Na rynku żeli energetycznych mamy co najmniej kilkanaście liczących się marek posiadających w portfolio kilkudziesięciu różnych produktów w postaci żeli. Wiodącymi markami stały się między innymi SiS czy PowerBar - czyli marki o najlepszych opiniach praktyków. W ich składzie uwzględniono szereg nowinek naukowych, co przekłada się na rosnące zadowolenie zawodników.



W artykule:

  • Starcie tytanów – PowerBar vs SiS

  • Żele energetyczne dla sportowców – o czym pamiętać wybierając żel?

  • Jeśli bardziej się pocisz lub jest wyjątkowo gorąco…

  • Żel izotoniczny PowerBar vs SiS

  • Rodzaj węglowodanów w żelu – czy a znaczenie?

  • Szukasz dodatkowej energii – kofeina w żelu i inne dodatki

  • Który żel energetyczny wybrać? Najlepiej przetestuj!



Starcie tytanów – PowerBar vs SiS

Zarówno marka PowerBar jak również marka SiS – Science in Sport są od wielu lat (powstałe kolejno w 1986 i 1992 roku) czołowymi światowymi markami suplementów dla sportowców zaopatrujących zawodników dyscyplin wytrzymałościowych. Produkty tych marek, według wielu doświadczonych praktyków uważane są za najlepsze żele energetyczne na rynku.

Z Powerbar’a i SiS’a korzystają m.in. kolarze, triathloniści, biegacze, ultra maratończycy oraz przedstawiciele innych dyscyplin np. sportowcy zawodów typu ‘adventure’ (rajdy, spływy, kilkudniowe zmagania łączące kilka dyscyplin i umiejętności). Marki produkują również produkty dla innych popularnych dyscyplin sportu. W porównaniu do innych marek, ich portfolio skupia się m.in. na poręcznych żelach i batonach energetycznych, produktach nawadniających (napoje elektrolitowe – izotoniki, hipotoniki) czy inna żywość sportowa (gumy z kofeiną, żelki z kofeiną, itd.).

ŻELE POWERBAR

 

ŻELE SIS

                                                                       

Żele energetyczne dla sportowców – o czym pamiętać wybierając żel?

Jest to bardzo ważne pytanie, ponieważ każda z firm ma dość bogatą ofertę żeli energetycznych i ciężko określić, który żel energetyczny jest najlepszy. Żele różnią się składem, zawartością konkretnych form węglowodanów i ich ilością, dodatkami (kofeina, sód, potas, wapń, magnez, chlorki, witaminy z grupy B, itd.). Bardzo dużo zależy też od smaku żelu energetycznego, ponieważ kwestia smaku jest problematyczna. Można pokusić się o pewne wskazówki związane ze smakiem, o czym jeszcze wspomnimy w dalszej części wpisu.

Niektórzy sportowcy wagę przywiązują także do wielkości żelu sportowego czy dodatku wody poszukując tzw. żeli izotonicznych czy „hydrożeli” (na trasie nie każdy ma dostęp do takiej ilości przystanków nawadniających, co elita mająca dodatkowe punkty nawadniające). Dość częstym problemem w temacie żeli węglowodanowych dla sportowców jest także ryzyko problemów żołądkowych, stąd poszukiwane przez sportowców żele mają różne formy i proporcje węglowodanów.

Ma to zapewnić:

a) zmniejszone ryzyko problemów żołądkowo-jelitowych,

b) lepsze utlenianie (wykorzystanie) węglowodanów zawartych w żelu.

O tym, jak sobie radzić z problemami żołądkowo-jelitowymi podczas zawodów sportowych pisaliśmy tutaj: PROBLEMY ŻOŁĄDKOWO - JELITOWE PODCZAS ZAWODÓW - JAK IM ZAPOBIEC?

Podczas ćwiczeń wytrzymałościowych występuje ryzyko odwodnienia oraz spadku energii i koncentracji. W celu zmniejszenia ryzyka odwodnienia dodaje się elektrolity (najczęściej żele posiadają bardzo zróżnicowane dodatki sodu). Niestety kwestia utraty sodu wraz z potem jest bardzo indywidualna – w litrze potu straty sodu sięgają od 400 mg do >2000 mg!

Żele mogą być uzupełnieniem nie tylko energii (węglowodanów) ale również sodu, w sytuacji kiedy ilość sodu w napoju izotonicznym jest niewystarczająca. W litrze napoju izotonicznego jest najczęściej od 460 do 1150 mg sodu (najczęściej jednak zaledwie 500 mg, stąd przy dużej utracie wody i odwodnieniu należy zwrócić uwagę na podaż dodatkowego źródła sodu).

Jako dodatki energetyzujące dodaje się najczęściej kofeinę w różnych ilościach (a nawet od niedawna dodatki nootropowe). Żele z kofeiną mogą mieć nie tylko różne ilości kofeiny, ale także inny smak (kofeina naturalna jest gorzka, stąd wykorzystuje się specjalne, różne smaki żelu, by nieco zamaskować gorzki posmak żelu energetycznego. Stąd kofeina występuje w połączeniu z naturalnie w naturze lekko gorzkim owocem (np. grejpfrut, gorzka pomarańcza, zielone jabłko, czarna porzeczka, inne smaki) bądź innym dodatkiem – żel o smaku coli lub espresso.



Jeśli bardziej się pocisz lub jest wyjątkowo gorąco…

Wspomnieliśmy o indywidualnym tempie pocenia, stąd warto przejść do konkretów. Ilość sodu w żelach energetycznych wynosi najczęściej od 10 mg do nawet ponad 300 mg! Tak, to duża różnica, bo jeśli wypijesz tylko 330 ml izotonika i spożyjesz 1 żel na godzinę wysiłku dostarczysz od 170 do 820 mg sodu. Oczywiście dalsza część widełek jest bardzo rzadko możliwa do osiągnięcia w praktyce, bo musiałbyś spożyć konkretny żel energetyczny z największą ilością sodu oraz wypić izotonik z największą ilością sodu (a na rynku takich mało, co więcej rzadko kto pije dużo izotonika w godzinę).

Tak więc zakładając, że jeśli utraciłeś w godzinę 700 – 1500 mg sodu, (jest gorąco i możesz tracić go więcej) a dostarczyłeś zaledwie 200 mg… – najzwyczajniej w świecie utracisz zbyt dużo sodu.

Żele Powerbar mają częściej więcej sodu niż SiS, poniżej krótka analiza:

  1. Żel typu „hydrożel” (PowerGel Hydro) smak coli – 300 mg sodu w 67 ml saszetce

  2. Żel klasyczny „C2max dual source carb mix” inne smaki – 210 mg sodu w 41 g saszetce

  3. Żel „C2max dual source carb mix” smak espresso – 206 mg sodu w 41 g saszetce

  4. Powerbar Gel Smoothie – 140 mg sodu w 90 g saszetce (jako „sól” = 350 mg)

Z uwag praktycznych warto zwracać uwagę na oznaczenie „sól” czy „sód” bowiem na niektórych etykietach różnych innych żeli może okazać się, ze producent określa zawartość jako „sól”, a sód jest częścią soli czyli chlorku sodu NaCl (sól = chlorki + sód). Pomimo, że informacja powinna być łatwo wyjaśniona, nie zawsze tak jest lub tego nie wiemy.

W kwestii sodu w żelach SiS, wygląda to następująco:

  1. SiS Go Isotonic Gel (różne smaki) – 10 mg sodu w 60 ml saszetce

  2. SiS Go Isotonic Gel (z kofeiną) – 40 mg sodu w 60 ml saszetce

  3. SiS Beta Fuel Nootropics – 50 mg sodu w 60 ml saszetce

Inne produkty SiS mogą stanowić uzupełnienie sodu w żelu. Należy pamiętać, że praktyka przyjmowania napojów (hipotoniki, izotoniki), żelów, innej żywności również mogą ogółem stanowić dobrą strategię uzupełniającą się niż przyjmowanie jednego źródła węglowodanów (w tym sodu).

Poniżej analiza wybranych produktów SiS oraz ilości sodu:

  1. SiS Beta Fuel Energy Chew 60g (żelek do żucia) – 110 mg sodu w 60 g produktu

  2. SiS Hydro tabletki (bez i z kofeiną) – ok. 100 mg sodu w 1 tabletce (ok. 4,5 g)

Analogicznym produktem dla SiS Hydro tabletki (zawierające kofeinę i nieduży dodatek sodu) jest produkt Powerbar 5 electrolytes – tabletki z elektrolitami i kofeiną. Obydwie formy rozpuszcza się w wodzie. Powerbar zawiera w 1 tabletce ok. 75 mg kofeiny oraz 250 mg sodu (jako „sól” = 630 mg) oraz inne elektrolity. Dostępne smaki z kofeiną to cytryna i różowy grejpfrut.

Żel izotoniczny - PowerBar vs SiS

Zarówno SiS jak i Powerbar, w swojej ofercie posiadają żele izotoniczne. Żel izotoniczny posiada więcej wody. Niektórzy chwalą sobie go ze względu, że jest mniej słodszy, bardziej „wodnisty” i mniej „zaklejający”.

Czy żel izotoniczny trzeba popijać? Pomimo, że żele izotoniczne są mniej skondensowane i produkowane są w oparciu o technologię hydrożelu – można ich nie zapijać, ale… Są sytuacje, gdzie woda się przyda. Kiedy? Jeśli wraz z ogromnym zmęczeniem odczujesz smak inaczej – subiektywnie będzie dla Ciebie słodszy (na skutek ogromnego zmęczenia i zmian percepcji smaku). Kiedy biegniesz i otworzysz żel izotoniczny zapijając go izotonikiem również możesz odczuć przesłodzenie. Wodę warto zawsze mieć w pogotowiu o ile to możliwe.

Zestawienie żeli izotonicznych PowerBar i SiS:

  1. PowerGel Hydro Powerbar – 25 g węglowodanów w 67 ml saszetce

  2. SiS Go Isotonic Gel – 22 g węglowodanów w 60 ml saszetce

  3. SiS Go Isotonic Gel (z kofeiną) – 22 g węglowodanów w 60 ml



Rodzaj węglowodanów w żelu – czy ma znaczenie?

Rodzaj węglowodanów w żelu ma znaczenie nie tylko dla smaku (i skali słodkości) ale również w znaczeniu szybkości utleniania (wykorzystania jako źródło energii ilości wykorzystania energii). Ważny jest również wzajemny stosunek węglowodanów względem siebie. Na przykład żele PowerBar mają opatentowany stosunek węglowodanów 2:1 (system dual carb), który wykorzystuje różne transportery, aby przyczynić się do lepszego wykorzystania energii i zmniejszenia wystąpienia problemów żołądkowo-jelitowych. Stosunek 2:1 oznacza dodane węglowodany tj. glukoza lub jej polimery (maltodekstryna) oraz fruktoza.

Dobra wiadomość jest taka, że żele SiS bazują również na niezłych proporcjach, bo zawierają stosunek 1:0,8 (maltodekstryna:fruktoza), co czyni je również jednymi z lepiej zaprojektowanych żeli na rynku cieszących się bardzo dobra opinią zawodników. Okazuje się bowiem, że nie każdy producent zwraca uwagę na ten stosunek. Zarówno jedna i druga marka zasługuje na szczególną uwagę, gdyż korzysta z aktualnych badań potwierdzających wpływ stosunku odpowiedniej mieszanki węglowodanowej na zmniejszenie ryzyka problemów żołądkowo-jelitowych i lepsze wykorzystanie energii (węglowodanów) zawartych w żelach.



Szukasz dodatkowej energii – kofeina w żelu i inne dodatki

Kofeina to niezwykle popularny dodatek w żelach energetycznych. Jej ilość waha się od około 40 mg do blisko 200 mg w porcji żelu energetycznego. Kofeina w żelu energetycznym stanowi najczęstszy dodatek, zaraz za sodem i innymi elektrolitami czy witaminami z grupy B. Można przyjąć, że to właśnie sód i kofeina stanowią najczęściej dodatki, które znacząco odróżniają od siebie żele energetyczne.

Co więcej – opisywane prze z nas marki od lat zwracają uwagę na zawartość tych 2 dodatków w części swoich produktów. Ze względu na różne tempo utraty sodu i różną tolerancję dawek kofeiny, warto pamiętać by przetestować na treningach różne kombinacje dawki kofeiny i dodatków sodu.

Oto wybrane produkty – żele z kofeiną marki PowerBar i SiS:

  1. SiS Beta Fuel Nootropics – 200 mg kofeiny w 60 ml żelu

  2. SiS Go Isotonic Gel z kofeiną (double espresso) – 150 mg kofeiny w 60 ml żelu

  3. SiS Go Isotonic Gel z kofeiną (cola) – 75 mg kofeiny w 60 ml żelu

Warto wspomnieć, że żel Beta Fuel Nootropics zawiera obecnie największą jednorazową dawkę kofeiny w żelu energetycznym. Posiada również cytykolinę w postaci Cognizin®, która ma stymulować układ nerwowy (aktywując ośrodkowy układ cholinergiczny) poprawiając skupienie i koncentrację. Okazuje się, że ze względu na długotrwały wysiłek fizyczny w praktyce poza lokalnym zmęczeniem mięśniowym (rola węglowodanów) i zmęczeniem układu nerwowego (rola dobrze zbadanej kofeiny) u sportowców pojawia się narastające zmęczenie układu nerwowego, stąd producent teoretycznie zdecydował się wykorzystać cytykolinę, która może wiązać się także z lepszą motywacją i tłumieniem uczucia zmęczenia. Żel zawiera również 1000 mg tauryny czy 200 mg l-teaniny (mogącej zredukować ewentualne drżenie i niepokój jeśli dawka kofeiny będzie za wysoka).

Warte uwagi jest to, że ze względu na dodatek kofeiny producent przygotował dobrze sprawdzający się smak żelu (lemon-lime), który naturalnie naśladuje słodko-kwaskowo-gorzki posmak owocu nie powodując nieprzyjemnego długiego posmaku gorzkiego w ustach. Czyni to smak żelu bardziej zbliżonym smaku naturalnego owocu.

Więcej o cytykolinie pisaliśmy na naszym blogu Strefa Mocy w artykule WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE CYTYKOLINY

Który żel energetyczny wybrać? Najlepiej przetestuj!

Jak się okazuje, na to, który żel energetyczny jest najlepszy wpływa wiele czynników. Co więcej, biorąc pod uwagę wiele zalet marki PowerBar i SiS postawilibyśmy pomiędzy nimi znak równości. Mamy nadzieję, że dostarczyliśmy Ci przydatnych informacji, które pomogą Ci poprawić wyniki sportowe, zmniejszyć ryzyko odwodnienie i spadków energii oraz zmniejszą ryzyko problemów żołądkowo-jelitowych.

Najlepszą wskazówką dotyczącą żeli energetycznych jest ich przetestowanie o wiele wcześniej niż w dniu zawodów (chyba, że priorytet startu jest niski i traktujesz go jako trening swoich jelit). Więcej o żelach przeczytacie również tutaj: https://strefamocy.pl/pl/blog/trening-regeneracja/zel-energetyczny

Pamiętaj, że marki o których wspomnieliśmy mają również specjalne oznaczenia świadczące o tym, że wzięto pod uwagę również redukcję lub eliminację nabiału, glutenu, orzechów a produkty mogą być odpowiednie dla wegan. W palecie produktów wielu dodatkowych składników nie zawiera właśnie SiS. Jeśli chcesz przetestować kilka produktów PowerBara, warto zakupić różne żele lub skorzystać z opcji SiS, który ma produkt „SIS Go Isotonic Gel 7 x 60 ml MIX BOX” – mieszankę 7 smaków żeli (ananas, jabłko, owoce tropikalne, limonka z cytryną, pomarańcza, czarna porzeczka, różowy grejpfrut).

Pamiętaj, że w zależności od zmęczenia będziesz różnie reagował na żele i warto to sprawdzić. Poza wspomnianymi żelami dobrą strategią uzupełnienia elektrolitów są np. tabletki musujące zawierające elektrolity oraz dodatki kofeiny.



___________________

Autor: Łukasz Jaśkiewicz