L-karnityna
L-karnityna jest organicznym związkiem chemicznym naturalnie występującym w organizmie człowieka. Jej nazwa wzięła się stąd, że otrzymano ją po raz pierwszy poprzez wyizolowanie z mięśni (łac. carnis – mięso). Od lat panuje powszechne przekonanie, że L-karnityna działa jako spalacz tłuszczu – jest to mylny wniosek wyciągnięty na podstawie błędnej interpretacji badań.
Ma natomiast szereg innych, pozytywnych działań wartych zainteresowania. Jest syntezowana naturalnie w ludzkim organizmie w ograniczonym stopniu, a lwią część naszego zapotrzebowania na nią dostarczamy z pożywieniem, głównie z mięsem, pokarmy pochodzenia roślinnego zawierają śladowe jej ilości.
Działanie lipolityczne – hit czy mit?
L-karnityna transportuje trójglicerydy do mitochondriów, które przez co umożliwia lipolizę, czyli proces, który nazywamy spalaniem tłuszczu. Nie ma natomiast dowodów na to, że jej oralna suplementacja wspomaga utlenianie tłuszczu u osób, które nie mają jej znaczących niedoborów(1).
Karnityna nie działa?
L-karnityna działa i to na wiele sposobów.
-
Pomaga zredukować potreningowe uszkodzenia tkanek i obolałość mięśniową (DOMS) (1)
-
Redukuje akumulację kwasu mlekowego podczas wysiłków anaerobowego i aerobowego co przekłada się na wzrost możliwości treningowych (1)
-
Działa neuroprotekcyjnie (2)
-
Polepsza jakość nasienia i ruchliwość plemników (3)
-
Poprawienie funkcji poznawczych i zmniejszenie odczuwalnego zmęczenia, szczególnie u osób z zaburzeniami w tym zakresie (4,5)
Dla kogo jest karnityna?
Warto rozważyć suplementację L-karnityną szczególnie w przypadku wegetarian i wegan oraz osób starszych – kiedy endogenna synteza lub podawanie karnityny z pożywieniem są niewystarczające. Suplementacja jest też dobrym pomysłem w przypadku osób chcących poprawić swoje możliwości treningowe, szczególnie w przypadku sportów wytrzymałościowych.
Dla poprawy funkcjonowania mózgu i działania neuroprotekcyjnego bardziej optymalna będzie suplementacja acetyl-L-karnityną, która bardziej wydajnie dostaje się do mózgu.
Bibliografia
(1): Cerretelli, P.; Marconi, C. (1990). L-Carnitine Supplementation in Humans. The Effects on Physical Performance. International Journal of Sports Medicine, 11(1), 1–14. doi:10.1055/s-2007-1024754
(2) Moon-Jung Goo; Seul Min Choi; Soon-Hoe Kim; Byoung Ok Ahn (2012). Protective effects of acetyl-L-carnitine on neurodegenarative changes in chronic cerebral ischemia models and learning-memory impairment in aged rats. , 35(1), 145–154. doi:10.1007/s12272-012-0116-9
(3) Micic, Sava; Lalic, Natasa; Djordjevic, Dejan; Bojanic, Nebojsa; Bogavac‐Stanojevic, Natasa; Busetto, Gian Maria; Virmani, Ashraf; Agarwal, Ashok (2019). Double‐blind, randomised, placebo‐controlled trial on the effect of L‐carnitine and L‐acetylcarnitine on sperm parameters in men with idiopathic oligoasthenozoospermia. Andrologia, (), e13267–. doi:10.1111/and.13267
(4) Chen, Ning (1996). Cochrane Database of Systematic Reviews (Reviews) || L-carnitine for cognitive enhancement in people without cognitive impairment. , (), –. doi:10.1002/14651858.CD009374.pub3
(5) Badrasawi, Manal; Shahar, Suzana; Abd Manaf, Zahara; Rajab, Nor Fadilah; KAS, Devinder (2016). Efficacy of L-carnitine supplementation on frailty status and its biomarkers, nutritional status, and physical and cognitive function among prefrail older adults: a double-blind, randomized, placebo-controlled clinical trial. Clinical Interventions in Aging, Volume 11(), 1675–1686. doi:10.2147/CIA.S113287
_______________________________
Autor: Szymon Żuk