0,00 zł
Brak produktów w koszyku.
Najpopularniejsze artykuły
Estrogeny często wymieniane są jako dominujące żeńskie hormony płciowe (jako grupa związków). Produkowany jest przez jajniki, nadnercza, ale także przez tkankę tłuszczową. Okazuje się, że hormon ten produkuje również organizm mężczyzny, ale w znacznie mniejszych ilościach. Za jakie procesy odpowiada estrogen i w jaki sposób zmieniający się jego poziom wpływa na ludzki organizm? Zapraszamy po garść informacji o estrogenie!
‘
W artykule:
Funkcje estrogenów
Prawidłowy poziom estrogenów
Skutki spadku estrogenu
Nadmiar estrogenu w organizmie
Jak obniżyć wysoki poziom estrogenu?
Estrogen a tkanka kostna
Estrogen a zdrowie serca i naczyń
Estrogen a nowotwory
Fitoestrogeny naśladujące estrogen
Estrogen i podatność na kontuzje
Estrogen zwiększa utlenianie tłuszczów!
Hormonalna terapia zastępcza
Estrogen (17 beta-estradiol) pełni w organizmie różnorodne funkcje. Jest to przede wszystkim żeński hormon płciowy wpływający na funkcje reprodukcyjne u kobiet oraz mężczyzn. Estrogeny wraz z progesteronem biorą udział w utrzymaniu ciąży oraz uczestniczą w rozwoju wtórnych cech płciowych kobiet. Hormon jakim jest estrogen wpływa na dystrybucję tkanki tłuszczowej oraz kształt sylwetki. Jego działanie wiąże się także z układem sercowo-naczyniowym, neuroendokrynnym, kostno-stawowym czy odpornościowym.
Gospodarka estrogenowa wiąże się również z problemami niepłodności, osteoporozą, toczniem, endometriozą, mięśniakami macicy, otyłością i nowotworami. Coraz więcej również notuje się zespołów PCOS, ginekomastii, raka jajników i raka piersi. Gospodarka estrogenu może również obejmować zdrowie poznawcze i seksualne. Stopniowy wzrost czynników prozapalnych życia codziennego może podnosić poziom estrogenu wywołując „dominację estrogenu”, a to z kolei stymuluje receptory estrogenowe (ERα i ERβ). Dochodzi wówczas do uszkodzeń tkanek i chorób autoimmunologicznych czy nowotworów.
Inne funkcje estrogenów obejmują:
– wpływ na metabolizm jelitowy wapnia (Ca),
– działanie hamujące wydzielanie łoju,
– wpływ na poziom cholesterolu LDL,
– wpływ na gospodarkę wodną (skłonności do zatrzymania wody).
Prawidłowy poziom estrogenów zależy od diety, aktywności fizycznej, stresu. Wskazaniem do jego zbadania i skontrolowania może być:
– podejrzenie bezpłodności i trudności z zajściem w ciążę,
– podejrzenie nowotworów jajnika oraz przerostu nadnerczy,
– zaburzenie funkcji osi podwzgórze-przysadka-gonady,
– zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz opóźnione dojrzewanie płciowe,
– krwawienia z dróg rodnych,
– osteoporoza,
– zaburzenia masy ciała, nagłe zmiany skórne.
Estrogeny, czyli hormony steroidowe tj. estron, estriol i estradiol spełniają inne funkcje i mają inne wartości we krwi. Pamiętajmy, że w czasie ciąży wytwarzany jest także… estetrol.
Inną cenną informacją jest to, że formy estrogenów pochodzą z cholesterolu. U kobiet estrogeny produkowane są w jajnikach oraz tkance tłuszczowej, łożysku, mózgu czy kościach (u mężczyzn wytwarzane są w korze nadnerczy i jądrach).
Normy estradiolu:
– faza pęcherzykowa wynosi ok. 84 do 970 pg/ml
– owulacja od 13 – 330 pg/ml,
– faza lutealna 73 – 200 pg/ml
– po menopauzie 20 – 30 pg/ml
– mężczyźni 11,2 – 50,4 pg/ml
Normy estronu: okres rozrodczy 17 – 200 ng/l; okres po menopauzie 7 – 40 ng/l
Normy estriolu: < 80 ng/l
Spadek estrogenu może wpływać na obniżenie nastroju oraz spadek libido. W wyniku spadku estrogenu dochodzi również do pogorszenia metabolizmu kości oraz wzrasta ryzyko osteoporozy. Szczególnie okres menopauzy to okres zmian w życiu kobiety. Spadek estrogenu obserwuje się u sportsmenek (szczególnie poddanych treningom wytrzymałościowym), w anoreksji, przy stanach niedoczynności przysadki oraz jajników, w przypadku PCOS oraz w zespole Turnera, itd.).
Zbyt wysoki poziom estrogenów może powodować stan nazywany hiperestrogenizmem, co prowadzi do zaburzeń cyklu miesiączkowego. Estrogen wpływa na zmianę perystaltyki jelit, może powodować reperkusje żołądkowo-jelitowe, powodowanie wzdęć czy uczucia puchnięcia i wzrost masy ciała. W tym okresie pojawia się również nadwrażliwość piersi, bóle głowy. Zaburzenie estrogenowe i jego wzrost może również wpływać na odczucie zmęczenia i zaburzenia koncentracji.
Problem z wysokim poziomem estrogenów może wynikać ze zbyt dużej ilości tkanki tłuszczowej i złych nawyków żywieniowych. Praktycznie zbyt duża ilość cukru w diecie, niska ilość błonnika, duża ilość kalorii, produktów przetworzonych, brak higieny snu to jedne z głównych czynników które mogą powodować problemy z nadmiarem estrogenu w organizmie. Bardzo ważny jest styl życia, w którym pojawia się regularna aktywność fizyczna i regeneracja! Wysoki poziom estrogenu wynikać może z wielu problemów, stąd warto wybrać się do specjalisty celem odpowiedniej diagnostyki.
Niski poziom estrogenu (hipoestrogenizm) może prowadzić nie tylko do braku miesiączki, ale także prowadzić do osteopenii czy osteoporozy. Niski estrogen skutkuje słabą przebudową kości oraz zwiększa ryzyko tzw. złamań stresowych. Na poziomie komórkowym w kościach estrogen hamuje różnicowanie osteoklastów, zmniejszając ich liczbę i zmniejszając ilość aktywnych jednostek przebudowy.
U kobiet estrogeny wspierają ściany naczyń krwionośnych oraz poprawiają krzepliwość krwi. W organizmie kobiety estrogen może zwiększać poziom „dobrego” cholesterolu (HDL), obniżać poziom „złego” cholesterolu (LDL, poprawiać przepływ krwi w naczyniach. Sugeruje się, że hormon ten spadając z wiekiem, już po menopauzie może zwiększyć ryzyko chorób serca. Wcześniej jest czynnikiem prewencyjnym tych chorób.
Okazuje się, że to właśnie wysoki poziom estrogenów może przyczyniać się do zwiększonego ryzyka nowotworu piersi, jajników czy macicy. Jak się okazuje w przypadku płodności ten hormon wraz z progesteronem odgrywa dużą rolę w przetrwaniu, warunkując posiadanie potomstwa, ale już przy zbyt wysokim poziomie może pojawiać się niebezpieczeństwo.
Związki zawarte w roślinach (np. warzywach krzyżowych) mogą wpływać na regulację poziomu estrogenów. Fitoestrogeny są to swojego rodzaju fitozwiązki działające podobnie do estrogenów, ale stanowią tylko do 2% siły działania w porównaniu do 17-beta-estradiolu. Do tej pory znane są 2 typy receptorów (α i β), które są zlokalizowane w różnych tkankach pełniąc różne funkcje:
Receptory α – leżą w zrębie jajników, endometrium macicy
Receptory β – leżą w kościach, mózgu, jelitach, naczyniach, płucach
Jeśli chcemy podnieść poziom estrogenów, warto zadbać o właściwą dietę, która powinna być bogata w fitoestrogeny i zawierać m.in. warzywa (brokuły, brukselka, kapusta, kalafior, rośliny strączkowe), ziarna nasion i owoce (winogrona, jabłka, cytrusy, gruszki, czarna porzeczka).
Więcej na temat fitoestrogenów przeczytasz tutaj
Estrogen ma wpływ na tkankę łączną kobiet, przez co kobiety mogą być bardziej podatne na urazy (szczególnie stawów kolanowych w sporcie). Dzieje się tak szczególnie w przypadku ACL – więzadła krzyżowego przedniego, gdzie w wyniku zmniejszonej sztywności ścięgien i działania estrogenu dochodzić może do wiotkości ścięgna i jego naderwania / zerwania. Brak odpowiedniego usztywnienia wywołuje brak kontroli ruchu stawu i kontuzje. Stężenie 17β-estradiolu wzrasta od 5 pg/ml we wczesnej fazie folikularnej do szczytu 200-500 pg/ml tuż przed owulacją. Tak więc w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego – kobiety mogą być bardziej podatne na kontuzje.
17-β-estradiol może zwiększać aktywność enzymów w szlakach utleniania tłuszczów (np. transferazy karnitynowo-palmitoilo-1 (CPT-1). Rolą CPT-1 jest przeniesienie tłuszczowej grupy acylowej z CoA do karnityny po cytozolowej stronie błony wewnętrznej. Wzmocnienie tego szlaku pozwala na większe utlenianie kwasów tłuszczowych w mięśniach szkieletowych. Stąd od lat w dietetyce pojawia się pytanie, „czy dieta ma płeć”? W takim wypadku więc w zależności od rodzaju czy intensywności treningu, dieta mogłaby się zmieniać.
Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) odnosi się do uzupełniającego leczenia kobiet samym estrogenem lub w połączeniu z innymi hormonami płciowymi, (m.in. progestagenami) w przypadku okresu około i pomenopauzalnego (co ogranicza ilość epizodów uderzeń gorąca) oraz rozwój osteoporozy. W ostatnich latach HTZ krytykuje się ze względu na związek z zwiększeniem ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych, raka piersi i endometrium, czy także incydentów zakrzepowo-zatorowych.
Ciekawy tytuł pracy Seema Patela z 2018 roku z czasopisma Biomedycyna i Farmakoterapia pt.: „Estrogen: Zło konieczne dla ludzkiego zdrowia i sposoby na jego ujarzmienie” skłania nas do krótkiej refleksji… Estrogen jest kobietom potrzebny, ale jego wysoki poziom może on negatywnie wpływać na pewne procesy. W niektórych momentach warto starać się zmniejszać negatywne skutki jego braku. Z pomocą mogą przyjść fitoestrogeny, substancje żywieniowe i suplementacyjne łagodzące skutki menopauzy. Należy jednak przede wszystkim dbać o siebie i zwrócić uwagę na regenerację i profilaktykę zdrowotną (kobiety, warto się badać). Estrogeny bowiem pozytywnie wpływają na zdrowie układu nerwowego, funkcje poznawcze, kości i mózg, ale nie tylko.
Źródła
Hamilton KJ, Hewitt SC, Arao Y, Korach KS. Estrogen Hormone Biology. Curr Top Dev Biol. 2017;125:109-146. doi: 10.1016/bs.ctdb.2016.12.005
Patel S, Homaei A, Raju AB, Meher BR. Estrogen: The necessary evil for human health, and ways to tame it. Biomed Pharmacother. 2018 Jun;102:403-411
Potrzebujesz fachowej porady lub informacji na temat Twojego zamówienia?
