciwdepresyjnie niwelując destrukcyjne działanie kortyzolu na organizm.

Stosowanie Rhodiola Rosea może przynieść również wiele korzyści związanych ze zwalczaniem negatywnych skutków chorób i postępującego wieku. Efekty suplementacji Różeńcem górskim mogą obejmować także wpływ na procesy związane ze starzeniem się, wpływając na długowieczność! Zalety działania Różeńca górskiego zauważają osoby z chorobami serca, chorobami płuc oraz chorobami związanymi z wiekiem i demencją (choroba Alzheimera, choroba Parkinsona).

Rhodiola rosea w sporcie może przynosić wiele korzyści poprawiając sportowy ‘performance’. Zioło pomaga w treningach wytrzymałościowych (obniża subiektywne zmęczenie), może poprawiać moc i siłę w sportach siłowych oraz siłowo-wytrzymałościowych. Dawkowanie Rhodiola rosea najczęściej obejmuje ilości 400 – 800 mg / dzień.

Kupując Różeniec górski warto szukać standaryzowanych ekstraktów Rhodiola rosea.

  

2. Ashwagandha

Nasza ocena: 9.3 / 10

Kolejne zioło o działaniu adaptogennym to Ashwahgandha (Witania somnifera). Okazuje się, że jej stosowanie wynika nie tylko z mody, ale jest wynikiem obecności w niej  niezwykle skutecznych składników tj. witanolidy (zawiera także liczne flawonoidy, steroidy czy glikozydy i alkaloidy). Składniki znajdujące się w korzeniu Ashwagandhy obejmują szereg różnych substancji aktywnych, ale to właśnie witanolidy w Ashwagandzie wpływają za szereg pozytywnych właściwości tego zioła. Zioło ajurwedyjskie ma działanie poprawiające odporność organizmu na stres oraz zmęczenie. Przede wszystkim działanie Ashwagandhy zauważalne może być w sytuacjach stresu, gdzie jej działanie przeciwstresowe, przeciwlękowe może również nie tylko poprawić nastrój, ale również pomóc przy problemach ze snem. Stosowanie suplementów z Ashwagandhą może pomóc zmniejszyć negatywne skutki stresu wpływając na obniżenie poziomu kortyzolu (wpływ na oś podzwgórze-przysadka-nadnercza).

Cennym surowcem ze standaryzacją jest wyciąg z Ashwagandhy zawierający powyżej 5% witanolidów oznaczany akronimem KSM-66 Ashwagandha. Wysokiej jakości surowiec sprawia, że najlepsze produkty z Ashwagandhą bardzo skutecznie wspierają mózg, serce i układ mięśniowy. Zalety działania Ashwagandhy są obserwowane nie tylko w sporcie, ale również w sytuacjach związanych z obniżeniem nastroju, chorobami związanymi z wiekiem (wcześniejsza demencja), leczeniem chorób przebiegających z wyniszczeniem i spadkiem masy ciała, przy rehabilitacji osób po przebytym leczeniu szpitalnym oraz innych.

Ashwagandha, a stres? Pomimo, że korzeń Ashwagandhy może pozytywnie działać na na nastrój i dobre samopoczucie, warto pamiętać, że Ashwagandha poprawia regenerację i funkcję układu odpornościowego. Pozytywne działanie obserwuje się także w obszarze funkcji poznawczych oraz płodności i poprawy jakości snu. Ashwaganhę stosuje się również w celu podniesienia poziomu naturalnego testosteronu. Dobrym pomysłem dla wielu osób jest połączenie Ashwagandhy z innymi suplementami – również o działaniu adaptogennym np. Rhodiola rosea (zobacz artykuł „Czy Rhodiolę można łączyć z Ashwagandhą” Czytaj więcej!. Ashwagandhę powinno stosować się długoterminowo, np. w dawkach 300 – 600 mg dziennie

Suplementacja obejmować może także wyższe dawki Ashwagandhy rzędu 600 – 900 mg w okresie najintensywniejszych treningów. 

  

3. Gotu Kola

Nasza ocena: 8.7 / 10

Suplementy zawierające zioła ajurwedyjskie są niezwykle cenne składniki o działaniu adaptogenym.

(Centella Asiatica; Brahmi) od tysięcy lat stosowana była w Chinach jako środek poprawiający pamięć i koncentrację (funkcje poznawcze). Warto pamiętać, że określenie „Brahmi” może dotyczyć także połączenia 2 ziół – Gotu cola i Bacopa monnieri (Bakopa drobnolistna). Suplementacja Gotu cola może poprawiać także nastrój czy inne procesy związane z pamięcią i długowiecznością – jest to możliwe dzięki poprawie funkcji wzrostu neuronów (aktywowana jest kinaza MAPK, co wiąże się z działaniem na BDNF – czynnik wzrostu neuronów pochodzenia mózgowego). Suplementacja Gotu cola poprawia nie tylko regenerację u sportowców, lecz także poprawia funkcje układu krążenia. Dzięki poprawie przepływu i krążenia krwi nie tylko zmniejsza ryzyko chorób sercowo- naczyniowych, ale także poprawia ukrwienie skóry wspierając proces gojenia się ran (wpływa także na enzymy związane  kolagenem – patrz „poprawa jędrności skóry”). Jej korzyści obejmują także wsparcie leczenia trądziku, wyprysków, oparzeń.

Najlepsze odżywki zawierające Gotu cola powinny zawierać standaryzowany ekstrakt Gotu cola. W Gotu cola znajduje się m.in. wiele glikozydów, flawonoidów i saponin. To właśnie składniki – kwas azjatycki (zawiera asiatiocosid), kwas madekasowy (zawiera madekasozyd, asiatikozyd, centellozyd), braminozyd głównymi substancjami bioaktywnymi. Jako ciekawostkę warto dodać, że Gotu cola może zawierać ginsenozydy (ale rodzaj nieobecny w innych rodzajach zeń-szenia).

Suplementy  z Gotu cola zawierają najczęściej ok. 500 mg ekstraktu i stosowane są 1-3 / dzień.

  

4. Bacopa Monnieri

Nasza ocena: 7.5 / 10

Bacopa monnieri przeszło od 5000 lat stosuje się w medycynie indyjskiejAjurwedzie. Bacopa wspiera zdrowie mózgu dzięki wpływowi na komórki nerwowe mózgu i neuroprzekaźniki (poprawa nastroju, samopoczucia), ale także wpływa na zmniejszenie wydzielania kortyzolu oraz wyczerpanie dopaminy i serotoniny podczas przewlekłego stresu (może działać przeciwlękowo i przeciwdepresyjnie). Dzięki suplementacji Bacopa monnieri notuje się lepszy przepływ krwi (m.in. przez mózg), co wykorzystuje się także jako element wspierania terapii chorób z problemami z pamięcią – wczesną demencją (czy w chorobach tj. Alzheimer czy choroba Parkinsona).  Adaptogen Bacopa monnieri może współdziałać z różnymi układami w mózgu (układem cholinergicznym, układem związanym z serotoniną czy przekaźnictwem neuronalnym i wzrostem komórek mózgu). 

Bakopę drobnolistną warto łączyć także z innymi adaptogenami w celu wzmocnienia efektu. Korzyści z suplementacji Bacopa monnieri można zaobserwować również dzięki połączeniu Bacopa monnieri z kofeiną. Pamiętajmy, że zioło to również podobnie jak inne adaptogeny wykazuje szerokie i silne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne (szczególnie z koenzymem Q10).

Jak suplementować Bacopa monnieri – najlepiej ok. 300 mg dziennie wzwyż.

   

5. Ginkgo biloba

Nasza ocena: 7.2 / 10

Zioło niezwykle cenne ze względu na swoje liczne właściwości związane z poprawą pamięci i koncentracji i szeroko pojętego zdrowia mózgu! Występujące w suplementach najlepsze adaptogeny powinny wpływać pozytywnie nie tylko na mózg, ale również serce, układ odpornościowy, zmniejszać destrukcyjne skutki działania przewlekłego stresu na organizm oraz wykazywać silne działanie antyoksydacyjne. Te wzajemne działania łączy ze sobą właśnie adaptogen Ginkgo biloba znany jako Miłorząb japoński.

Pomimo, że Bacopa monnieri zawiera wiele cennych substancji, to za jej szeroki efekt promujący funkcje poznawcze uważa się bakozydy – np. bakozyd A, bakozyd B oraz liczne fitosterole i flawonoidy. Zioło to może potencjalnie zmniejszać odkładanie się neurotoksycznego białka w mózgu – amyloidu beta. Suplementacja Ginkgo biloba może znacznie poprawić przepływy krwi, dzięki czemu korzyści odnoszą osoby starsze, osoby pracujące i uczące się czy sportowcy, którzy poza wzmocnieniem regeneracji szukają także wsparcia koncentracji uwagi i sprawności pracy mózgu. Miłorząb może także działać uspokajająco i przeciwdepresyjnie oraz wspierać procesu dobrego snu. Suplementacja Ginkgo biloba może przynieść wiele korzyści dla osób chcących poprawić szeroko pojętą regenerację oraz zdrowie serca (żeń-szeń poprawia krążenia, zmniejsza ryzyko udaru i zawału serca) oraz pomaga zachować wysoką sprawność poznawczą.

Najczęściej Ginkgo biloba stosuje się w dawkach rzędu 60 – 240 mg dziennie.

 

6. Maca

Nasza ocena: 7.0 / 10

Maca znana jako peruwiański żeń-szeńLeipidum meyenii (dzika Maca) czy Lepidium peruvianum (Maca uprawna). Działanie korzenia Maca sprowadza się nie tylko do wsparcia poprawy regeneracji czy nastroju, ale także wsparcia zdrowia seksualnego (nazywana „naturalną viagrą” ze względu na wpływu na męską płodność czy libido. Pozytywne działania Maca przypisuje się zawartym w niej substancjom (najczęściej to imidazol, hydantoina i tiohydantoina, glukozynolany czy meyenina.

Suplementy zawierające Maca wspiera również na regenerację sportowców wzmacniając gospodarkę antyoksydacyjną, zmniejszając stany zapalne. Wykorzystuje się ją także jako dodatek stosowany w celu naturalnego podniesienia poziomu testosteronu, w okresie budowania siły czy masy mięśniowej.

Dobra Maca powinna zawierać min. 300 – 500 mg ekstraktu z korzenia Maca (suplementacja najczęściej wynosi 500 – 1000 mg dziennie).

   

7. Panax ginseng

Nasza ocena: 6.8 / 10

Żeń-szeń panax (żeń-szeń właściwy; azjatycki) to nic innego jak niezwykle cenne zioło o potężnym potencjalne adaptogennym. Suplementacja Panax ginseng wzmacnia siły witalne, wpływa na procesy związane z pamięcią i koncentracją oraz zmniejsza negatywne skutki stresu oksydacyjnego.

Żeń-szeń określa się także suplementem długowieczności dzięki jego licznym właściwościom antyoksydacyjnym , przeciwzapalnym i wpływem na procesy neurogenezy.  Wielokierunkowe działanie żeń-szenia sprawia, że jest to zioło o niezwykle prozdrowotnym działaniu (żeń-szeń określa się „korzeniem życia”). Żeń-szeń zawiera m.in. ginsenozydy odpowiedzialne za szerokie spektrum jego działania. Zalicza się do tego nie tylko wsparcie działania antyoksydacyjnego, ale również silne działanie przeciwzapalne, pozytywny wpływ na zdrowie mózgu i potencjał ochronny względem serca i naczyń.

Żeń-szeń Panax wykorzystuje się również jako element wsparcia w terapii walki z nowotworami oraz wsparcie zdrowia metabolicznego (wpływ na redukcję „złego cholesterolu” LDL oraz podwyższenie „dobrego cholesterolu” HDL). Panax ginseng poprawia również w znacznym stopniu przepływ krwi w organizmie. Wiele osób starszych korzysta z żeń-szenia po zabiegach operacyjnych celem poprawy funkcji układu mięśniowego (wzrostu utraconej masy mięśniowej i poziomu siły). Ze względu na rosnące znaczenie elementu tj. prehabilitacja – suplement ten zyskuje na popularności wśród lekarzy chcących wesprzeć zdrowie pacjentów na długi czas przed operacjami. Prehabiltacja wiąże się z lepszymi rokowaniami dotyczącym zdrowia pacjentów (wpływ na masę i siłę mięśni, układ odpornościowy, ogólne odżywienie tkanek organizmu). Żeń szeń dobrze sprawdza się  w walce ze stresem oraz wpływa pośrednio na jakość życia wielu osób starszych. Ze względu na liczne korzyści Panax ginseng z powodzeniem w suplementacji stosują od dziesiątek lat również sportowcy.

Panax ginseng suplementuje się najczęściej w ilości 500 – 1000 mg dziennie.

  

8. American ginseng

Nasza ocena: 6.6 / 10

Jest to zioło adaptogenne z regionów Ameryki i Azji dostępne jako suplement zawierający podobnie jak inne żeń-szenie – tzw. ginsenozydy. Warto dodać, że ginsenozyd Rf jest bardziej charakterystyczny dla żeń-szenia azjatyckiego (Panax), zaś ginsenozyd p-F11 dla żeń-szenia amerykańskiego (tytułowy American). W zależności od rodzaju ginsenozydów (jest ich powyżej 20) zioło to może wykazywać bardzo szerokie działanie (żeń-szeń określa się także jako „wszechlek”). 

Dobre adaptogeny (suplementy zawierające żeń-szeń) powinny zawierać standaryzowane ekstrakty żeń-szenia. Daje to pewność jakości żeń-szenia co przekłada się na jego prozdrowotne działanie i skuteczność żeń-szenia. Amerykańska odmiana żeń szenia należy do 3 z 11 najpowszechniej stosowanych rodzajów żeń-szenia na świecie.

Saponiny z grupy glikozydów (wspomniane ginsenozydy) poza ogólnym działaniem poprawiającym witalność, przepływ krwi, odporność, funkcje seksualne, procesu pamięci czy procesy walki ze stresem oksydacyjnym wykazują również działanie związane ze zdrowiem metabolicznym. Okazuje się, że American ginseng ma także wpływ przeciwcukrzycowy, wspiera wrażliwość na insulinę czy może wykazywać silne działanie przeciwzapalne.

Żeń-szeń amerykański (Panax quinquefolium L.) może zmniejszać u osób starszych symptomy chorób związanych z procesami pamięci – np. choroby Alzheimera czy Parkinsona. Wspiera funkcjonowanie naczyń krwionośnych, czy nawet… zmniejszać negatywne skutki menopauzy u kobiet.

Zalecane dawkowanie to 2-3 kapsułki dziennie (w zależności od stężenia kapsułki)

  

9. Eleuthero

Nasza ocena: 6.4 / 10

Eleuterokok kolczasty nazywany żeń-szeniem syberyjskim jest w działaniu podobny do odmian innych zeń-szenia. Jego wpływ obejmuje ważne zdrowie naczyń, wpływ na redukcję cholesterolu czy wsparcie walki z cukrzycą. Poza tym działa antyoksydacyjnie, wspiera zdrowie seksualne i liczne procesy związane ze zdrowiem mózgu w tym funkcje kognitywne. Potencjał przeciwstarzeniowy sprawia, że jest to suplement niezwykle popularny wśród osób starszych, kobiet oraz sportowców. Zioło to posiada również potencjał przeciwlękowy i przecidepresyjny.

Zalecane dawkowanie to 2-3 kapsułki dziennie (w zależności od stężenia kapsułki)